Hồ Trúc Bạch, đường Thanh Niên

Hồ Trúc Bạch là một thắng cảnh của Hà Nội, nằm kề Hồ Tây, cách nhau con đường Thanh Niên rợp mát bóng cây, bốn mùa đều hấp dẫn con người đến thưởng ngoạn, nghỉ ngơi. Xưa kia Trúc Bạch với Hồ Tây với cả hồ Cổ Ngựa (ở vào khoảng phố Hàng Than bây giờ, đã bị lấp thành bằng địa từ khi Pháp mới chiếm Hà Nội) đều nối liền nhau. Đó chính là một đoạn dòng cũ của sông Hồng. Về sau, người ta đắp ngăn thành ba hồ.Sách Long thành dật sư có ghi rõ rằng:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hồ Trúc Bạch, đường Thanh NiênHồ Trúc Bạch, đường Thanh NiênHồ Trúc Bạch là một thắng cảnh của Hà Nội, nằm kề HồTây, cách nhau con đường Thanh Niên rợp mát bóng cây,bốn mùa đều hấp dẫn con người đến thưởng ngoạn, nghỉngơi. Xưa kia Trúc Bạch với Hồ Tây với cả hồ Cổ Ngựa (ởvào khoảng phố Hàng Than bây giờ, đã bị lấp thành bằng địatừ khi Pháp mới chiếm Hà Nội) đều nối liền nhau. Đó chínhlà một đoạn dòng cũ của sông Hồng. Về sau, người ta đắpngăn thành ba hồ.Sách Long thành dật sư có ghi rõ rằng: Hồ Tây mặt nước rấtrộng, đáy sâu và thường có sóng lớn. Riêng có phần hồ thuộcđịa phận làng Trúc Yên là nước nóng, ít sóng, nhiều bùn tốtnên lắm cá tụ về. Năm Vĩnh Tộ thứ 2 đời Lê Thần Tôn(1620), dân làng Yên Phụ và làng Yên Quang (khu vực đầuphố Cửa Bắc đến đền Quán Thánh ngày nay) hợp sức với dânlàng Trúc Yên, đắp một con đập từ đầu làng Yên Phụ nối vớiđầu làng Yên Quang để chắn giữ lấy cá làm nguồn lợi cho cảba làng. Đập ấy gọi là Cố Ngự Yển, tức đập Cố Ngự, cónghĩa là giữ vững. Để kỷ niệm việc nay, người ta có dựngmột bia lớn ở phía đầu làng Yên Quang. Đập Cố Ngự mỗinăm lại được đắp rộng ra, thành một con đê, rồi thành đườngđi. Sau này, có lẽ do việc viết chữ Pháp hoặc quốc ngữ khôngcó dấu, người ta đọc là Cổ Ngư thay cho Cố Ngự.Cũng theo sách Long thành dật sự, thì làng Trúc Yên có nghềlàm mành trúc, nên các nhà dân đều trồng trúc thành rừng, đểlàm nguyên liệu. Đời vua Lê ý Tôn (1735 - 1738), chúa TrịnhGiang lấy một khu đất của làng Trúc Yên cho xây một toàbiệt điện làm nơi tĩnh dưỡng, gọi là Trúc Tâm Viện. Chỉđược vài năm, biệt điện này thành một lãnh cung để an trí cáccung nữ bị tội. Các cung nữ bị an trí ở đó phải tự làm việckiếm sống. Họ phần nhiều là người khéo tay, nên dệt lụa kháđẹp, được các nơi rất ưa dùng. Rồi nhân dân gọi thành quenthứ lụa của các cung nữ dệt là lụa làng Trúc, tức Trúcbạch. Đã có những câu ca:Lụa làng Trúc vừa thanh vừabóngMay áo chàng cùng sóng áo emChữ tình gắn với chữ duyênXin đừng thay áo mà quên lời thề.Cũng từ đó, phần Hồ Tây phía làng Trúc Yên cũng được gọilà hồ Trúc Bạch.Cũng từ thời ấy, triều chính Lê - Trịnh ngày thêm đổ nát. Sốcung nữ ở làng Trúc Yên không còn ai bị kiềm thúc nữa.Năm Chiêu Thống thứ hai (1788) vì muốn báo thù, ChiêuThống cho đốt hết cung điện của chúa Trịnh, Trúc Tâm Việncũng bị thành tro tàn...Nhưng vẫn còn làng Trúc Yên với nghề mành, nghề lụa. ĐêCổ Ngư sau thành đường rộng Cổ Ngư. Những năm sau cuộckháng chiến chống thực dân Pháp, hoà bình lập lại, đường CổNgư đã được thanh niên Hà Nội và nhân dân cùng góp côngsức, qua những ngày lao động xã hội chủ nghĩa, kiến tạothành con đường Thanh Niên. Ngày nay, các làng Yên Phụ,Yên Quang, Trúc yên đều đã thành phố xá đông vui. Hồ TrúcBạch đã trở thành một địa danh nổi tiếng với vẻ đẹp thơmộng. Người trong Nam ra, ngoài Bắc về thủ đô đều muốnđến Hồ Tây, hồ Trúc Bạch, đi dạo trên con đường ThanhNiên rợp bóng phượng hồng và bằng lăng tím, thả hồn trảirộng miên man với nước hồ và gió trời. Người xưa đã vớtbùn đất lên, tạo đập Cổ Ngư, thành đường Cổ Ngư xưa vàđường Thanh Niên hôm nay... Còn người Hà Nội ngày nayvẫn đang có những việc phải làm cho Trúc Bạch, đó là quyhoạch, giữ gìn cho hồ nước không bị teo hẹp lại và lúc nàocũng thanh sạch, đẹp tươi.