Những làng quê của Việt Nam không phải lúc nào cũng yên ả như vẻ vốn có của nó, bởi ở đó còn có những mối quan hệ làng xóm, cộng đồng, gắn với những sinh hoạt văn hoá của những cư dân trồng lúa nước. Những người con của nước Việt hôm nay đang sinh sống ở mảnh đất thân yêu, hay đang ở một phương trời nào đó họ vẫn nghĩ về lễ hội mà ở nơi đó còn hiện hữu bóng dáng của những ngôi đền, ngôi chùa đã đi vào tiềm thức của người Việt. Không...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoa văn trên kiến trúc cổ truyền Hoa văn trên kiến trúc cổ truyềnNhững làng quê của Việt Nam không phải lúc nào cũng yên ả như vẻ vốn có của nó, bởi ở đócòn có những mối quan hệ làng xóm, cộng đồng, gắn với những sinh hoạt văn hoá của nhữngcư dân trồng lúa nước. Những người con của nước Việt hôm nay đang sinh sống ở mảnh đấtthân yêu, hay đang ở một phương trời nào đó họ vẫn nghĩ về lễ hội mà ở nơi đó còn hiện hữubóng dáng của những ngôi đền, ngôi chùa đã đi vào tiềm thức của người Việt. Không phải ngẫunhiên mà trên hoa văn của kiến trúc cổ truyền lại có hình ảnh của lễ hội, của các sinh hoạt vănhoá, của các nhân vật, hay của các loài hoa cao quí mà tất cả đều có nguồn gốc sâu xa của nó.Những mái đình, mái chùa xưa luôn dàn trải theo không gian với thế đất và thế nước như muốnôm chọn, muốn ấp ủ những làng quê yên ả của Việt Nam. Theo thời gian, nhiều công trình kiếntrúc cổ xưa vẫn là đề tài nghiên cứu của các nhà sử học, các kiến trúc sư và các nhà văn hoá.Một trong những đề tài nghiên cứu đó là việc tìm hiểu các mô típ, các hoa văn trên kiến trúc cổxưa. Theo sự đánh gía của các nhà nghiên cứu thì hoa văn trên kiến trúc biểu hiện nhiều khíacạnh khác nhau về lịch sử về niên đại về văn hoá của người Việt qua bao nhiêu triều đại, ở mỗithời kỳ ở mỗi một công trình kiến trúc thì hoa văn được khắc hoạ theo những mô típ khác nhaumà không có ngôi chùa nào giống nhau cả. Những hoa văn những hoạ tiết đã tạo nên những nétvăn hoá và những sắc màu trong kiến trúc mà chỉ có các nhà khoa học mới lý giải được điềunày.Theo thời gian thì hoa văn trên kiến trúc cũng có nhiều thay đổi, những hoa văn được cách điệunhịp nhàng đã làm cho phần kết cấu bên trong của di tích mềm mại hơn. Người Việt xưa luônthích sự dàn trải trong không gian kiến trúc, vì thế dẫn tới xu hướng phát triển chiều rộng màkhông vươn tới chiều cao đó cũng là cách gửi gắm những khát vọng của những cư dân trồng lúanước xưa kia. Hoa văn trên kiến trúc, đôi khi chỉ là những nét chấm phá rất mộc mạc nhưngcũng rất hình tượng. Một hình ảnh vẫn thường thấy trong các ngôi đình, ngôi chùa ở Việt Namđó là hình ảnh các con vật gác cửa cho Đức Phật mà người ta vẫn quen gọi đó là sự kiểm soáttâm hồn của những kẻ hành hương, đó là các linh vật như: rồng, lân, quy, phượng và các convật khác như các con giáp. Hình ảnh các con vật như thỏ đang dạo chơi, trâu đang thong thảtrong thế nhàn rỗi cũng đã tạo nên những nét trạm khắc khá đặc biệt trong kiến trúc. Một hìnhảnh vẫn thường thấy trong kiến trúc cổ đó là hình ảnh con cá chép tượng trưng cho vinh hoa phúquý. Hoa văn trên kiến trúc luôn định hình và được nối giữa các họa tiết, các mảng màu khácnhau, cũng là hoa văn hình hoa nhưng bản thân bông hoa cũng ở trong những thế khác nhau,khi thì chúm chím lúc thì toả hương vươn mình trong thế đứng. Còn những con vật trạm khắc nổitrên xà ngang, trên cột là biểu tượng của sức mạnh để chiến thắng và chinh phục thiên nhiên,chính điều đó đã làm cho kết cấu của kiến trúc vững chắc hơn, ví dụ như con rồng, lúc thì ngậmngọc, lúc thì kết hoa có đôi khi nó lại cõng trên mình những con vật khác.Chùa Tây Phương là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng về nghệ thuật kiến trúc và điêukhắc cổ Việt Nam. Những hoa văn trên mái chùa được uốn cong và trạm trổ một cách khéo léo,tỷ mỷ đã chứng tỏ bàn tay của những người thợ Việt và óc thẩm mỹ của họ. Những hoa vănhình xoắn độc đáo như hình tam giác, hình trái tim được xắt mỏng tạo thành những chuỗi,những móc xích đan kết vào nhau như muốn ấp ủ, muốn nối kết tấm lòng của những người conđất Việt luôn đoàn kết một lòng, những cột đỡ vững chắc trên vòm mái cũng điểm kết nhữnghoa văn nổi, làm cho ngôi chùa vừa có vẻ vững chắc nhưng cũng tạo được những nét mềm mạicho lối kiến trúc độc đáo này. Những hoa văn chủ yếu được trạm khắc ở đây là hình hoa cúc,hình lá cây và những hoa văn này được dàn trải sang hai bên của toà nhà.Nét độc đáo trong kiến trúc chùa tây Phương nói riêng và các ngôi chùa cổ ở Việt Nam nóichung, là cách bài trí nhuần nhuyễn lối kiến trúc không gian và tạo hình rất gần gũi với cư dânĐông Nam á. Người ta cũng sử dụng các mảng hoa văn một cách hợp lý theo nguyên tắc từ tráiqua phải, ở bên trên qua bên dưới. Cách bài trí kiến trúc trong chùa cũng tuân thủ theo mộtnguyên tắc nhất định mà các nhà nghiên cứu lý giải đó là đó là sự kết hợp một cách rất lô gíc, vídụ như khi người ta nhìn thấy hoa văn hình xoắn một cách tự nhiên rồi tiếp đến là hoa văn hìnhdáng của các loài hoa, các hình lá cây ở dưới những bông hoa, sau đó là hoa văn hình quả ởtrên những cột đỡ. Kiến trúc cổ truyền Việt Nam với những mảng trạm khắc tỷ mỷ đã cho chúngta biết di tích được xây dựng năm nào, gắn với triều đại nào, hơn thế nữa mang lại những giá trịvề văn hoá, có thể nói kiến trúc cổ truyền của người Việt rất gần gũi và thân thuộc với đời sốngtâm linh của những người nông dân. Xưa kia thì những ngôi đình ngôi chùa bao giờ cũng là nơitụ họp là nơi nghỉ ngơi của ...