Hoa viên kì ngộ tập - gốc gác và sáng tân

Tham khảo tài liệu hoa viên kì ngộ tập - gốc gác và sáng tân, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoa viên kì ngộ tập - gốc gác và sáng tân Hoa viên kì ngộ tập - gốc gác và sáng tân Hoa viên kì ngộ tập là bộ tiểu thuyết chữ Hán của tác giả khuyết danhthời Lê, hiện còn một bản duy nhất lưu tại Thư viện Viện Nghiên cứu HánNôm, kí hiệu A. 2829. Năm 1997, tác phẩm này đã được dịch và công bốrộng rãi(1). Hoa viên kì ngộ tập viết về các cuộc “trộm hương thó ngọc” của TriệuKiệu, con trai thứ hai của Triệu Đông Chính, người ở đất Nam Xang triềuLê, trong đó có nhiều đoạn miêu tả chuyện tình ái hết sức táo bạo và lộ liễu. Hoa viên kì ngộ tập vừa có bóng dáng của một tiểu thuyết tài tử giainhân nhưng vừa có dáng dấp của một tiểu thuyết sắc tình. Tính chất sắcdục trong tiểu thuyết này cực mạnh, không thua kém các tiểu thuyết kiểu Sibà tử truyện, Nhục bồ đoàn... của Trung Quốc, điều đó cơ hồ chưa từngthấy trong tiểu thuyết của các tác giả Việt Nam thời Trung đại. Phan VănCác đánh giá “chất “sex” của truyện khá là độc đáo”(2). Còn Trần Nghĩa, khitìm hiểu về “những chuyện “làm tình” trắng trợn, lộ liễu, không cần mộtchiếc lá nho che đậy nào hết” như trong Việt Nam kì phùng sự lục và Hoaviên kì ngộ tập, cho rằng: “Phải chăng đó là một phản ứng, thậm chí mộtcách trả thù đối với những khắt khe của lễ giáo phong kiến trong lĩnh vựctình yêu mà tác giả Hoa viên kì ngộ (tập) muốn giải tỏa để đi tới chỗ đượctự do yêu đương, tự do ân ái, theo tiếng gọi bản năng sinh vật tiềm ẩn trongmỗi con người!”(3). Khảo sát các tiểu thuyết Việt Nam thời Trung đại, loại tiểu thuyết sắcdục không nhiều. Tuy yếu tố sắc dục có được trổ ra ở chỗ này chỗ kia,nhưng do áp lực từ nhiều phía nên trong khi miêu tả các các yếu tố này, để“lách luật”, các tác giả thường dùng bút pháp ước lệ, hoặc phủ lên nó, ngụytrang nó bằng những làn khói sương nhuốm vẻ siêu thực, ma quái… Dovậy, loại truyện có yếu tố “kì” với ý nghĩa là kì lạ, ít gặp, không mang yếu tốyêu ma, thần thánh trong chuyện sắc dục được miêu tả sống động, “trắngtrợn” như Hoa viên kì ngộ tập là rất hiếm, rất đặc biệt. Dường như sự vậnđộng nội tại của xã hội Việt Nam cũng như văn học Việt Nam thời Trung đạichưa đủ sản sinh ra loại truyện “bốc” đến như thế. Vậy cái gọi là “độc đáo”, đặc biệt của tác phẩm Hoa viên kì ngộ tập cóphải là độc dị? Tức là nó không chỉ độc đáo mà còn riêng biệt, thuần túy làsáng tác của tác giả Việt Nam, hay đó chỉ là sự vay mượn, phóng tác, tiếpnhận ảnh hưởng từ các tiểu thuyết Trung Quốc như nhiều tiểu thuyết khác?Nếu là tiếp nhận ảnh hưởng thì cụ thể là Hoa viên kì ngộ tập tiếp nhận từtác phẩm nào, mức độ ảnh hưởng ra sao, tác giả đã tiếp thu những điểmnào, bỏ những điểm nào, v.v... Một khi là tiếp nhận thì cái “độc đáo” đó còncó giá trị tự thân nữa hay phải bị san sẻ đi ít nhiều? Đây là những bănkhoăn mà đến này chưa một học giả nào tìm được lời giải đáp. 1. Sự gợi mở về nguồn ảnh hưởng của Hoa viên kì ngộ tập Phần giới thiệu nhân vật ở đầu tiểu thuyết Hoa viên kì ngộ tập cũnggiống với vô số cách mở đầu của các tiểu thuyết diễm tình khác, điều ấykhông bàn đến làm gì. Nhưng khi đọc Hoa viên kì ngộ tập, chúng tôi đã rấtchú ý một chi tiết có ý nghĩa như một sự gợi mở, đó là chi tiết Triệu sinh tựnhủ với lòng: “Ngô Đình Chương gặp gỡ như vậy, không uổng là danh hiệuTầm Phương Chủ Nhân […]. Nếu được cảnh gặp gỡ tốt lành ấy thì thậtchẳng phụ Sinh này vậy. Bèn lấy Tầm Phương Chủ Nhân làm tên hiệu”(4). Ngô Đình Chương mà Triệu sinh hết sức hâm mộ, và lấy tên hiệu củachàng ta làm tên hiệu của mình, thực ra là nhân vật thế nào? Lần theo têncủa nhân vật này, có nhiều vấn đề dần được sáng tỏ. Trước hết, theonghiên cứu của chúng tôi, Ngô Đình Chương đích thị là nhân vật chínhtrong Tầm Phương nhã tập - một truyện diễm tình thuộc bộ tiểu thuyết Quốcsắc thiên hương của Ngô Kính Sở thời Minh (lời tựa của Cửu Tử Sơn NhânTạ Hữu Khả soạn tại Vạn Quyển lâu năm Đinh hợi, niên hiệu Vạn Lịch,1587)(5). Trong Hoa viên kì ngộ tập, ngoài nhân vật Triệu sinh có hình bóngcủa Ngô Đình Chương trong Tầm Phương nhã tập, chúng tôi còn thấy xuấthiện thêm một số nhân vật và tên gọi của nhiều tác phẩm nằm trong bộ tiểuthuyết Quốc sắc thiên hương. Điều đó thấy rõ qua nhiều tình tiết và đốithoại giữa các nhân vật, chẳng hạn đoạn sau khi Triệu sinh đã lôi kéo đượcThu Nguyệt giúp mình trong việc chinh phục Huệ nương, trước mặt Huệnương, Nguyệt tán dương Triệu sinh: “Chàng ấy tài tình nhanh nhẹn, gặpviệc gì cũng làm thơ được, phải chăng miệng chàng như gấm thêu, nói ra làthành thơ, tài khéo lạ thường! ”. Lập tức “Huệ giận mà nói rằng: - Ngươimuốn bắt chước Quế Hồng đối đãi với ta như Bích Liên chăng?”. Quế Hồngvà Bích Liên được nhắc ở đây là những nhân vật thế nào? Kết quả tìm hiểucho thấy Quế Hồng chính là thị nữ của Bích Liên trong truyện Lưu sinh mịchliên kí, cũng là một truyện thuộc bộ tiểu thuyết Quốc sắc thiên hương. QuếHồng đã giúp cho Lưu Nhất Xuân (nhân vật chính) tiếp cận và chinh phụccô chủ của mình nên ở đâ ...