Hoàn thiện cơ chế chính sách hải quan nhằm thực hiện thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên của hải quan các nước Asean

Bài viết này dự định nghiên cứu về các nội dung, quy định của Chương trình AEO/MRA, tìm hiểu quá trình tham gia thỏa thuận MRA của Hải quan Việt Nam với Hải quan các nước ASEAN từ đó đề xuất một số giải pháp về hoàn thiện cơ chế chính sách Hải quan nhằm thúc đẩy có hiệu quả quá trình tham gia chương trình này. Việc đi sâu nghiên cứu những vấn đề, thực tiễn trên có ý nghĩa trong việc hoàn thành mục tiêu trong Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 và hiện đại hóa ngành Hải quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện cơ chế chính sách hải quan nhằm thực hiện thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên của hải quan các nước AseanKỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” HOÀN THIỆN CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH HẢI QUAN NHẰM THỰC HIỆN THỎA THUẬN CÔNG NHẬN LẪN NHAU VỀ DOANH NGHIỆP ƯU TIÊN CỦA HẢI QUAN CÁC NƯỚC ASEAN TS. Thái Bùi Hải An TS. Phạm Thị Bích Ngọc Khoa Thuế và Hải quan, Học Viện Tài chính TÓM TẮT Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu vào kinh tế thế giới, các hoạt động xuất nhậpkhẩu hàng hóa, phương tiện vận tải và hành khách xuất nhập cảnh tăng lên nhanh chóng,Hải quan Việt Nam đã đẩy mạng công tác cải cách, hiện đại hóa hải quan, nhất là cải cáchthủ tục hải quan và thực hiện cam kết quốc tế như cam kết của Tổ chức thương mại Thếgiới (WTO) trong lĩnh vực hải quan, Khung tiêu chuẩn về an ninh và tạo thuận lợi thươngmại toàn cầu của WCO (Khung tiêu chuẩn SAFE), hiệp định thương mại tự do (FTA)…Hải quan Việt Nam đã và đang có những chính sách tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho việclưu thông hàng hoá, giảm thiểu các thủ tục rườm rà cho doanh nghiệp, nhưng đồng thờivẫn đảm bảo được sự quản lý của nhà nước về hải quan. Việc triển khai công nhận cácdoanh nghiệp ưu tiên (Authorized Economic Operator - AEO) là bước đi tất yếu nhằm thựchiện cam kết tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp trong việc tham gia sâu vào chuỗi cungứng toàn cầu. Chương trình AEO được Hải quan Việt Nam thiết lập trên cơ sở tự nguyệntuân thủ của doanh nghiệp đối với cơ quan Hải quan, để tạo điều kiện thuận lợi cho AEOtham gia chuỗi cung ứng toàn cầu được hưởng lợi ích không biên giới. Chương trình AEOđã không ngừng phát triển trong suốt gian qua và đã được các Chính phủ và doanh nghiệpcác quốc gia chấp nhận, tuy nhiên vẫn còn không ít những thách thức đáng kể đối với hầuhết sự tiến triển đến cuối cùng của AEO chính là sự Công nhận lẫn nhau (MRA). Bài viếtsẽ đề cập những khái niệm cơ bản, những lợi ích cũng như quá trình phát triển chương trìnhAEO ở Việt Nam, tìm hiểu những khó khăn, thách thức hiện nay để đi đến sự Thỏa thuậnMRA cho các doanh nghiệp Việt Nam, trên cơ sở đó, bài viết đưa ra một số giải pháp nhằmhoàn thiện cơ chế chính sách Hải quan nhằm thực hiện thỏa thuận công nhận lẫn nhau vềDoanh nghiệp ưu tiên của Hải quan Việt Nam với Hải quan các nước Asean. TỪ KHÓA: Chính sách, hải quan, doanh nghiệp ưu tiên, thỏa thuận công nhận lẫnnhau. 211Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Chương trình công nhận AEO là bước đi quan trọng trong tiến trình cải cách, hiện đạihóa của các cơ quan Hải quan theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Việc đẩy mạnh quản lý các AEO là một mũi nhọn trong đơn giản hóa thủ tục hải quan,thể hiện sự chuyển đổi trong quan điểm quản lý của cơ quan hải quan, từ việc xem doanhnghiệp là đối tượng bị quản lý sang thành đối tượng đồng hành cùng cơ quan Hải quan.Đây cũng là một yêu cầu trong nhiệm vụ cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao nănglực cạnh tranh của bất kỳ quốc gia nào, cũng như tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tụchành chính. Khẳng định doanh nghiệp ưu tiên đánh dấu bước phát triển, quá trình tuân thủpháp luật nói chung và pháp luật hải quan nói riêng của các doanh nghiệp. Để đáp ứng nhu cầu giải phóng hàng hóa nhanh chóng của một lượng lớn doanhnghiệp, ngay từ năm 2005, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định 1952 về việc cấpthẻ ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật hải quan hay còn gọilà “Thẻ vàng”. Tiếp đó, năm 2007, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 52/2007/QĐ-BTCquy định thí điểm thủ tục hải quan điện tử, trong đó dành hẳn một chương quy định về“Thương nhân ưu tiên đặc biệt”. Chương trình AEO tại Việt Nam chính thức được luật hóatừ Điều 42 đến Điều 45 trong Luật Hải quan năm 2014. Trước đó chương trình này đãchính thức được thực hiện với cơ sở pháp lý là Thông tư số 86/2013/TT-BTC. Ngoài ra,Nghị định số 08/2015/NĐ-CP và Thông tư số 72/2015/TT-BTC hướng dẫn chi tiết thực thichương trình đã tương thích khá cao với chuẩn mực, khuyến nghị thực hành về AEO củaSAFE, đặc biệt là điều kiện an ninh chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế và hệ thống kiểmsoát an ninh nội bộ doanh nghiệp là yếu tố bắt buộc đối với chương trình AEO. Khái niệm doanh nghiệp ưu tiên và chương trình doanh nghiệp ưu tiên gắn liền vớikhung tiêu chuẩn về an ninh, tạo thuận lợi cho thương mại toàn cầu trên đã được WCOthông qua năm 2005. Vấn đề doanh nghiệp ưu tiên cũng được quy định tại chuẩn mựcchuyển tiếp 3.32 của Công ước Kyoto. Mục đích của chương trình AEO trong khuôn khổKhung SAFE của WCO về đảm bảo an ninh và tạo thuận lợi thương mại toàn cầu là nhằmcung cấp cho các doanh nghiệp tiêu chuẩn chất lượng được thừa nhận ở cấp độ quốc tế thểhiện rằng họ hoạt động trong một dây chuyền cung ứng an ninh và tuân thủ việc kiểm travà quy trình thủ tục hải quan. Các doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chí nhất định có thể nộpđơn và được cấp chứng nhận AEO. Các AEO có thể có được lợi ích từ việc tạo thuận lợitrong quá trình kiểm tra hải quan và đơn giản hoá trong các quy tắc hải quan. Như hàm ý trong tên đầy đủ của Khung SAFE của WCO, nó đòi hỏi cần phải có sựcân đối giữa an ninh an toàn và tạo thuận lợi trong dây chuyền cung ứng quốc tế. Các doanhnghiệp Việt Nam đáp ứng các tiêu chí có liên quan sẽ được cấp AEO và sẽ có thể đượchưởng các lợi thế về lợi ích hải quan và thương mại. Gần đây, hội nghị trực tuyến về AEO212Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP K ...