Học trò già

Đi biền biệt 30 năm, được trở về Mỹ Tho, sau khi đoàn tụ với gia đình, việc đầu tiên của tôi là tìm thăm thầy, ông giáo Đức, đẹp trai nhất trường, ai cũng phải ngắm khi thầy thong dong trên chiếc xe Alcyon màu đen, lốp Confort màu trắng, tóc chải láng mượt, quần tussor sơ mi trắng, phong thái vừa văn minh vừa quí phái. Trẻ chúng tôi rất tự hào vì được là học trò của người thầy phong lưu nhất tỉnh. Ngôi nhà của thầy ngày trước vẫn còn đó nhưng đã đổi chủ. Tôi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Học trò già Học trò già TRUYỆN NGẮN CỦA TRẦN KIM TRẮCĐi biền biệt 30 năm, được trở về Mỹ Tho, sau khi đoàn tụ với gia đình, việc đầu tiên củatôi là tìm thăm thầy, ông giáo Đức, đẹp trai nhất trường, ai cũng phải ngắm khi thầythong dong trên chiếc xe Alcyon màu đen, lốp Confort màu trắng, tóc chải láng mượt,quần tussor sơ mi trắng, phong thái vừa văn minh vừa quí phái. Trẻ chúng tôi rất tự hàovì được là học trò của người thầy phong lưu nhất tỉnh. Ngôi nhà của thầy ngày trước vẫncòn đó nhưng đã đổi chủ. Tôi lần dò sang các nhà lân cận và các khu phố, người quenbiết thầy trước kia không còn bao nhiêu, chỉ biết rằng sau khi tỉnh lỵ thất thủ năm 1945,thầy đã chuyển đi xứ khác, nghe nói lên Sài Gòn. Làm sao tìm được thầy giữa rừng ngườiđô hội. Tôi học thầy ba năm. Một năm lớp moyen. Năm sau thầy được cất nhắc lên dạylớp nhất, tôi lên theo như duyên phận thầy trò sắp sẵn. Học năm đầu tiên, đi thi tuyển vàotrường Collège (trung học), đọc danh sách tôi trúng tuyển môn viết; chỉ còn môn oral(hạch miệng) là đỗ nhưng buồn cảnh gia đình sau khi mẹ mất, tôi bỏ không thi hạchmiệng. Tất nhiên là tôi bị cha dần cho một trận vì cái tính trái gió trở trời và bắt trở lạitrường lớp cũ thêm một năm nữa. Cao lêu đêu hơn bạn bè mới cùng lớp một nửa cái đầu,xếp hàng đứng cuối, ngồi bàn cuối, xấu hổ, nhưng xếp hạng là người “major”, tôi đángmặt là đại ca của sư môn. Mười bốn năm sau, tình cờ gặp chị bạn học cùng lớp. Trườngprimaire hồi ấy là của con trai, nhưng đặc biệt lớp tôi có hai trò gái. Một cô tên là Huệ,con ông đốc tờ, có lẽ ông đốc tờ mến mộ tài phát âm tiếng Pháp rất ư là Tây của thầy nêncòn ưu tiên đặc biệt cho cô con gái rượu theo học. Còn cô bạn gặp tôi là Muội, cha Hoa,mẹ Việt, do cô Huệ vòi vĩnh phải có bạn gái với nhau mới dám đơn phương xông pha vàochốn nhất quỉ nhì ma, nên được “ăn theo”. Cô Muội chỉ tôi nơi ở của thầy. Mừng quá, tôiquơ hai chai mật ong làm quà, vội vàng lấy xe đến thăm thầy. Nhà thầy ở một gian giữadãy phố trệt. Hồi ấy mới có kinh tế mở nên chỉ có vài quán cà phê hoặc tiệm sửa xe.Từng căn phố ngăn cách bằng rào gỗ. Khoảng trống trước nhà có chiếc xe xích lô đangkê nghiêng để vá bánh. Anh xích lô hao hao giống nên đoán biết là con thầy. Sát vách kêmột cái phản nhỏ, một bà lão đang ngồi. Cô không nhận ra tôi, nhưng sơn đình còn lưudấu thời thiếu nữ đã từng lọt vào mắt xanh ông giáo trường tỉnh.Tôi chào hỏi và trình bàyý định học trò thăm thầy. Anh con trai vào trong, trở ra mời vào. Nhìn vào trong, tôi thấythầy thay áo, bộ pyjama của thầy đã ngả màu theo thời gian. Thầy đã già yếu, bước từ từra, vừa đi vừa cài nốt nút áo cuối cùng, dáng vẻ vẫn cao đạo, tự tin, có chút lạnh lùng. Tôilễ phép cúi chào. - Thưa thầy! Con đến thăm thầy.Thầy đưa tay cho tôi bắt, chưa hề bộc lộ thoáng buồn vui và không để cho tôi chờ đợi.Thầy bất ngờ giáng cho tôi một câu (có lẽ vì trước đây có trò nào đó đã đến thăm thầytrước tôi và nói cách mạng sơ giản với thầy):- Tôi không thích nói chính trị à nghe!...Tôi bị cú bất ngờ choáng váng, chưa lường trước được thái độ của ông già ra sao đây?Không thích nói chính trị phải chăng ám chỉ rằng thầy không mấy cảm tình với cáchmạng, mà bản thân mình lại là kẻ theo kháng chiến trở về. Thời may ba mươi lăm thủpháp ứng xử có thủ pháp “đánh gió”, nghĩa là có đến bao nhiêu đòn cũng không trúngquân mình. Chính quyển sách Quốc văn giáo khoa thư học từ thời để chỏm tái hiện đúnglúc để cứu tôi. Tôi tiếp lời thầy:- Thưa thầy! Con là Camot đây. Con nhớ thầy và đến để thăm thầy...Thầy lại ngẩng nhìn tôi, vẫn chưa mỉm cười, nhưng sắc diện không như lúc mới đến. Cólẽ đang tái hiện trước mắt thầy thằng học trò nghịch ngợm thường bị thầy cho đứng úpmặt vào vách, vì tôi hay nhìn chùm me dốt bên ngoài cửa sổ.- Ngồi đi!- Thưa thầy, năm 1975 về Mỹ Tho con đến nhà tìm thầy, nhưng thầy đã đổi chỗ, biết tìmđâu. Sáng nay, tình cờ gặp cô Muội cũng học lớp của thầy cho biết, con lập tức đến ngay.Mừng quá!Thầy đưa tay cho tôi ngưng lời, nhìn ra ngõ, chỉ tay xuống bàn ra hiệu. Không lâu sau,anh con trai bưng vô cho một ly cà phê sữa.Tôi nhẹ nhõm trong lòng, khoảng cách bốn mươi lăm năm như xích lại gần. Tôi nhắc kỷniệm:- Thầy cho uống cà phê, con chợt nhớ thầy rất thích ăn bánh sầu riêng.- A, anh nhớ lâu thật...- Hồi ấy, đến mùa sầu riêng, trước giờ ra chơi buổi chiều thầy thường gọi con: “Viensici!” (lại đây). Con lên bục... để nhận tiền thầy đưa, đạp chiếc Alcyon của thầy ra phố,chạy một vòng ra cầu tàu lục tỉnh cho thích, sau đó mới vào Tiểu Hương Tửu Lầu mua vềhai cái bánh sầu riêng gói giấy nhật trình còn nóng hổi. Thầy chia cho con một cái, rachơi con rút dưới gầm cầu thang ăn khoái chí!... Và đến chiều, tan giờ học, thầy giaocho mang sổ sách về nhà, thấy thầy ghi cho huit poins (tám điểm) mà không có phải trảbài gì sất.Thầy mỉm cười:- Thì chẳng phải anh redoublant (lưu ban), đã trả bài từ năm trước rồi sao? Mà này! ...