Hướng dẫn soạn giáo án - Tích hợp, lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong môn tự nhiên xã hội

Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên ( điều 1 Luật bảo vệ môi trường của Việt Nam năm 1993)Môi trường sống của con người theo chức năng được chia thành các loại:
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hướng dẫn soạn giáo án - Tích hợp, lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường trong môn tự nhiên xã hội tÝch hîp, Lång ghÐp gi¸o dôc b¶o vÖ m«I trêng trong m«n tù nhiªn x· héi ----------------------A. Mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ M«i trêng, gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr-êngI. M«i trêng:1. ThÕ nµo lµ m«i trêng? M«i trêng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ yÕu tè vËt chÊt nh©nt¹o cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, bao quanh con ngêi, cã ¶nh hëng tíi®êi sèng, s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ngêi vµ thiªn nhiªn( ®iÒu 1 LuËt b¶o vÖ m«i trêng cña ViÖt Nam n¨m 1993) M«i trêng sèng cña con ngêi theo chøc n¨ng ®îc chia thµnh c¸clo¹i: - M«i trêng tù nhiªn, bao gåm c¸c nh©n tè thiªn nhiªn nh vËt lý,hãa häc, sinh häc tån t¹i ngoµi ý muèn cña con ngêi, nhng còng ÝtchÞu nhiÒu t¸c ®éng cña con ngêi. §ã lµ ¸nh s¸ng mÆt trêi, nói s«ng,biÓn c¶, kh«ng khÝ, ®éng, thùc vËt, ®Êt níc… M«i trêng tù nhiªn chota kh«ng khÝ ®Ó thë, ®Êt ®Ó x©y dùng nhµ cöa, trång cÊy, ch¨nnu«i, cung cÊp cho con ngêi c¸c lo¹i tµi nguyªn cÇn cho s¶n xuÊt, tiªuthu vµ lµ n¬i chøa ®ùng, ®ång hãa c¸c chÊt th¶i, cung cÊp cho tac¶nh ®Ñp ®Ó gi¶i trÝ, lµm cho cuéc sèng con ngêi thªm phong phó. - M«i trêng x· héi lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi. §ãlµ nh÷ng luËt lÖ, thÓ chÕ, cam kÕt, quy ®Þnh, íc ®Þnh … ë c¸c cÊpkh¸c nhau nh: Liªn hîp quèc, HiÖp héi c¸c níc, quèc gia, tØnh, huyÖn,c¬ quan, lµng x·, hä téc, gia ®×nh, tæ nhãm, c¸c tæ chøc t«n gi¸o, tæchøc ®oµn thÓ,… M«i trêng x· héi ®Þnh híng ho¹t ®éng cña con ngêitheo mét khu«n khæ nhÊt ®Þnh, t¹o nªn søc m¹nh tËp thÓ thuËn lîi 1cho sù ph¸t triÓn, lµm cho cuéc sèng cña con ngêi kh¸c víi sinh vËtkh¸c. - M«i trêng nh©n t¹o, bao gåm tÊt c¶ c¸c nh©n tè do con ngêit¹o nªn, lµm thµnh nh÷ng tiÖn nghi trong cuéc sèng, nh « t«, m¸y bay,nhµ ë, c«ng së, c¸c khu vùc ®« thÞ, c«ng viªn nh©n t¹o… Nh vËy, m«i trêng theo nghÜa réng lµ tÊt c¶ c¸c nh©n tè tù nhiªnvµ x· héi cÇn thiÕt cho sù sinh sèng, s¶n xuÊt cña con ngêi nh tµinguyªn thiªn nhiªn, kh«ng khÝ, ®Êt, níc, ¸nh s¸ng, c¶nh quan, quan hÖx· héi… M«i trêng theo nghÜa hÑp bao gåm c¸c nh©n tè tù nhiªn vµ x·héi trùc tiÕp liªn quan tíi chÊt lîng cuéc sèng con ngêi. Tãm l¹i, m«i tr-êng lµ tÊt c¶ nh÷ng g× cã xung quanh ta, cho ta c¬ së ®Ó sèng vµph¸t triÓn.2. Vai trß cña m«i trêng M«i trêng ®èi víi con ngêi kh«ng chØ lµ n¬i tån t¹i, sinh trëng vµph¸t triÓn mµ cßn lµ n¬i lao ®éng , nghØ ng¬i, hëng thô vµ trau dåinh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸, thÈm mÜ… Nh vËy, m«i trêng cã 4 chøc n¨ngc¬ b¶n: Kh«ng gian sèng N¬i chøa ®ùng c¸c cña con ngêi vµ nguån tµi nguyªn c¸c loµi sinh vËt M«i trêng N¬i lu tr÷ vµ cung N¬i chøa ®ùng c¸c cÊp c¸c nguån phÕ th¶i do con ngêi th«ng tin t¹o ra trong cuéc sèng 2 2.1. M«i trêng cung cÊp kh«ng gian sèng cña con ngêi vµc¸c loµi sinh vËt Kho¶ng kh«ng gian nhÊt ®Þnh do m«i trêng tù nhiªn ®em l¹i,phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng sèng con ngêi nh kh«ng khÝ ®Ó thë, níc®Ó uèng, l¬ng thùc, thùc phÈm… Con ngêi trung b×nh mâi ngµy cÇn 4 m3 kh«ng khÝ s¹ch ®Ó thë,2,5 lÝt níc ®Ó uèng, mét lîng l¬ng thùc thùc phÈm ®Ó s¶n sinh rakho¶ng 2000 -2400 calo n¨ng lîng nu«i sèng con ngêi. Nh vËy, m«i trêng ph¶i cã kho¶ng kh«ng gian thÝch hîp cho mçicon ngêi ®îc tÝnh b»ng m2 hay hecta ®Êt ®Ó ë, sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt. 2.2. M«i trêng cung cÊp c¸c nguån tµi nguyªn cÇn thiÕtphôc vô cho ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña con ngêi. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, con ngêi cÇn c¸c nguån tµi nguyªn ®Ót¹o ra cña c¶i vËt chÊt, n¨ng lîng cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng sinh sèng,s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ. C¸c nguån tµi nguyªn gåm: - Rõng: cung cÊp gç, cñi, dîc liÖu vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sinhth¸i. - C¸c hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp cung cÊp l¬ng thùc, thùc phÈm. - C¸c thñy vùc cung cÊp nguån níc, thuû h¶i s¶n, n¨ng lîng, giaoth«ng thuû vµ ®Þa bµn vui ch¬i gi¶i trÝ… - Kh«ng khÝ, nhiÖt ®é, n¨ng lîng mÆt trêi, giã, ma… - C¸c lo¹i kho¸ng s¶n, dÇu má cung cÊp n¨ng lîng vµ nguyªn liÖucho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 2.3. M«i trêng lµ n¬i lu tr÷ vµ cung cÊp c¸c nguån th«ng tin Con ngêi biÕt ®îc nhiÒu ®iÒu bÝ Èn trong qu¸ khø do c¸c hiÖnvËt, di chØ ph¸t hiÖn ®îc trong kh¶o cæ häc; liªn kÕt hiÖn t¹i vµ qu¸khø, con ngêi ®· dù ®o¸n ®îc nh÷ng sù kiÖn trong t¬ng lai. Nh÷ng 3ph¶n øng sinh lÝ cña c¬ thÓ c¸c sinh vËt ®· th«ng b¸o cho con ngêinh÷ng sù cè nh b·o, ma, ®éng ®Êt, nói löa… M«i trêng cßn l ...