Kế hoạch chương trình và tài liệu đào tạo liên tục quản lý chất thải y tế cho nhân viên y tế: Phần 2

Nối tiếp phần 1 cuốn tài liệu Chương trình và tài liệu đào tạo liên tục quản lý chất thải y tế cho nhân viên y tế mời các bạn cùng tìm hiểu phần 2 để tiếp tục tìm hiểu về việc giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn y tế; an toàn, vệ sinh lao động và ứng phó sự cố trong quản lý chất thải y tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kế hoạch chương trình và tài liệu đào tạo liên tục quản lý chất thải y tế cho nhân viên y tế: Phần 2 BÀI 4 GIẢM THIỂU, TÁI CHẾ, TÁI SỬ DỤNG CHẤT THẢI RẮN Y TẾ MỤC TIÊU HỌC TẬP Sau khi học xong, học viên có khả năng: 1. Trình bày được loại chất thải y tế được tái sử dụng, tái chế trong bệnh viện. 2. Có ý thức thực hiện 3R đối với CTRYT. NỘI DUNG 1. Sự cần thiết của việc giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng CTRYT 1.1. Áp lực của chất thải y tế lên môi trường Nguồn phát sinh chất thải y tế chủ yếu là: bệnh viện; các cơ sở y tế khác như:trung tâm vận chuyển cấp cứu, phòng khám sản phụ khoa, nhà hộ sinh, phòngkhám ngoại trú, trung tâm lọc máu,...; các trung tâm xét nghiệm và nghiên cứu ysinh học; ngân hàng máu,... Hầu hết các CTRYT đều có tính chất độc hại và tínhđặc thù khác với các loại CTR khác. Các nguồn xả chất lây lan độc hại chủ yếu làở các khu vực xét nghiệm, khu phẫu thuật, bào chế dược Theo nghiên cứu điều tra của Cục Khám chữa bệnh - Bộ Y tế và Viện Kiếntrúc, Quy hoạch Đô thị và Nông thôn - Bộ Xây dựng, năm 2009-2010, tổng lượngCTRYT trong toàn quốc khoảng 100-140 tấn/ngày, trong đó có 16-30 tấn/ngày làCTRYT nguy hại. Lượng CTR trung bình là 0,86 kg/giường/ngày, trong đó CTRy tế nguy hại tính trung bình là 0,14 - 0,2 kg/giường/ngày. Hầu hết các CTRYT là các chất thải sinh học độc hại và mang tính đặc thùso với các loại CTR khác. Các loại chất thải này nếu không được phân loại cẩnthận trước khi xả chung với các loại chất thải sinh hoạt sẽ gây ra những nguy hạiđáng kể. Xét về các thành phần chất thải dựa trên đặc tính lý hóa thì tỷ lệ các thànhphần có thể tái chế là khá cao, chiếm trên 25% tổng lượng CTRYT, chưa kể 52%CTRYT là các chất hữu cơ. Trong thành phần CTR y tế có lượng lớn chất hữu cơvà thường có độ ẩm tương đối cao, ngoài ra còn có thành phần chất nhựa chiếmkhoảng 10%, vì vậy khi lựa chọn công nghệ thiêu đốt cần lưu ý đốt triệt để vàkhông phát sinh khí độc hại. Trong CTRYT, thành phần đáng quan tâm nhất là dạng CTRYT nguy hại, 54do nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh và hóa chất độc cho con người. Lượng CTRYTnguy hại phát sinh không đồng đều tại các địa phương, chủ yếu tập trung ở cáctỉnh, thành phố lớn. Lượng CTRYT nguy hại phát sinh khác nhau giữa các loại cơ sở y tế khácnhau. Các nghiên cứu cho thấy các bệnh viện tuyến trung ương và tại các thànhphố lớn có tỷ lệ phát sinh CTNH y tế cao nhất. Theo số liệu điều tra của Cục Khámchữa bệnh - Bộ Y tế và Viện Kiến trúc, Quy hoạch Đô thị và Nông thôn - Bộ Xâydựng thực hiện năm 2009 - 2010, cũng như số liệu tổng kết của Tổ chức Y tế thếgiới (WHO) về thành phần CTR y tế tại các nước đang phát triển có thể thấy lượngCTR y tế nguy hại chiếm 22,5%, trong đó phần lớn là CTR lây nhiễm. Do đó, cầnxác định hướng xử lý chính là loại bỏ được tính lây nhiễm của chất thải. 1.2. Ý nghĩa của giảm thiểu chất thải rắn y tế Việc thực hiện tốt quy trình giảm thiểu CTRYT sẽ mang lại nhiều lợi íchkhác nhau, như: - Tiết kiệm chi phí - cho việc xử lý chất thải và thực hiện quy trình tái sử dụng và tái chế; - Lợi ích cho môi trường - giảm nhu cầu và tần suất xử lý CTRYT, giảm tiêu thụ các nguồn tài nguyên năng lượng khác nhau và giảm khối lượng chất thải phải tiêu hủy sau khi đã được xử lý; - Sức khỏe và an toàn - đảm bảo cho NVYT, bệnh nhân và cộng đồng qua việc giảm thiểu phơi nhiễm với mầm bệnh từ chất thải lây nhiễm và tổn thương do vật sắc nhọn. 2. Nội dung các biện pháp giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng CTRYT 2.1. Nguyên tắc quản lý chất thảiHình 1. Hệ thống thứ bậc phân cấp về các biện pháp quản lý chất thải rắn y tế 55 Nguyên tắc quản lý chất thải rắn y tế là thực hiện theo “Hệ thống thứ bậcphân cấp về chất thải” như sau: Các phương pháp được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên sử dụng hiệu quả nhất đếnkém hiệu quả nhất. “Hiệu quả” được xác định dựa trên các tiêu chí: tác động môitrường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, chi phí và chấp nhận của xã hội. Hệ thống phân cấp quản lý chất thải chủ yếu dựa trên các khái niệm “3R”, đólà giảm thiểu (Reduce), tái sử dụng (Reuse) và tái chế (Recycle). Cách tiếp cận thích hợp nhất là ngăn ngừa, giảm thiểu lượng chất thải phátsinh càng nhiều càng tốt và do đó giảm thiểu dòng thải. Khi không thể ngăn ngừa,giảm thiểu thì áp dụng các biện pháp tái sử dụng, tái chế và cuối cùng là xử lý vàtiêu hủy. 2.2. Mô hình quản lý chất thải rắn 3R 2.2.1. Giảm thiểu Giảm thiểu là việc giảm khối lượng chất thải thông qua thay đổi lối sống vàthói quen sử dụng, cải tiến quy trình sản xuất, mua bán sạch,.v.v. Giảm thiểu là nội dung hiệu quả nhất trong 3 giải pháp R cho sử dụng tài nguyênvà giảm thiểu chất thải. Về mặt nội dung, giảm thiểu có thể được coi là sự tối ưu hóaquá trình với việc sản xuất ra lượng sản phẩm cao nh ...