Kế toán quản trị môi trường: Thực tiễn thế giới và Việt Nam

Bài viết trình bày thực trạng thực hiện kế toán quản trị môi trường ở các nước trên thế giới và Việt Nam; từ đó định hướng hoàn thiện kế toán quản trị tại Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kế toán quản trị môi trường: Thực tiễn thế giới và Việt Nam Nghiên cứu trao đổi Kế toán quản trị môi trường: Thực tiễn thế giới và Việt Nam  TS. Nguyễn Bích Ngọc* Nhận: 11/11/2019 Biên tập: 14/11/2019 Duyệt đăng: 20/11/2019 Kế toán quản trị môi trường (EMA) - một hình thức của kế toán không môi trường vật chất (hay phi tiền chỉ giúp các doanh nghiệp mà cả chính phủ trong việc kế toán các chi tệ), bao gồm tất cả dòng nguyên vật phí và doanh thu môi trường, từ đó đưa ra những chính sách, hướng liệu, năng lượng trong quá khứ, đi phù hợp để phát triển kinh tế, mà không gây tổn hại đến môi hiện tại và tương lai có tác động lên trường tự nhiên. hệ sinh thái. Thông tin môi trường Mặc dù kế toán quản trị môi trường đã khá phổ biến ở các nước phát vật chất (phi tiền tệ) luôn được thể triển, nhưng vẫn còn khá mới mẻ đối với các nước đang phát triển hiện bằng các đơn vị vật lý hay còn nói chung và Việt Nam nói riêng. Trong xu thế hội nhập hiện nay và gọi là các đơn vị phi tiền tệ như kg, với tình hình môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng, Việt Nam tấn…. Như vậy, thông tin môi cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển để xây dựng trường phi tiền tệ được xem như những chính sách, hướng dẫn về việc ứng dụng kế toán môi trường các hoạt động sản xuất của công ty cho phù hợp. gây ra tác động bằng tiền, nhưng có Từ khóa: kế toán quản trị môi trường. thể định giá được hoặc không. Ví dụ, tác động của DN đến môi 1. Khái quát về kế toán quản tin tiền tệ về các chi phí, lợi nhuận trường khu vực, ảnh hưởng của khí trị môi trường (KTQTMT) và tiết kiệm liên quan đến môi thải ô nhiễm tới sức khỏe người a. Định nghĩa về KTQTMT trường”. Như vậy, KTQTMT hoạt dân... là những thứ vẫn chưa định Theo Liên đoàn Kế toán Quốc động giống như một cơ chế để nhận giá được cụ thể. tế (IFAC, 2005), EMA được định dạng và định lượng một cách đầy - KTQTMT tiền tệ (Monetary nghĩa như sau: “KTQTMT là quản đủ chi phí môi trường trong quá Environmental ManagementAc- lý hoạt động kinh tế và môi trường trình sản xuất và cả những lợi ích counting - MEMA) là hệ thống thông qua việc triển khai và thực kinh tế nhờ giảm thiểu chất thải và hạch toán liên quan đến thông tin hiện hệ thống kế toán và hoạt động sản xuất sạch hơn, rồi kết hợp môi trường tiền tệ, nghĩa là các thực tiễn phù hợp có liên quan đến những chi phí và lợi ích đó trong thông tin môi trường tiền tệ ghi lại vấn đề môi trường”. quá trình ra quyết định (UNDSD tất cả các hoạt động liên quan đến Còn theo Cơ quan Phát triển EMA Intiative, 2002). DN như vốn tài chính trong quá bền vững của Liên hợp quốc b. Nội dung của KTQTMT khứ, hiện tại, hay tương lai và dòng (UNDSD, 2001), các nhóm chuyên EMA có thể được tiếp cận từ hai vốn của DN thể hiện trong các đơn gia đến từ 30 quốc gia đã thống khía cạnh: KTQTMT tiền tệ và vị tiền tệ. Thông tin môi trường tiền nhất về khái niệm của EMA như KTQTMT vật chất tệ có thể được xem như các chi phí sau: “KTQTMT là việc nhận dạng, - KTQTMT vật chất (Physical về nguyên vật liệu, năng lượng, thu thập, phân tích và sử dụng hai Environmental Management Ac- nước... mà DN đã sử dụng nó cho loại thông tin cho việc ra quyết counting- PEMA) là việc hạch toán hoạt động sản xuất - kinh doanh và định nội bộ: Thông tin vật chất về các hoạt động của doanh nghiệp các tài nguyên môi trường này việc sử dụng, luân chuyển và thải (DN) có liên quan đến thông tin được định giá bằng tiền. bỏ năng lượng, nước và nguyên vật liệu (bao gồm chất thải) và thông * Khoa Kế toán- Kiểm toán- Học viện Ngân hàng Tạp chí Kế toán & Kiểm toán số tháng 11/2019 15 Nghiên cứu trao đổi 2. Tổng quan nghiên cứu về sản xuất giấy ở Thái Lan của Set- những nhân tố cản trở việc áp dụng KTQTMT thasakko (2010). Năm 2014, kế toán môi trường trong DN sản Cùng với sự phát triển và mối Christophor S. K. Tsui ở Trung xuất tại Việt Nam. quan ngại ngày càng sâu sắc về vấn Quốc có bài viết về tổng quan Những nghiên cứu về đề ô nhiễm môi trường và biến đổi nghiên cứu và ứng dụng EMA, KTQTMT trên thế giới đã phân khí hậu, kế toán truyền thống bị đặt tổng hợp những nguyên nhân quyết tích và đánh giá nhiều vấn đề liên trước thách thức: làm sao và bằng định đến việc ứng dụng EMA và quan đến EMA, đưa ra những định cách nào có thể kế toán các yếu tố những rào cản trong ứng dụng nghĩa, khái niệm, phân loại các chi môi trường? Không chỉ thông qua EMA. phí và doanh thu môi trường, chỉ ra vai trò có tính truyền thống là ghi Gần đây, tại Việt Nam, các nhà tác dụng của EMA, phân tích chép và báo cáo các thông tin tài nghiên cứu đã tập trung nhiều hơn những rào cản trong ứng dụng chính, mà còn phải thể hiện ...