Khái niệm về dung dịch đất? Nguồn gốc? Thành phần? ý nghĩa? Nước mưa trước khi nhập vào đất đã chứa một lượng nhỏ các chất hoà tan và các khí như O2, CO2, N2, NH3. Như vậy nước mưa không tinh khiết, thực ra nó là một dung dịch. Khi thấm vào đất, nước mưa tiếp tục hoà tan thêm một số chất nữa trong thể rắn của đất và tạo thành dung dịch đất. Dung dịch đất có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành đất và độ phì nhiêu của đất. Dung dịch đất là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khái niệm về dung dịch đất? Nguồn gốc? Thành phần? ý nghĩa? Khái niệm về dung dịch đất? Nguồn gốc?Thành phần? ý nghĩa?Nước mưa trước khi nhập vào đất đã chứamột lượng nhỏ các chất hoà tan và các khínhư O2, CO2, N2, NH3. Như vậy nướcmưa không tinh khiết, thực ra nó là mộtdung dịch. Khi thấm vào đất, nước mưa tiếptục hoà tan thêm một số chất nữa trong thểrắn của đất và tạo thành dung dịch đất.Dung dịch đất có vai trò quan trọng trongquá trình hình thành đất và độ phì nhiêu củađất. Dung dịch đất là bộ phận linh hoạt nhất.Nó tham gia trực tiếp vào quá trình hìnhthành đất, vào các phản ứng lý, hoá, sinhhọc, vào sự trao đổi chất dinh dưỡng củacây. Vì thế dung dịch đất sẽ quyết định cácphản ứng xảy ra trong đất như: phản ứngchua, phản ứng kiềm, phản ứng đệm, phảnứng ôxy hoá khử của đất.Phản ứng của đất còn gọi là phản ứng củadung dịch đất. Phản ứng của dung dịch đấtchính là các quá trình hoá học hay lý - hoáhọc diễn ra trong đất.Trong thổ nhưỡng học phản ứng của đấtgồm có: phản ứng chua, phản ứng kiềm,phản ứng đệm và phản ứng oxy hoá khử.Các phản ứng này ảnh hưởng rất lớn đếnthành phần, tính chất và độ phì nhiêu củađất. Nghiên cứu về dung dịch đất và phảnứng của nó luôn là nội dung không thể thiếucủa thổ nhưỡng học.Ý nghĩa của dung dịch đất:- Các chất hoàtan trong dung dịch đất chính là nguồn cungcấp dinh dưỡng dễ tiêu cho cây.- Nồng độ của dung dịch đất ảnh hưởngđến khả năng hút nước của cây. Nếu đất bịmặn hay do bón nhiều phân hoá học thì ápsuất thẩm thấu của dung dịch đất tăng lên,cản trở sự hút nước của cây dù trong đấtcòn một lượng nước tương đối cao. Ðâycòn gọi là hiện tượng héo sinh lý.- Phản ứng của dung dịch đất ảnh hưởngđến sự hoạt động của hệ vi sinh vật đất,đến tính chất lý - hoá học của đất và thứcăn nuôi cây. Ví dụ như sự hoà tan của lânphụ thuộc vào pH.- Trong dung dịch đất có một số muối vàcác chất hoà tan khác. Anion và cationtrong dung dịch đất làm cho đất có tínhđệm, có thể giữ cho độ pH của đất ít thayđổi- Dung dịch đất có chứa một số chất hoàtan có thể làm tăng cường quá trình phonghoá đá để hình thành đất. Thí dụ: NH3,NO2, CO2 từ khí quyển khi tan trong nướclàm sự phá huỷ đá vôi theo con đường hoàtan được tăng cường. Ðộ hoà tan của đávôi trong nước bão hoà CO2 lớn hơn trongnước tinh khiết 70 lần. Quá trình phá huỷ đávôi với sự tham gia của CO2 hoà tan trongnước xảy ra theo phương trình sau:Thành phần và nồng độ của dung dịchđấtThành phần và nồng độ của dung dịch đấtrất phức tạp và luôn thay đổi. Nồng độ củadung dịch đất không lớn và thường khôngvượt quá vài gam các chất trong 1 lít dungdịch. Riêng trường hợp đất mặn và đấtphèn hàm lượng các chất hoà tan trongdung dịch đất có thể đạt tới hàng chục thậmchí hàng trăm gam trong 1 lít.Về thành phần, dung dịch đất chứa các chấtvô cơ, hữu cơ, hữu cơ - vô cơ. Những chấtnày tồn tại trong dung dịch đất ở dạng phântử hoà tan hay ở dạng keo (ở trạng tháisol).+ Các chất vô cơ trong dung dịch có:- Các cation: Ca2+, Mg2+, NH4+, Na+, K+,H+. Trong đất chua còn có cả Al3+ vàFe3+. Trong đất lầy có Fe2+- Các anion: HCO3-, CO32-, NO3-, NO2-,SO42-, Cl-, H2PO4-, HPO42-...,+ Những chất hữu cơ: các sản phẩm củaquá trình phân giải chất hữu cơ, các sảnphẩm của hoạt động sống của sinh vật (axithữu cơ, axit amin, đường, rượu, men, chấtchát...) và cả các chất mùn.+ Những chất hữu cơ - vô cơ trong dungdịch chủ yếu gồm những hợp chất phức tạpcủa các chất hữu cơ có tính axit (các axitmùn, poliphenol, axit hữu cơ phân tử thấp)với cation của sắt và nhôm.+ Các chất khí hoà tan như CO2, O2, N2,NH3 v.v.+ Trong dung dịch ngoài các chất hoà tancòn có các chất không hoà tan thường lànhững phần tử keo hữu cơ, hữu cơ - vô cơ,keo sét, keo silic, hiđrôxit sắt và nhôm.Theo K.K. Gedroi hàm lượng keo trongdung dịch đất chiếm từ 1/4 đến 1/10 hoặc íthơn tổng lượng keo của đấtThành phần và số lượng các chất hoà tantrong dung dịch đất không cố định nhưngcũng có thể dùng để phân biệt loại đất nàyvới loại đất khác ở mức độ nhất định.Thành phần và số lượng các chất hoà tantrong dung dịch đất luôn được bổ sung từcác nguồn sau:- Do ta bón phân hữu cơ và vô cơ vào đất- Do nước mưa hoặc nước ngầm mang tới- Do quá trình trao đổi ion giữa keo đất vàdung dịch đất- Do các sản phẩm của quá trình phong hoáđá và quá trình phân giải các chất hữu cơ.Thành phần và nồng độ dung dịch đất phụthuộc vào thời tiết, khí hậu, hàm lượngnước trong đất, sự hoạt động của sinh vật,phản ứng của đất, thành phần đá mẹ, nướcngầm và chế độ canh tác. ...