Khai thác sữa -Năng suất - chất lượng - vệ sinh -Chương 8

Khai thác sữa, Năng suất, chất lượng, vệ sinh, Chương 8. Cạn sữa. Trước khi đẻ bò cần có một thời gian nghỉ không vắt sữa, gọi là thời kỳ cạn sữa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khai thác sữa -Năng suất - chất lượng - vệ sinh -Chương 8 Ch−¬ng 8 c¹n s÷a1. Môc ®Ých c¹n s÷a Tr−íc khi ®Î bß cÇn cã mét thêi gian nghØkh«ng v¾t s÷a, gäi lµ thêi kú c¹n s÷a. Môc ®Ých cña nãlµ ®Ó cho tuyÕn s÷a ®−îc nghØ ng¬i vµ håi phôc, kh«iphôc hÖ thèng ®iÒu hoµ thÇn kinh thÓ dÞch sau métthêi gian tiÕt s÷a ®· cã nh÷ng mÊt c©n b»ng nhÊt ®Þnh.C¹n s÷a t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ thÓ tÝch luü chÊt dinhd−ìng chuÈn bÞ cho chu kú tiÕt s÷a sau vµ ®Æc biÖt lµ®Ó h×nh thµnh s÷a ®Çu ®−îc tèt. MÆt kh¸c c¹n s÷a cßnnh»m môc ®Ých tËp trung dinh d−ìng cho sù ph¸t triÓncña bµo thai vµ ë giai ®o¹n nµy tèc ®é ph¸t triÓn cñathai rÊt nhanh.2. Thêi gian c¹n s÷a Trong ®iÒu kiÖn thøc ¨n dinh d−ìng b×nhth−êng, bß cã n¨ng suÊt s÷a kh«ng cao l¾m th× thêigian c¹n s÷a kho¶ng 2 th¸ng lµ võa. §èi víi bß ®Î løa1 vµ bß cao s¶n cã thÓ kÐo dµi thêi gian c¹n s÷a h¬nmét chót. NÕu thêi gian c¹n s÷a qu¸ ng¾n th× trängl−îng s¬ sinh cña bª sÏ nhá, tuyÕn s÷a ch−a ®−îc phôchåi vµ c¬ thÓ ch−a ®−îc tÝch luü tho¶ ®¸ng, s÷a ®ÇukÐm chÊt l−îng, ¶nh h−ëng xÊu ®Õn søc ®Ò kh¸ng cñabª non (B¶ng 3) vµ n¨ng suÊt s÷a cña kú tiÕp theo. Tuynhiªn, thêi gian c¹n s÷a qu¸ dµi (70-75 ngµy) còngkh«ng tèt h¬n thêi gian c¹n s÷a 50-60 ngµy; ngoµi ra,kÐo dµi thêi gian c¹n s÷a sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕch¨n nu«i bß s÷a.B¶ng 3: ¶nh h−ëng cña thêi gian c¹n s÷a ®Õn khèi l−îng s¬ sinh vµ tû lÖ m¾c bÖnh cña bª s¬ sinh Thêi gian Träng l−îng bª s¬ Tû lÖ m¾c bÖnh c¹n s÷a sinh 10 ngµy - 88,6 % 30 ngµy 24,1 kg 34,5 % 40 ngµy 26,5 kg 15,6 % 45-75 ngµy 28,9 kg -3. Ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a Khi c¹n s÷a ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña convËt, ®Æc biÖt lµ n¨ng suÊt s÷a tr−íc lóc c¹n s÷a ®Ó cãbiÖn ph¸p t¸c ®éng thÝch hîp. Bß ph¶i ®−îc c¹n s÷atriÖt ®Ó, kh«ng bÞ viªm vó vµ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn c¸cho¹t ®éng c¸c chøc n¨ng kh¸c. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña viÖc c¹n s÷a lµ lµmngõng qu¸ tr×nh t¹o s÷a th«ng qua viÖc lµm thay ®æic¸c tÝn hiÖu cña ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vÒ tiÕt s÷a vµh¹n chÕ nguån nguyªn liÖu t¹o s÷a (nÕu cÇn), cã nghÜalµ thay ®æi (gi¶m) sè lÇn v¾t, thêi gian v¾t, thay ®æic¸ch v¾t vµ ®Þa ®iÓm v¾t vv.. NÕu nh− c¶m thÊy nh÷ngbiÖn ph¸p ®ã ch−a cã hiÖu qu¶ th× rót bít møc nu«id−ìng, khi cÇn thiÕt lo¹i ra khái khÈu phÇn ¨n c¸c thøc¨n nhiÒu n−íc, thøc ¨n kÝch thÝch tiÕt s÷a vµ thøc ¨ntinh. NÕu bß ch¨n th¶ th× cã thÓ ngõng ch¨n th¶ vµchuyÓn sang cho ¨n thøc ¨n kh«. TÊt nhiªn, cÇn ph¶ithÊy r»ng nÕu kh«ng qu¸ cÇn thiÕt, nhÊt lµ ®èi víi bßthÊp s¶n, th× kh«ng nªn c¾t gi¶m møc nu«i d−ìng v×viÖc ®ã sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn cña thai vµsù chuÈn bÞ cña bß cho lÇn ®Î s¾p tíi. Trong thêi gian c¹n s÷a cÇn ®¶m b¶o vÖ sinh,s¸t trïng tèt nóm vó v× bß dÔ bÞ viªm vó. Tuú theo n¨ng suÊt s÷a cßn l¹i tr−íc ngµy c¹ns÷a mµ ng−êi ta th−êng ¸p dông hai ph−¬ng ph¸p c¹ns÷a sau: a. C¹n s÷a chËm C¹n s÷a chËm ¸p dông víi bß cã n¨ng suÊt s÷acßn 8-10kg/ngµy trë lªn. Thêi gian lµm c¹n s÷akho¶ng 10-15 ngµy. Tr−íc khi ®Î 70-75 ngµy b¾t ®Çugi¶m sè lÇn v¾t s÷a tõ 3 xuèng 2 råi sau ®ã xuèng 1lÇn trong ngµy vµ cuèi cïng cã thÓ v¾t c¸ch nhËt. Thay®æi giê v¾t, n¬i v¾t, c¸ch v¾t vµ ng−êi v¾t. Gi¶m bítthøc ¨n, n−íc uèng, ch¨n th¶. T¸c ®éng nh− vËy trong10-15 ngµy s÷a sÏ gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt, lóc ®ã v¾tthËt kiÖt s÷a lÇn cuèi cïng, röa s¹ch vµ s¸t trïng küc¸c nóm vó. TiÕp tôc gi¶m thøc ¨n, n−íc uèng vµ theodâi 2-3 ngµy n÷a vµ mçi ngµy s¸t trïng nóm vó 2 lÇn.KiÓm tra nÕu thÊy vó kh«ng xuèng s÷a, c¨ng ®á coinh− ®· c¹n s÷a thµnh c«ng. B¬m mì kh¸ng sinh (vÝ dôcloxaman) vµo tÊt c¶ c¸c èng nóm vó vµ chuyÓn bßsang ®µn kh¸c. NÕu thÊy vó s÷a qu¸ c¨ng, ®á, nãng, bß s÷akh«ng yªn th× ph¶i c¹n s÷a l¹i vµ t¸c ®éng c¸c biÖnph¸p nh− trªn mét c¸ch triÖt ®Ó h¬n. b. C¹n s÷a nhanh C¹n s÷a nhanh ¸p dông cho nh÷ng bß cã n¨ngsuÊt s÷a cßn l¹i d−íi 8kg/ngµy. C¸c biÖn ph¸p nh− trªnnh−ng thêi gian ng¾n h¬n (5-7 ngµy). ë mét sè c¬ së,ngay c¶ nh÷ng bß cã n¨ng suÊt s÷a cao còng ¸p dôngbiÖn ph¸p c¹n s÷a nhanh. Ng−êi ta cho r»ng nÕu c¹ns÷a trong thêi gian dµi 10-15 ngµy víi chÕ ®é gi¶mthøc ¨n, n−íc uèng nh− thÕ sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn thai.Trong tr−êng hîp nµy nªn t¸c ®éng m¹nh h¬n nh−gi¶m thøc ¨n tinh, n−íc uèng, gi¶m h¼n c¸c lo¹i thøc¨n xanh, chØ cho ¨n cá kh« vµ gi¶m lÇn v¾t s÷a, sau vµingµy ngõng v¾t h¼n. Ph−¬ng ph¸p nµy ®ang ®−îc ¸pdông réng r·i nh−ng khi tiÕn hµnh ph¶i thËn träng. C¹n s÷a tøc th× Ngoµi c¸c ph−¬ng ph¸p c¹n s÷a nh− trªn, hiÖnnay mét sè n−íc cßn ¸p dông mét ph−¬ng ph¸p c¹ns÷a nhanh ®Æc biÖt nh− sau: Ngõng ngay viÖc v¾t s÷a khi cÇn c¹n s÷a, dïthÊy bÇu vó c¨ng còng kh«ng v¾t. §Ó tr¸nh viªm vó dovi trïng g©y nªn, sau khi v¾t s÷a lÇn cuèi b¬m vµo bÇuvó mét hçn hîp kh¸ng sinh d¹ng keo. Hçn hîp nµyph¶i cã phæ diÖt trïng réng, ph¶i ®−îc ph¸t t¸n ®Òutrong bÇu vó, thêi gian t¸c dông t−¬ng ®èi dµi, ®ångthêi kh«ng lµm h¹i ®Õn tuyÕn s÷a. §iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña ph−¬ngph¸p nµy lµ ®¶m b¶o v« trïng tuyÖt ®èi. Do ®ã tr−íckhi c¹n s÷a cÇn kiÓm tra, nÕu vó bÞ s−ng th× ph¶i ®iÒutrÞ xong míi c¹n s÷a. Sau khi b¬m kh¸ng sinh ®−a bß sang phßng c¹ns÷a s¹ch sÏ vµ ®−îc tiÖt trïng tr−íc. Theo dâi trongthêi gian 3-5 ngµy. NÕu cã kÕt qu¶ tèt th× ®−a bß sang®µn c¹n s÷a. Tr−íc khi c¹n s÷a 24-36 giê kh«ng cho ¨n thøc¨n tinh vµ nh÷ng thøc ¨n kÝch thÝch tiÕt s÷a. ...