Khám phá các bí ẩn tại đảo Phục Sinh tồn tại đến ngày nay

Tài liệu tìm hiểu tổng quan về đảo Phục Sinh; kinh tế trên đảo hiện nay; những điểm đặc sắc trên đảo; tượng đá Moai – đặc trưng thu hút khách du lịch tại đảo Phục Sinh; niên đại của các bức tượng đá Moai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khám phá các bí ẩn tại đảo Phục Sinh tồn tại đến ngày nay KHÁMPHÁCÁCBÍẨNTẠIĐẢOPHỤCSINHTỒNTẠIĐẾNNGÀYNAYĐảo Phục Sinhhay còn được gọi là đảo Rapa Nui theo ngôn ngữ của người Polynesia.HaytrongtiếngTâyBanNha,hònđảocótêngọikháclàIsladePascua. ĐâylàhònđảonằmởngoàikhơibờbiểnphíatâyChile.TÌMHIỂUTỔNGQUANVỀĐẢOPHỤCSINHHònđảonàyđượcnhàthámhiểmngườiHàLan,đôđốchảiquânJacobRoggeveenpháthiện.Tronghànhtrìnhvượtbiểncủamình,ôngđãtìmrahònđảovàongàychủnhậtđầutiêncủathángtưnăm1772.SởdĩhònđảonàyđượcđặttênlàPhụcSinhbởi nóđượcpháthiệnngayđúngngàylễPhụcSinh.Kểtừngàyđó,hònđảonàyđãcótên chínhthứctrênhảiđồquốctếlàđảoPhụcSinh.Hònđảocódiệntíchkhoảng165km2,nằm ởphíađôngnamTháiBìnhDương.Vị trícáchbờ biểnphíatâycủaChilekhoảng3700kmvàcách4000kmvề phíađôngcủa Tahiti.Hìnhdạngcủahònđảokhágiốnghìnhtamgiác.ĐâylàmộtphầnlãnhthổcủaChilekểtừcuốithếkỷ19.PhụcSinhlàmộttrongnhữnghònđảocóvịtríxađấtliềnnhấttrênthếgiới. HònđảoPhụcSinhnằmởngoàikhơibờbiểnphíatâyChile.Vềmặttổngthể,đảoPhụcSinhcóhìnhdạnglàmộthìnhtamgiác.Đượctạothànhtừ3núilửalàPoike,RanoKauvàTerevaka.Trongđó,núilửalớnnhấttrênhònđảolà RanoKao,độ cao600msovớimựcnướcbiển.Từđó,hònđảođượchìnhthànhqua cácvụ phuntràonúilửakếthợpvớikhíhậucậnnhiệtđớivàônhóa.Địahìnhtrênđảovớinhiềuđồinúihiểmtrở.Ngoàiracòncórấtnhiềuhangđộngngầmdẫntớicácmiệngnúilửa.Điểmnàyđãthuhútkhôngítcácnhàkhoahọccũngnhưkháchdulịch đếnkhámphá.KINHTẾTRÊNĐẢOHIỆNNAYKinhtế trênđảohiệnnayvẫnphụ thuộcchủyếuvàongànhdulịch.Ngườidântạiđâysử dụngtiếngTâyBanNhalàngônngữ chính.Bêncạnhđó,khôngítngườidânvẫncònsửdụngngônngữRapaNuicổ.Theoướctính,cókhoảng3000ngườiRapaNuibảnđịasốngtrênđảokhilầnđầutiênnơiđâyđượcpháthiệnbởiJacobRoggeveen.Tuynhiên,saucuộcnộichiếnvàinămsauđó,dânsốcủađảobịsuygiảmmạnh.Sốlượngngườidânướcchừng600–700 namgiớivàchưatới30phụnữ.Tínhđếnnăm1877,sốngườiRapaNuichỉcònsótlại111người.DosựxuấthiệncủangườichâuÂuđãkhámpháravùngđấtnày.Họ đã mangđếnđâynhiềudịchbệnhnhưgiangmai,bệnhđâumùacũngnhư chế độ nôlệ. Dựavàosốliệunăm2012củachínhphủChile,hiệndânsốtrênđảokhoảnggần6000 người.Vớihơnnửasốđólàdânbảnđịagốccủađảo.NHỮNGĐIỂMĐẶCSẮCTRÊNĐẢOĐảoPhụcSinhlàmộttrongbốnhònđảonằmcáchbiệtnhấtvớithếgiới.Kểtừkhi đượcpháthiệnchođếnnay,đảoPhụcSinhvẫnluôntồntạinhữngđiềuhuyềnbí.Đóvẫnluônlàđềtàiđượcgiớikhoahọcvànhữngngườiyêuthíchkhámphávềmộtnềnvănminhđãmất.HònđảonổitiếngvớivẻđẹphoangsơcùngnhữnglễhộiTapatisôiđộng.Hệ thốngngônngữ viếtRongo–rongođầybí ẩn.Vàhơn900bứctượngđá(Moai)cùngngônngữRongorongođượctạorabởingườiRapaNuicổ.Năm1995,đảoPhụcSinhđượcUNESCOcôngnhậnlàmộtDisảnthếgiới.Đaphần,diệntíchđảođượcbảovệtrongvườnquốcgiaRapaNui.Mặcdùnơiđâymanglợithếsởhữucảnhquantựnhiêntươiđẹpvàvị tríđịalýđộcđáo.Chínhquyềnnơiđâyđượcmệnhdanhlà“côlậpnhấthànhtinh”.Bởihọ khônghềcóýđịnhbiếnnơiđâythànhmộtđiểmdulịchthuhútkháchthamquan.Ngườidân trênđảoluôncóýthứccaotrongviệcgiữgìnphongtụctruyềnthốngcủatổtiên.Họgầnnhưkhôngbịảnhhưởngbởisựxâmnhậpcủanềnvănminhbênngoài.TƯỢNGĐÁMOAI–ĐẶCTRƯNGTHUHÚTKHÁCHDULỊCHTẠIĐẢOPHỤC SINHĐảoPhụcSinhđượcnhiềungườibiếtđếnvìsở hữuhàngtrămbứctượngkhổnglồbằngđá.Nhữngbứctượngđácổ xưanàycònđượcgọivớicáitênlàMoai.Moai chínhlàbằngchứnglớnnhấtchomộtnềnvănhóađãtừngpháttriểnhùngmạnhcủangườiRapaNui.Khôngphảilàtượngđátrangtrí,chúnglàbiểutrưngchomộtnềnvănminhđãbịlãngquêntrongquákhứ. NhữngbứctượngMoaiđượcđặttrêncáctấmmónghànhlễcònđượcgọilàahu.Chođếnngàynay,tượngđáMoaivẫnluônlàmộtbíẩnđốivớinhânloại.Thôngquacácbứctượng,chúngtacóthểthấyđượctàinăngcủanhữngngườisángtạorachúng.Họđượcnhiềungườicôngnhậnlànhữngthợthủcông,kỹsưbậcthầycủanềnvăn hóaPolynesia.BứctượngđáMoaiđãtừngđượcđề cử vàodanhsáchBảykỳ quan mớicủaThếgiới.Đếnnay,đãcórấtnhiềusuyđoánvàgiả thuyếtđượcđưaravề mụcđíchtạoracác bứctượngMoai.Cáchthứcxâydựngvàvaitròcủacácbứctượngnàyvẫnđangđược cácnhàkhảocổnghiêncứu.NIÊNĐẠICỦACÁCBỨCTƯỢNGĐÁMOAITượngđáMoaicóniênđạiítnhấttừthếkỷ12đượcpháthiệntrênđảo.Nhiềunhàkhoahọcđãchỉ rarằngchúngđềuđượctạcdựatheohình ảnhtổ tiêncủanhững ngườithổdânbảnđịanơiđây.Chúngcókíchthướckhálớn,khốilượngnặngtừvàichụcđếnhàngtrămtấn.Chiềucaocủacácbứctượngdaođộngtừ2–20m.Đặctínhcủamỗiphotượngcũngrấtkhácnhaunhưcao,thấp,béo,gầy,…Cácbứctượngnơi đâyđềuđượcchạmkhắcvôcùngtinhxảo.Banđầu,tượngđượcđặttrêncáctấmmónghànhlễcònđượcgọilàahu.Hiệnchỉcònkhoảng250–300tấmđượcđặtvòngquangbờ biểncủađảo.Tượnglớnnhấtđặt thànhcônglàtượngParovớikhốilượnglênđến82tấn.Photượnglớnnhấttrongtấtcả cáctượngtênlàElGigantemangýnghĩalàngười khổnglồ.ElGigantecóchiềudài20m,nặngkhoảng270tấn.Tuynhiên,photượngnàyvẫncònbịbỏlạitạimỏđáRanoRarakuquarry.Bêntrongmỏđánàycókhoảng394tượngđábỏphế.Ởphíađôngnamđảocònpháthiệnthêmhàngtrămphotượngkhácđangtrongtìnhtrạngchếtácdangdở.Giữanhữngnăm1800,tấtcảMoaibêntrongvà ngoàimỏ đáđãbị lậtđổ.Ngàynay,khoảng50tượngđáMoaiđãđượcdựng ...