Khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng (Pila pilita) ở Đồng bằng sông Cửu Long

Bài viết trình bày khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2019, thông qua việc phỏng vấn trực tiếp 138 cán bộ quản lý, hộ nuôi ốc bươu đồng, hộ khai thác và cơ sở thu mua, buôn bán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng (Pila pilita) ở Đồng bằng sông Cửu Long Vietnam J. Agri. Sci. 2022, Vol. 20, No. 9: 1173-1184 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2022, 20(9): 1173-1184 www.vnua.edu.vn Lê Văn Bình*, Ngô Thị Thu Thảo Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ * Tác giả liên hệ: lvbinh654@gmail.com Ngày nhận bài: 04.05.2022 Ngày chấp nhận đăng: 27.09.2022 TÓM TẮT Nghiên cứu này thực hiện nhằm khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2019, thông qua việc phỏng vấn trực tiếp 138 cán bộ quản lý, hộ nuôi ốc bươu đồng, hộ khai thác và cơ sở thu mua, buôn bán. Kết quả cho thấy ốc bươu đồng phân bố ở thủy vực nước tĩnh cao hơn so với thủy vực nước chảy và ruộng lúa, ốc sống tập trung ở tầng mặt vào buổi tối và buổi sáng, sống chủ yếu ở vùng nước có độ sâu từ 60-150cm. Mật độ, sản lượng ốc bươu đồng giảm dần theo theo thời gian, đặc biệt giảm mạnh từ giai đoạn 2015 đến nay. Thời gian khai thác nhiều nhất là mùa mưa từ tháng 5-10 hàng năm, sản lượng khai thác trung bình 9,54 kg/hộ/ngày (tương đương 1.717 kg/hộ/năm). Thị trường tiêu thụ chủ yếu bán tại các vựa thu mua nhỏ lẻ (70,8%), kế đến người dân bán trực tiếp cho người tiêu dùng 2 với 20,0%, số ít còn lại bán trực tiếp vựa lớn là 9,2%. Diện tích nuôi ốc bươu đồng trung bình của hộ là 294,5m , 2 trung bình tỉ lệ sống là 66,0% và kích cỡ thu hoạch là 28 con/kg, năng suất là 1,40 kg/m . Từ khóa: Đồng bằng sông Cửu Long, ốc bươu đồng, sản lượng khai thác, thị trường tiêu thụ. Black Apple Snail (Pila polita) in the Mekong Delta ABSTRACT An assessment of the status of exploitation, consumption and culure of black apple snail (Pila polita) in the Mekong Delta. The study was carried out from April to October 2019 using the questionnaire to survey the total of 138 cases including managers, snail farming householdes, snail exploiting householdes and snail purchasing householdes. The results showed that the snail distribution in the stagnant water was higher than in the flow through water and the rice field. Black apple snails stayed at the surface waters in the evening and morning at a depth of 60-150cm. The snail density and production gradually have decreased over last decade, especially from 2015 to the present. The fishing season was the rainy season from May to October with the average yield of 9.54 kg/household/day (equivalent to 1,717 kg/household/year). Harvested snails were mainly sold to small-scale retail dealers (70.8%), followed by local consumers (20.0%), and lowest proportion to large-scale retail dealers 2 (9.2%). The average area of snail farming was 294.5m per household with the survival rate of 66.0% and harvest 2 size at 28 ind./kg, and the productivity of cultured snails is 1.40 kg/m . Keywords: Black apple snail, comsumption, exploitation, Mekong Delta. 1173 Khảo sát hiện trạng khai thác, tiêu thụ và nuôi ốc bươu đồng (Pila polita) ở Đồng bằng sông Cửu Long 1174 Lê Văn Bình, Ngô Thị Thu Thảo Hộ nuôi Hộ khai thác Cơ sở thu mua Trung bình Nhỏ nhất Lớn nhất Trung bình Nhỏ nhất Lớn nhất Trung bình Nhỏ nhất Lớn nhất Tuổi 43,8 ± 11,7 23 62 48,3 ± 10,0 25 64 45,3 ± 10,1 29 65 Số người trong gia đình 4,4 ± 1,1 2 6 4,5 ± 1,4 2 7 4,0 ± 1,6 1 7 Trình độ học vấn 9,5 ± 2,7 4 12 8,5 ± 2,7 2 12 10,0 ± 2,3 4 12 Cấp 1 (%) 8,2 - - 12,2 - - 9,7 - - Cấp 2 (%) 42,9 - - 63,4 - - 32,3 - - Cấp 3 (%) 49,0 - - 24,4 - - 58,1 - - 7,1 27,3 Thuỷ vực nước tĩnh Thuỷ vực nước chảy Ruộng lúa 65,6 90 75 0 1-2 3-4 5-6 >6 60 ...