Khi nào cần dùng thuốc hỗ trợ tiêu hóa

Khi sự tiêu hóa bị rối loạn như đầy bụng, khó tiêu, ăn không thấy ngon... người ta thường tìm đến các thuốc hỗ trợ tiêu hóa. Vậy đó là những thuốc nào và hiệu quả của chúng đến đâu? Tại bộ máy tiêu hóa, sự tiêu hóa xảy ra theo cơ chế cơ học (vận chuyển, phân cắt thức ăn thành mẫu nhỏ, trộn với dịch tiêu hóa nhờ nhai, co bóp, nhu động), theo cơ chế hóa học (phân giải các chất cấu trúc phức tạp thành đơn giản hay ở dạng không tan thành tan, nhờ vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khi nào cần dùng thuốc hỗ trợ tiêu hóaKhi nào cần dùng thuốc hỗ trợ tiêu hóa?Khi sự tiêu hóa bị rối loạn như đầy bụng, khó tiêu, ăn không thấyngon... người ta thường tìm đến các thuốc hỗ trợ tiêu hóa. Vậy đó lànhững thuốc nào và hiệu quả của chúng đến đâu?Tại bộ máy tiêu hóa, sự tiêu hóa xảy ra theo cơ chế cơ học (vận chuyển,phân cắt thức ăn thành mẫu nhỏ, trộn với dịch tiêu hóa nhờ nhai, co bóp, nhuđộng), theo cơ chế hóa học (phân giải các chất cấu trúc phức tạp thành đơngiản hay ở dạng không tan thành tan, nhờ vào các dịch tiêu hóa như acid, cácenzym), theo cơ chế hấp thu (đưa dưỡng chất từ ống tiêu hóa vào máu nhờthẩm thấu hay các chất chuyển vận trung gian). Khi các mắt xích trên bịtrục trặc, sự tiêu hóa sẽ bị rối loạn (ăn không thấy ngon, không thích, chán,thức ăn không tiêu, phân sống, đầy bụng, tiêu chảy, táo bón.)Có rất nhiều nguyên nhân gây nên sự rối loạn trên. Ví dụ như, do chính bộmáy tiêu hóa chưa hoàn thiện (trẻ quá nhỏ) hay suy giảm (người tuổi cao),do bệnh lý (thiếu dịch vị, thiếu enzym tiêu hóa, bị viêm loét, bị dị ứng thứcăn), chế độ ăn không cân đối (quá no, không cân đối), do các bệnh khác(stress, trầm cảm), do tâm lý (lo học thi, ham chơi, sợ béo không muốnăn)… Trên thực tế, không có thuốc nào có tác dụng đa năng mà mỗi thuốcchỉ tác dụng lên một hay vài khâu nhất định.Các enzym tiêu hóaKhi bị thiếu các enzym tiêu hóa, với người lớn có thể bổ sung bằng thuốcchứa enzym như viên neopeptin (chứa enzym amylase), pancreatin bào chếtừ dịch tụy (chứa amylase, trypsin, lipase), papain (chứa enzym thủy phânprotein).Với trẻ em, chức năng tiêu hóa chưa hoàn thiện (trẻ dưới 4 tháng tuổi) sựphân tiết acid rất kém nên khó hoạt hóa pepsinogen thành pepsin, chỉ có thểtiêu thụ các loại protein hòa tan trong sữa như casein. Nếu lúc này cho trẻăn dặm nhiều protid phức tạp (phân tử lớn, không hòa tan) thì dù có dùngenzym, trẻ vẫn khó tiêu hóa loại protid này. Bổ sung enzym tiêu hóa cho trẻphải cân nhắc, tùy theo độ tuổi và không kéo dài quá 10 ngày. Nếu lạm dụngcác enzym sẽ làm cho trẻ lệ thuộc vào thuốc, kém chủ động tiết ra enzymtiêu hóa nội sinh. Enzym tiêu hóaCác vi sinh lành tínhTrong ống tiêu hóa có sự cân bằng sinh thái giữa các vi sinh có lợi và hại.Khi dùng kháng sinh mạnh phổ rộng kéo dài, nhiễm khuẩn, stress… hệ cânbằng này bị phá vỡ sẽ xảy ra các bệnh lý đường ruột (đi phân sống, tiêuchảy, trướng bụng, viêm đường tiêu hóa, táo bón...). Lúc đó cho dùng cácchế phẩm chứa các loại vi sinh có lợi như các lactobaciclus. Các sản phẩmtrên thị trường như antibio, biolactyl, neolactyl, lacteol… Chúng có thể là vikhuẩn hay xác vi khuẩn đông khô với hàm lượng khác nhau. Khi vào cơ thể,dạng đông khô này phát triển thành vi khuẩn sống, lập lại hệ cân bằng sinhthái, có tác dụng tránh các rối loạn trên. Các chế phẩm này chỉ dùng khi hệcân bằng sinh thái bị phá vỡ. Do hiểu nhầm chúng là enzym tiêu hóa nênnhiều bà mẹ cho trẻ dùng ngay cả khi không hề bị bệnh hoặc bị các rối loạntiêu hóa nhưng không phải do hệ cân bằng sinh thái bị phá vỡ. Sự lạm dụngnày không có lợi.Các thuốc làm ăn ngonKháng histamin: Hay dùng là cyproheptadin (peritol). Lúc đầu, thuốc làmngon miệng, thích ăn, mặt khác do tác dụng phụ gây buồn ngủ, giữ nước làmbéo giả nên bị hiểu nhầm là thuốc giúp ngủ được, tăng cân. Sau một thờigian dùng, thuốc không còn làm ngon miệng nữa, trái lại, gây chán ăn, mệtmỏi, ứ nhiều nước, hại tim mạch. Dùng lâu dài, thuốc làm chậm sự pháttriển hoàn thiện trí tuệ của trẻ (vì gây ức chế liên tục) vì vậy không nên dùngthuốc này chữa biếng ăn.Lysin: Là acid amin thiết yếu, con người không thể tự tổng hợp được. Nhucầu (tính theo cân nặng) của trẻ gấp đôi người lớn. Lysin có nhiều trongtrứng, thịt, tôm, cá, đậu phộng, đậu xanh, đậu nành nhưng khi chế biến mấtđi một lượng khá lớn. Lysin còn có trong sữa mẹ. Khi đang bú, trẻ đượccung cấp đủ nhưng khi cho ăn dặm hay thôi bú trẻ có thể thiếu lysin. Thiếulysin, trẻ sẽ biếng ăn, chậm lớn, suy giảm miễn dịch vì thế cần bổ sung lysin,nhưng không được dùng quá liều, kéo dài sẽ làm nhiễm acid huyết (do lysincó tác dụng chống nhiễm kiềm). Lysin dùng cho trẻ biếng ăn được chế dướidạng siro, phối hợp cân đối, đủ liều với vitamin B1,B5, B12, A, D, muốikhoáng. Khi dùng chế phẩm này thì không dùng các chế phẩm tương tựkhác, gây thừa chất, có hại (ví dụ thừa vitamin A sẽ lại gây chán ăn).Các vitamin đậm đặc: Thường dùng là hydrosol polyvitamin. Do tăng cườngchuyển hóa nên thuốc làm ăn ngon miệng. Dung dịch này đậm đặc, phảidùng đúng liều (tính giọt) nếu dùng ống giỏ giọt không đúng cách, thuốcchảy thành dòng sẽ quá liều gây hại.Các chất bổ đắng: Chất đắng (trong canh kina, long đởm), uống trước bữaăn sẽ kích thích dịch tiêu hóa, làm ăn ngon, gọi là thuốc bổ đắng. Chỉ dùngcho người lớn (sau sinh, mới ốm dậy). Nếu dùng nhiều (trong, sau ăn) sẽlàm cho tiêu hóa kém sút.Các chất có tính tẩy, nhuậnThuốc có tính tẩy: Tác dụng chủ y ...