Khoa học giáo dục - Phương pháp nghiên cứu: Phần 1

Tài liệu Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức chung về phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, cấu trúc công trình nghiên cứu khoa học, các giai đoạn tiến hành một đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục. Tài liệu gồm 2 phần, sau đây là phần 1. Mời bạn đọc tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khoa học giáo dục - Phương pháp nghiên cứu: Phần 1 PTS. PHẠM VIẾT VƯỢNGPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN c ú n KHOA HOC GIÁO ĐÚCTài liệu dùng cho các trường Đại học sư phạm và Cao đẳng sư phạm HÀ NỘI -1995 LỜI NÓI ĐẦU VU/ á i liệu Phươngpháp nghiên cứu khoa học giáo dục đượcviết theo chương trình phân giáo dục cốt lõi chuyên nghiệpđã được Chương trình giáo trình của Bộ nghiệm thu và gửitới các trường, nhằm tạo điêu kiện thuận lợi cho các trườngĐại học sư phạm và Cao đẳng sư phạm thực hiện tốt quyếtđịnh 2677/GD-ĐT của Bộ trưứng Bộ Giáo dục - Đào tạo ngày3-12-1993. Tài liệu nhầm cung cốp cho sinh viên những kiến thứcchung vê phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu khoahọc giáo dục, cấu trúc công trình nghiên cứu khoa học, cácgiai đoạn tiến hành một đê tài nghiên cứu khoa học giáodục. Đông thời hình thành những kỹ năng để thực hiệnmột đê tài, một cồng trình nghiên cứu khoa học giáo dục.Toàn bộ nội dung trên được giới thiệu thành 7 bài cùng vớibài mứ đâu. Sau mỗi bài đêu có phân câu hỏi thảo luận vàthực hành. Để tài liệu tiếp tục được hoàn thiện trong những nômtới, chúng tôi mong được sự đóng góp ý kiến rộng rãi củacán bộ giảng dạy và sinh viên các trường sử dụng tài liệunày. Xin chân thành cảm ơn. Tác giả BÀI MỞ Đ Ầ Uì. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN cữu KHOA HỌC GIÁO DỤC I . Nghiên cứu khoa học là một dạng lao động phức tạpnhất trong các dạng hoạt động của xã hội loài người. Ngày nàynghiên cứu khoa học là một trong những hoạt động có tốc độphát triển nhanh nhất thời đại. Bộ máy nghiên cứu khoa học đàtrở thành khổng l ồ , nó đang nghiên cứu tất cả các góc cạnh củathế giới. Các thành tựu nghiên cứu khoa học đã đưầc ứng dụngvào mọi lĩnh vực của cuộc sống. Khoa học đã làm đảo lộnnhiều quan niệm truyền thống, no làm cho sức sản xuất xã hộităng lên hàng trăm lần so với vài thập niên gần đây Về phần mình, bản thận khoa học càng cần đưầc nghiêncứu một cách khoa hoe: một mặt, phải tong kết thực tiễnnghiên cứu khoa học đê khái quát những lí thuyết về quá trìnhsang tạo khoa học;mặt khác, phải tìm ra đưầc các biện pháp tổchức, quản lí và nghiên cứu khoa học tốt hơn làm cho bộ máykhoa học vốn đã mạnh, lại phát triển mạnh hơn và đi đúng quĩđạo hơn Trong số hơn hai nghìn bộ môn khoa học hiện đại có mộtsố bộ môn đề cập tới quá trình nghiên cứu khoa học một cáchnghiêm túc và có hệ thong: Bộ môn thứ nhất la Lịch sử khoa học tự nhiên và kĩthuật tổng kết các qui luật lịch sử của sự phát triển, tiến bộcủa các khoa học và kĩ thuật Hộ môn thứ hai là: Khoa học luận (Epistemology)nghiên cứu tổng hầp lí luận và tổng két kinh nghiệm hoạt đôngcua các hệ khoa học và kì thuật, nhằm dự báo tiềm lực khoahọc và đề xuất các giải pháp tác động về mặt tổ chức va xã hộinhằm nâng cao hiệu qua của hoạt động nghiên cứu khoa học 5 Bộ mồn thứ ba, đặc biệt quan trọng là Phương pháp luậnnghiên cứu khoa học. Phương pháp luận (Methodology) cónguồn gốc từ tiếng Hy Lạp là methodos và logos, Methodos làphương pháp, cách thức, logos là lí thuyết, học thuyết. Nhưvậy phương pháp luận là lí thuyết về phương pháp còn phươngpháp luận nghiên cứu khoa học là lí thuyết về phương phápnhận thức khoa học Phương pháp luận nghiên cứu khoa học là một lí thuyếtbao gồm các bộ phận sau đây: a. Hệ thống các luận điểm chung nhất v ớ i . tư cách lànhững quan điểm, những cách tiếp cận, chỉ đạo quá trình tổchức và nghiên cứu khoa học b. Hệ thống lí thuyết về phương pháp nhận thức khoahọc. Phương pháp nhận thức nờm ngay trong logic nhận thứcđo là quá trình phản ánh cái khách quan vào ý thức chủ quancủa con người. Cho nên phương pháp luận nghiên cứu khoahọc đề cập tới cơ chế sáng tạo khoa học, logich và kĩ thuậtnghiên cứu cũng như kĩ nàng thực hiện hoạt động nghiên cứukhoa học c. Nghiên cứu khoa học là một hoạt động có mục đích vàcó tổ chức của xã hội vì vậy phương pháp luận ng ...