Khóa luận tốt nghiệp: Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí Minh

Khóa luận tốt nghiệp: Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện nhằm khảo sát thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí Minh, từ đó, đề xuất những biện pháp sử dụng các phương pháp dạy học này có hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khóa luận tốt nghiệp: Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí Minh BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC  Khóa luận tốt nghiệp Giáo viên hướng dẫn: TS. Lê Thị Thanh Chung Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Nhật Trường Thành phố Hồ Chí Minh Tháng 5 năm 2010 Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ phía thầy cô, gia đình, bạn bè. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến: Tiến sĩ Lê Thị Thanh Chung- người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong từng bước đi để tôi có thể hoàn thành bài khóa luận một cách tốt nhất. Ban Giám hiệu và quý thầy cô của các trường tiểu học trên địa bàn Quận 1, Quận 3, Quận 5, Quận 10, Quận 12 và Quận Tân Bình đã tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình trong thời gian tôi thực hiện đề tài này. Gia đình và tất cả bạn bè tôi, những người đã động viên, giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình hoàn thành khóa luận. TP.HCM, tháng 5-2010 Trân trọng Nguyễn Thị Nhật Trường DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT NỘI DUNG VIẾT TẮT 1 Giáo viên GV 2 Học sinh HS 3 Phương pháp dạy học PPDH 4 Sách giáo khoa SGK 5 Thành phố Hồ Chí Minh TP.HCM 6 Tính tích cực nhận thức TTCNT 7 Tự nhiên – Xã hội TN-XH Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Lê Thị Thanh Chung MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Những năm đầu của thế kỷ 21, cuộc cách mạng khoa học công nghệ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, làm nền tảng cho sự phát triển nền kinh tế tri thức. Tốc độ và trình độ đổi mới ứng dụng tri thức quyết định sự phát triển của mỗi quốc gia. Khoa học – công nghệ trở thành động lực cơ bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Và chính sự phát triển của khoa học công nghệ đã làm thay đổi mạnh mẽ nội dung, phương pháp giáo dục trong nhà trường ở nước ta hiện nay. Xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay tạo cho nước ta nhiều cơ hội và thách thức. Cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia ngày càng trở nên quyết liệt, đòi hỏi các nước phải đổi mới công nghệ để tăng năng suất lao động, và đặt ra vị trí mới của giáo dục. Giáo dục phải đào tạo ra những con người có tri thức, có đạo đức, có tư duy phê phán, sáng tạo, có kỹ năng giải quyết vấn đề để làm việc hiệu quả trong môi trường luôn biến đổi không ngừng. Vì vậy việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực là vấn đề then chốt của việc đổi mới giáo dục Việt Nam hiện nay. Sử dụng những phương pháp này sẽ làm thay đổi tận gốc nếp nghĩ và làm của các thế hệ học trò – chủ nhân tương lai của đất nước. Mục đích chính của việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực trong dạy học là nhằm phát huy vai trò chủ động của học sinh trong quá trình lĩnh hội kiến thức. Bậc tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân; do đó việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học càng cần thiết và quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay một số giáo viên tiểu học sử dụng các phương pháp này chỉ mang tính chất hình thức, chủ yếu là trong các giờ thao giảng, các tiết thi giáo viên giỏi,... Mặt khác, nếu có sử dụng thì vẫn còn lúng túng, kết hợp chưa nhuần nhuyễn, hợp lí và khoa học các phương pháp này nên chưa khai thác được hết tất cả những hiệu quả của phương pháp dạy học tích cực mang lại, do đó mục tiêu của tiết học đôi lúc cũng không đạt được. Vì vậy, chúng tôi chọn: “Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại TP. HCM” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Khảo sát thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại TP.HCM nhằm đề xuất những biện pháp sử dụng các phương pháp dạy học này có hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học. 3. Nhiệm vụ của đề tài - Nghiên cứu cơ sở lí luận về các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học. - Khảo sát thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại TP.HCM. SVTH: Nguyễn Thị Nhật Trường Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Lê Thị Thanh Chung - Đề xuất các nhóm biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học ở trường tiểu học. 4.2. Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số trường tiểu học tại TP.HCM. 5. Phạm vi nghiên cứu 5.1. Phạm vi về nội dung: Thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực ở một số môn Toán, Tiếng Việt, Đạo Đức, TN-XH trong nhà trường tiểu học. 5.2. Phạm vi về đối tượng: Cán bộ quản lý, giáo viên của một số trường tiểu học ở TP.HCM. 5.3. Phạm vi về thời gian: Từ tháng 9-2009 đến tháng 5-2010. 6. Giả thuyết khoa học Các nhà nghiên cứu lí luận dạy học đã xây dựng các phương pháp dạy học tích cực ở tiểu học dựa trên cơ sở lí luận dạy học hiện đại và khẳng định rằng nếu việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực vào các môn học ở tiểu học có hiệu quả thì sẽ phát huy tính tích cực học tập của học sinh. Tuy nhiên trong thực tế, nhận thức, thái độ và kĩ thuật của giáo viên tiểu học tại một số trường ở TP.HCM về các phương pháp dạy học tích cực có những tồn tại sau: - Về nhận thức, một số giáo viên chưa hiểu rõ các vấn đề liên quan đến phương pháp dạy học tích cực như: những định hướng đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học, khái niệm phương pháp dạy học tích cực, tầm quan trọng ...