Kí sinh trùng

Nêu lên khái niệm về kí sinh trùng và kí sinh trùng y học, các khái niệm quan hệ giữa các sinh vật trong quần xã sinh vật, sinh vật kí sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kí sinh trùng PhÇn 1: §¹i c−¬ngC©u 1: Kh¸i niÖm vÒ kÝ sinh trïng vμ kÝ sinh trïng y häc? C¸c kh¸i niÖm quan hÖgi÷a c¸c sinh vËt trong quÇn x· sinh vËt, sinh vËt kÝ sinh?§¸p ¸n:∗ Kh¸i niÖm vÒ kÝ sinh trïng vμ kÝ sinh trïng y häc: 3,0 ®iÓm + KÝ sinh trïng lμ nh÷ng sinh vËt sèng ¨n b¸m, hiÓu theo nghÜa réng bao gåm c¶ nh÷ng sinh vËt thuéc giíi thùc vËt vμ giíi ®éng vËt: vi khuÈn, virut, rickettsia, nÊm, ®¬n bμo, giun s¸n: 0.5 ®iÓm + KÝ sinh trïng y häc lμ mét ngμnh khoa häc nghiªn cøu vÒ ®Æc ®iÓm h×nh thÓ, ®Æc ®iÓm sinh häc, ®Æc ®iÓm dÞch tÔ häc, vai trß g©y bÖnh, chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ vμ biÖn ph¸p phßng chèng c¸c lo¹i sinh vËt sèng ¨n b¸m ë bªn trong, bªn ngoμi hoÆc gÇn ng−êi mét c¸ch t¹m thêi hay vÜnh viÔn víi môc ®Ých cã chç tró Èn hay nguån thøc ¨n ®Ó sinh sèng vμ g©y h¹i cho c¬ thÓ con ng−êi: 1,5 ®iÓm + Ng−êi vμ nh÷ng sinh vËt kh¸c bÞ kÝ sinh trïng sèng ¨n b¸m lμ vËt chñ. Ng−êi cã thÓ m¾c bÖnh do kÝ sinh trïng g©y ra lμ bÖnh kÝ sinh trïng vμ c¸c bÖnh do kÝ sinh trïng truyÒn: 0,5 ®iÓm + §Ó nghiªn cøu ®Çy ®ñ vÒ kÝ sinh trïng y häc, ®ßi hái ph¶i cã sù liªn hÖ mËt thiÕt vμ hîp t¸c réng r·i víi c¸c ngμnh khoa häc kh¸c nh− dÞch tÔ häc, vi sinh y häc, d−îc häc, vÖ sinh häc, miÔn dÞch häc, sinh häc ph©n tö : 0,5 ®iÓm∗ C¸c kh¸i niÖm quan hÖ gi÷a c¸c sinh vËt trong quÇn x· sinh vËt: 4,0 ®iÓm + Céng sinh (symbiosis): lμ kiÓu chung sèng gi÷a hai sinh vËt dùa vμo nhau ®Ó tån t¹i vμ ph¸t triÓn. Quan hÖ nμy cã tÝnh th−êng xuyªn, b¾t buéc vμ nÕu t¸ch rêi nhau chóng khã cã thÓ tån t¹i: 0.5 ®iÓm + Hç sinh (mutualism): lμ mèi quan hÖ cã lîi cho c¶ hai bªn, nh−ng kh«ng b¾t buéc ph¶i sèng dùa vμo nhau, t¸ch khái nhau chóng vÉn cã thÓ tån t¹i ®−îc tuy cã khã kh¨n: 0.5 ®iÓm + Héi sinh (commensalism): mèi quan hÖ nμy biÓu hiÖn chØ cã lîi cho mét bªn, nh−ng bªn kia kh«ng bÞ thiÖt h¹i: 0.5 ®iÓm + C¹nh tranh (competition): nh÷ng c¸ thÓ cña loμi nμy kh«ng tÊn c«ng, kh«ng lμm h¹i c¸c loμi kia, kh«ng th¶i ra chÊt ®éc nμo c¶. Chóng chØ sinh tr−ëng ®¬n thuÇn, nh−ng sinh s¶n nhanh h¬n v× vËy chiÕm ®−îc −u thÕ trong cuéc ®Êu tranh giμnh nguån thøc ¨n cã h¹n, lμm cho loμi kia tμn lôi ®i: 0.5 ®iÓm + Kh¸ng sinh (antibiosis): lμ mèi quan hÖ loμi nμy øc chÕ sù sinh tr−ëng cña loμi kh¸c: 0.5 ®iÓm + DiÖt sinh (biocide): lμ mèi quan hÖ gi÷a sinh vËt nμy tiªu diÖt mét sinh vËt kh¸c ®Ó ¨n thÞt. Sinh vËt bÞ ¨n thÞt lμ con måi. Trong quan hÖ nμy vËt ¨n thÞt (predactor) kh«ng thÓ tån t¹i nÕu thiÕu con måi (prey): 0,5 ®iÓm + KÝ sinh (parasitism): lμ mét kiÓu chung sèng ®Æc biÖt gi÷a hai sinh vËt: mét sinh vËt sèng nhê cã lîi lμ kÝ sinh trïng, sinh vËt kia bÞ kÝ sinh vμ bÞ thiÖt h¹i gäi lμ vËt chñ: 1,0 ®iÓm∗ C¸c kh¸i niÖm vÒ sinh vËt kÝ sinh (kÝ sinh trïng): 3 ®iÓm + KÝ sinh trïng chuyªn tÝnh (kÝ sinh trïng b¾t buéc): kÝ sinh trïng muèn tån t¹i b¾t buéc ph¶i sèng b¸m vμo c¬ thÓ vËt chñ, kh«ng thÓ sèng tù do: 0.5 ®iÓm + KÝ sinh trïng kiªm tÝnh (kÝ sinh trïng tuú nghi): kÝ sinh trïng cã thÓ sèng kÝ sinh, hoÆc còng cã thÓ sèng tù do ë m«i tr−êng bªn ngoμi: 0.5 ®iÓm + Néi kÝ sinh trïng: lμ nh÷ng kÝ sinh trïng sèng ë bªn trong c¬ thÓ vËt chñ: m«, néi t¹ng, m¸u, thÓ dÞch : 0,5 ®iÓm + Ngo¹i kÝ sinh trïng: lμ nh÷ng kÝ sinh trïng sèng ë ngoμi c¬ thÓ vËt chñ hoÆc sèng ë bÒ mÆt c¬ thÓ vËt chñ: 0,5 ®iÓm + KÝ sinh trïng l¹c chç: lμ nh÷ng kÝ sinh trïng sèng kÝ sinh l¹c sang c¬ quan, phñ t¹ng kh¸c víi c¬ quan, phñ t¹ng mμ nã th−êng kÝ sinh: 0,5 ®iÓm + KÝ sinh trïng l¹c chñ: lμ nh÷ng kÝ sinh trïng b×nh th−êng sèng kÝ sinh ë mét loμi vËt chñ nhÊt ®Þnh, nh−ng do tiÕp xóc gi÷a vËt chñ nμy víi vËt chñ kh¸c, kÝ sinh trïng cã thÓ nhiÔm qua vËt chñ míi: 0,5 ®iÓmC©u 2: C¸c kh¸i niÖm vÒ vËt chñ? TÝnh ®Æc hiÖu kÝ sinh trïng? : 10 ®iÓm§¸p ¸n:∗ C¸c kh¸i niÖm vÒ vËt chñ: 05 ®iÓm. + VËt chñ chÝnh: lμ vËt chñ ë ®ã kÝ sinh trïng sinh s¶n theo ph−¬ng thøc h÷u giíi, hoÆc kÝ sinh trïng sèng ë giai ®o¹n tr−ëng thμnh: 01 ®iÓm + VËt chñ phô (vËt chñ trung gian): lμ vËt chñ ë ®ã kÝ sinh trïng sinh s¶n theo ph−¬ng thøc v« giíi hoÆc nÕu kh«ng sinh s¶n th× ë d−íi d¹ng Êu trïng - ch−a tr−ëng thμnh: 01 ®iÓm. + Dù tr÷ mÇm bÖnh (reservoir): lμ sinh vËt dù tr÷ mÇm bÖnh kÝ sinh trïng cña ng−êi. + VÝ dô mÌo, chã.. lμ sinh vËt d÷ tr÷ mÇm bÖnh s¸n l¸ gan bÐ: 01 ®iÓm + Trung gian truyÒn bÖnh (vector): lμ sinh vËt mang kÝ sinh trïng vμ truyÒn kÝ sinh trïng tõ ng−êi nμy sang ng−êi kh¸c. CÇn ph©n biÖt vËt chñ trung gian víi sinh vËt trung gian truyÒn bÖnh. - Vector sinh häc (hay cßn ®−îc gäi lμ vËt chñ trung gian): khi kÝ sinh trïng cã sù ph¸t triÓn t¨ng tr−ëng vÒ sè l−îng trong c¬ thÓ vector: 01 ®iÓm - Vector c¬ häc (hay cßn ®−îc gäi lμ sinh vËt trung gian truyÒn bÖnh): khi kÝ sinh trïng kh«ng cã sù ph¸t triÓn t¨ng tr−ëng vÒ sè l−îng trong c¬ thÓ ...