Kiến nghị một số giải pháp quản lý và thiết kế đô thị đối với hệ thống sông rạch trên địa bàn thành phố

Bài viết tìm hiểu về TP Hồ Chí Minh một đô thị sông nước; đô thị phát triển cùng sông nướ; những thành tựu ban đầu và thách thức với hệ thống kênh rạch; tăng cường khai thác lợi thế sông rạch đối với sự phát triển của thành phố; đề xuất một số định hướng thiết kế đô thị cho không gian sông nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến nghị một số giải pháp quản lý và thiết kế đô thị đối với hệ thống sông rạch trên địa bàn thành phố Quy hoạch và phát triển kè bờ sông Sài Gòn và sông, kênh nội thành và các giải pháp để hoàn thành cơ bản kè sông Sài Gòn, sông và kênh nội thành vào năm 2025 KIẾN NGHỊ MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ VÀ THIẾT KẾ ĐÔ THỊ ĐỐI VỚI HỆ THỐNG SÔNG RẠCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ Lê Văn Năm Huỳnh Xuân Thụ I. TP. Hồ Chí Minh, đô thị sông nước: Thành phố Hồ Chí Minh hình thành trong khu Tham Lương, Cầu Bông, Nhiêu Lộc-Thị Nghè, vực đồng bằng hạ lưu sông Đồng Nai – Sài Gòn, Bến Nghé, Lò Gốm, Kênh Tẻ, Tàu Hũ, Kênh Ðôi giữa khu vực chuyển tiếp từ cực Nam Trung Bộ và ở phần phía Nam Thành phố thuộc địa bàn các sang đồng bằng sông Cửu Long. Đây là khu vực huyện Nhà Bè, Cần Giờ mật độ kênh rạch dày có địa hình đồng bằng thấp (nơi cao nhất không đặc; cùng với hệ thống kênh cấp 3-4 của kênh vượt quá 40 m, nhiều chỗ còn thấp trũng), bề mặt Ðông -Củ Chi và các kênh đào An Hạ, kênh tương đối bằng phẳng và bị chia cắt bởi mạng Xáng, Bình Chánh. Hệ thống sông rạch trên toàn lưới sông ngòi, kênh rạch dày đặc. bộ khu vực thành phố Hồ Chí Minh có tổng chiều dài khoảng 7.955 km, tổng diện tích mặt Ngoài các dòng sông chính, thành phố còn có nước khoảng 16% diện tích đất thành phố tương mạng lưới kênh rạch chằng chịt, như rạch Láng đương 35.192 ha. The, Bàu Nông, rạch Tra, Bến Cát, kênh An Hạ, 40 Quy hoạch và phát triển kè bờ sông Sài Gòn và sông, kênh nội thành và các giải pháp để hoàn thành cơ bản kè sông Sài Gòn, sông và kênh nội thành vào năm 2025 II. Đô thị phát triển cùng sông nước : Quá trình lịch sử hình thành và phát triển của Thành phố Sài Gòn – Bến nghé - Chợ Lớn luôn gắn với sông nước. Từ hơn ba thế kỷ trước, các đồn binh, thành lũy, chợ búa, công xưởng cùng các khu dân cư đông đúc đã hình thành và phát triển ngày càng quy mô, sầm uất dọc theo các tuyến sông rạch lớn của thành phố. Nhờ vào vị trí địa lý thuận lợi và hệ thống sông rạch kết nối giữa các tuyến vận tải nội địa và các tuyến thương thuyền quốc tế, đến đầu thế kỷ 20 thành phố Sài Gòn đã là một thương cảng hàng đầu của vùng Viễn Đông, là cửa ngõ ra thế giới cho 75% lượng hàng hóa xuất khẩu của xứ Đông Dương. Hoạt động kinh tế cảng, đóng và sửa chữa tàu thuyền, dịch vụ vận tải và giao nhận hàng hóa, thương mại trên bền dưới thuyền, du lịch…là trụ cột kinh tế của Thành phố qua nhiều thế kỷ. Những cái tên như Cảng Sài Gòn, Tân Cảng, cảng Bến Nghé, Khánh Hội, Nhà Rồng cho đến các cảng sông như : bến Bình Đông, bến Hàm Tử, Vân Đồn, Mễ Cốc, Lò Gốm…đã đi vào lịch sử của Thành phố như những trung tâm hàng hóa, kinh tế dịch vụ chủ yếu. Cùng với các hoạt động kinh tế và thương mại, không gian đô thị thành phố qua các thời kỳ cũng phát triển mạnh mẽ gắn liền với các tuyến sông rạch. Trong đó đáng kể nhất là trục Sông Sài gòn với cảng Ba Son, bến Bạch Đằng, cảng Sài Gòn, cảng Nhà Rồng, Tân Thuận; trục kênh Tàu Hủ - Bến Nghé; kênh Đôi kênh Tẻ chảy qua khu vực Chợ Lớn với bến Chương Dương, bến Vân Đồn, bến Hàm Tử, Bình Đông rất sầm uất; trục Nhiêu Lộc- Thị Nghè, trục Tham Lương- Bến Cát…Quá trình phát triển đó đã tạo nên diện mạo một đô thị trung tâm kinh tế sầm uất với đặc trưng sông nước rất riêng biệt và lưu lại nhiều di sản đô thị đáng trân trọng, là nền tảng để thành phố tiếp nối và phát triển rực rỡ hơn trong tương lai. 41 Quy hoạch và phát triển kè bờ sông Sài Gòn và sông, kênh nội thành và các giải pháp để hoàn thành cơ bản kè sông Sài Gòn, sông và kênh nội thành vào năm 2025 III. Những thành tựu ban đầu và thách thức với hệ thống kênh rạch: Qua nhiều thăng trầm của đất nước nói chung và thành phố nói riêng, hệ thống sông rạch đã phát huy mạnh mẽ các thế mạnh đối với sự phát triển nhiều mặt của thành phố về kinh tế và xã hội. Bên cạnh đó, hệ thống sông rạch của thành phố cũng gánh chịu rất nhiều áp lực về nhiều mặt gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, nhà cửa công trình tự phát lấn chiếm kênh rạch, hệ thống thoát nước bị tắc nghẽn…Chính vì vậy, trong nhiều năm qua, Thành phố đã rất quan tâm, tăng cường công tác quy hoạch, quản lý, đầu tư cải tạo và chỉnh trang kênh rạch và đã đạt được nhiều thành quả rất đang khích lệ: • 42 Quy hoạch và phát triển kè bờ sông Sài Gòn và sông, kênh nội thành và các giải pháp để hoàn thành cơ bản kè sông Sài Gòn, sông và kênh nội thành vào năm 2025 • Nhận thức về vai trò của hệ thống sông rạch đối với sự phát triển thành phố đã lan tỏa khá rộng trong các ngành, các cấp, trong rộng rãi người dân Thành phố. • Công tác quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch chung Thành phố, việc bảo vệ, chỉnh trang và phát huy hệ thống sông rạch đã được coi trọng và thể hiện trong định hướng phát triển không gian và bản đồ quy hoạch chung Thành phố, quy hoạch chung quận huyện, cũng như quy hoạch phân khu và các dự án đầu tư. • Thành phố đã nghiên cứu và ban hành quyết định 150/2004 và quyết định 22/2017 về quản lý và sử dung hanh lang ven bờ sông, suối, kênh rạch. • Đầu tư phát triển hệ thống cảng biển đạt hiệu quả cao như cảng Cát Lái, cảng Tân Thuận, Hiệp Phước. • Bước đầu tổ chức hệ thống giao thông hành khách đường thủy • Tổ chức triển khai nhiều dự án đầu tư quy mô lớn nhằm cải tạo và chỉnh t ...