Kiến tạo nơi chốn an cư hấp dẫn cho các khu dân cư đô thị

Bài viết trình bày nơi chốn hấp dẫn và hấp dẫn nơi chốn nhìn từ các khu dân cư đô thị; định hướng tính hấp dẫn của nơi chốn cư trú và chuyển hóa vào thiết kế khu dân cư tại thành phố ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến tạo nơi chốn an cư hấp dẫn cho các khu dân cư đô thị QUY HOAÏCH KIEÁN TAÏO NÔI CHOÁN AN CÖ HAÁP DAÃN & TAÙC GIAÛ CHO CAÙC KHU DAÂN CÖ ÑOÂ THÒ TS.KTS. TrAàN MINH TUøNG, ThS.KTS. NGUYEÃN THAøNH HÖNG Ñaët vaán ñeà Ñoâ thò hoùa ñaõ giuùp caùc thaønh phoá treân theá giôùi phaùt trieån maïnh caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng, trôû thaønh nhöõng “ñoâ thò hieän ñaïi” vôùi caùch tieáp caän ñöôïc ñaùnh giaù laø (1) Phaân khu chöùc naêng quaù möùc khieán ngöôøi daân caû ngaøy phaûi di chuyeån töø khu naøy sang khu khaùc; (2) Ñoâ thò trôû neân buoàn chaùn, bò caùc ñaïi loä chia caét, khoâng coù phoá phöôøng; (3) Coâng naêng ñoâ thò yeáu keùm, nhieàu ngöôøi boû ra ôû doïc caùc ñöôøng ngoaïi thaønh; (4) Truyeàn thoáng vaên hoùa vaø lòch söû bò xem nheï do chuû tröông trieät haï caùc khu ñoâ thò cuõ ñeå xaây môùi; (5) Khuyeán khích coâng trình kieán truùc mang tính töôïng ñaøi, xa rôøi moâi tröôøng chung quanh vaø taàm voùc con ngöôøi; (6) Nhaø ôû laép gheùp, ñôn ñieäu; khu nhaø ôû boá trí nhö doanh traïi, thieáu coâng naêng hoãn hôïp, ñi laïi döïa vaøo xe hôi; (7) Maïng giao thoâng goàm caùc ñaïi loä vaø ñöôøng nhaùnh taïo ra taéc ngheõn giao thoâng [1]. Caùc ñoâ thò Vieät Nam cuõng naèm trong xu höôùng ñoù, thaäm chí do aûnh höôûng cuûa cheá ñoä kinh teá taäp trung bao caáp tröôùc ñaây, coøn ñöôïc quy hoaïch chuû yeáu theo caùc chæ tieâu kinh teá kyõ thuaät, thieáu vaéng caùc yeáu toá xaõ hoäi [2]. Hieän nay, nhöõng quan ñieåm ñoù ñaõ baét ñaàu daàn thay ñoåi, theá giôùi mong muoán ñoâ thò laø nhöõng nôi choán taäp trung daân cö theå hieän qua nhöõng giaù trò mang tính caûm xuùc vaø tinh thaàn cuûa ñoâ thò nhö baûn saéc, lòch söû, ña daïng, thaân thieän, soáng toát... Nhöõng ñoâ thò, thay vì chæ ñôn thuaàn laø söï kieán taïo vaät chaát khoâng ngöøng, caàn trôû neân “con ngöôøi” hôn - cuûa con ngöôøi, do con ngöôøi vaø vì con ngöôøi - ñieàu töôûng chöøng laø taát nhieân nhöng laïi voâ cuøng khoù thöïc hieän taïi caùc thaønh phoá voán ñang ñeà cao söï taêng tröôûng ñoâ thò. Thaønh phoá trôû thaønh nhöõng “boä söu taäp” caùc nôi choán an cö cuûa moãi cö daân, moãi coäng ñoàng maø veû ñeïp, tính haáp daãn ñoâ thò khoâng chæ ñeán töø nhöõng coâng trình, nhöõng khoâng gian maø coøn ñeán töø tinh thaàn, caûm giaùc maø nôi choán ñoù mang laïi. Nhieàu khu daân cö môùi oà aït ñöôïc thieát laäp döôùi hình thöùc caùc döï aùn nhaø ôû soá löôïng lôùn, höôùng ñeán muïc tieâu cung caáp baát ñoäng saûn cho thò tröôøng theå hieän qua nhöõng con soá veà dieän tích, taàng cao, maät ñoä... nhieàu hôn laø cung caáp moät nôi choán an cö haáp daãn vaø ñaùng soáng cho ngöôøi daân bôûi söï thieáu thoán vaø khoâng ñoàng boä caùc haï taàng kyõ thuaät laãn haï taàng xaõ hoäi, bôûi nhöõng thieát keá khoâng xuaát phaùt töø caùc yeáu toá hay tyû leä nhaân vaên phuø hôïp vôùi con ngöôøi, bôûi nhöõng moâi tröôøng cö truù ñoâi luùc mang laïi söï baát an cho nhöõng ngöôøi soáng ôû ñoù. Do ñoù, baøi vieát naøy nhaèm toång keát caùc khaùi nieäm veà nôi choán cuõng nhö caùc caùch thöùc ñònh löôïng, caùc tieâu chí ñaùnh giaù tính haáp daãn nôi choán cö truù, ruùt ra caùc vaán ñeà quan troïng trong vieäc kieán taïo nôi choán ñeå töø ñoù coù theå hoïc taäp, thích öùng vaø aùp duïng cho vieäc thieát keá nhöõng khu daân cö haáp daãn vaø ñaùng soáng taïi caùc thaønh phoá cuûa Vieät Nam. “... Khi ta ôû chæ laø nôi ñaát ôû. Khi ta ñi, ñaát ñaõ hoùa taâm hoàn...” (Tieáng haùt con taøu - Cheá Lan Vieân) 72 SË 94 . 2018 Quy h o πc h & t∏ c gi ∂ Caùc khaùi nieäm daãn nhaäp (1) Nôi choán thöù nhaát: Nôi ôû - söï khaùc nhau veà vò trí ñòa lyù, caùc ñieàu kieän Nôi choán - laø “ñòa ñieåm ñaõ ñöôïc gaùn nghóa” [3]. Theo Tuan Y-F. caûnh quan, kieán truùc, cô sôû vaät chaát... cuõng nhö soá löôïng daân cö, kieåu (1997) [4], nguyeân goác töø place coù hai nghóa: (1) Vò theá trong xaõ hoäi; daân cö... taïo neân tính chaát vaø hoàn nôi choán rieâng cho moãi khu daân cö. (2) Vò trí trong khoâng gian. Tuy nhieân, oâng thaáy raèng nôi choán vöôït leân treân caû hai nghóa ñoù, vôùi söï ñoäc ñaùo rieâng vaø coù nhöõng quy luaät rieâng. (2) Nôi choán thöù hai: Nôi laøm vieäc/hoïc taäp - nhöõng ñieåm ñeán taäp trung ñoâng ngöôøi haøng ngaøy, ngoaøi nhaø ôû cuûa ngöôøi daân vôùi thôøi gian söû Nôi choán cö truù, coøn goïi laø choán ôû - ñòa ñieåm nôi maø con ngöôøi cö duïng, taàn suaát vaø möùc ñoä taäp trung ngöôøi thay ñoåi theo thôøi ñieåm. truù. Nôi choán cö truù thöôøng mang haøm yù xaùc ñònh moät phaïm vi khoâng gian nhaát ñònh ñeå ñaûm baûo moái lieân heä maät thieát, hoã trôï giöõa tieåu moâi (3) Nôi choán thöù ba: Nôi vui chôi, giaûi trí, giao löu, coâng coäng - thoûa t ...