kiến thức nhãn khoa - Một số bệnh lý ở hốc mắt thường gặp

Một số bệnh lý ở hốc mắt thường gặpCác triệu chứng thường gặp của bệnh ở hốc mắt: mi sưng, mắt lồi và nhìn hình đôi (song thị). Đôi khi có kèm theo cả đau nhức và giảm thị lực. Trong đó, lồi mắt và hạn chế vận nhãn là dấu hiệu chính, dễ nhận biết.Hốc mắt là một hốc xương hình tháp, đỉnh hướng về phía sau, đáy mở rộng ra phía trước do xương sọ và các xương mặt cấu tạo nên. Các tổ chức mềm của hốc mắt không áp trực tiếp vào màng xương mà được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
kiến thức nhãn khoa - Một số bệnh lý ở hốc mắt thường gặp Một số bệnh lý ở hốc mắt thường gặpCác triệu chứng thường gặp của bệnh ở hốc mắt: mi sưng, mắt lồi và nhìn hình đôi(song thị). Đôi khi có kèm theo cả đau nhức và giảm thị lực. Trong đó, lồi mắt vàhạn chế vận nhãn là dấu hiệu chính, dễ nhận biết.Hốc mắt là một hốc xương hình tháp, đỉnh hướng về phía sau, đáy mở rộng ra phíatrước do xương sọ và các xương mặt cấu tạo nên. Các tổ chức mềm của hốc mắtkhông áp trực tiếp vào màng xương mà được bọc bởi cân. Như vậy các quá trìnhbệnh lý có thể tiến triển hoặc ở trong hoặc ở ngoài cân.Lồi mắt trong bệnh gravesTổ chức hốc mắt bao gồm: bao tenon bọc quanh nhãn cầu từ vùng rìa giác mạc tớithị thần kinh. Từ bao tenon tới thành hốc mắt và tổ chức mỡ có nhiều sợi một phầnnào giúp cho nhãn cầu đứng ở một vị trí nhất định và dễ vận chuyển khi các cơhoạt động; các cơ vận nhãn gồm 4 cơ thẳng và 2 cơ chéo; hệ thống tĩnh mạch hốcmắt; hệ thống bạch huyết. Đó là những yếu tố giữ cho nhãn cầu đứng ở một vị trínhất định trong hốc mắt, khi có biến đổi do bệnh hốc mắt gây ra thì ta dễ dàngnhận biết nó.Các triệu chứng thường gặp của bệnh ở hốc mắt: mi sưng, mắt lồi và nhìn hình đôi(song thị). Đôi khi có kèm theo cả đau nhức và giảm thị lực. Trong đó, lồi mắt vàhạn chế vận nhãn là dấu hiệu chính, dễ nhận biết. Dưới đây là một số bệnh lý ở hốc mắt thường gặpBệnh mắt do tuyến giáp (bệnh graves): gây lồi mắt. Người bệnh thường cảm thấykhông đau trừ khi có bệnh lý hở giác mạc. Mắt của người bệnh thường lồi cả haibên một lúc. Cắt lớp vi tính thấy cơ vận nhãn dày ra nhưng không kết hợp với tổnthương gân, cơ.Giả u viêm hốc mắt: người bệnh thường bị đau, có sốt nhưng số lượng bạch cầuvẫn bình thường. Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính cho thấy cơ vận nhãn dày ra và cókết hợp với tổn thương gân cơ. Củng mạc, mỡ hốc mắt và tuyến lệ cũng có thể bịảnh hưởng. Bệnh cấp tính thường đáp ứng tốt với steroid toàn thân.Viêm mô tế bào hốc mắt: bệnh nhân thường có sốt và tăng bạch cầu. Chụp cắt lớpvi tính thường thấy có viêm xoang, nhất là xoang sàng.U hốc mắt: khi thăm khám, bác sĩ có thể sờ nắn thấy khối u hốc mắt. Nhãn cầu cóthể bị di lệch ra xa vị trí khối u. Đám u tổn thương được nhìn thấy rõ hơn khi chụpcắt lớp vi tính.Chấn thương: như xuất huyết nhãn cầu, dị vật trong hốc mắt. Cả hai đều xảy ra lúcbị chấn thương, tuy nhiên dị vật có thể chưa gây ra các dấu hiệu ở hốc mắt trongmột thời gian dài. Do đó, để chẩn đoán chính xác cần có một số biện pháp hỗ trợnhư siêu âm hay chụp cắt lớp vi tính.Viêm mạch máu hốc mắt: như bệnh u hạt wegener, viêm đa động mạch có nốt...Khi bị bệnh, người bệnh thường có dấu hiệu và triệu chứng toàn thân, đặc biệt là ởcác xoang, thận, phổi và bệnh ở da, người bệnh có sốt, tốc độ lắng máu tăng nhiều.Bệnh nấm mucorales: bệnh biểu hiện ở hốc mắt, mũi và bệnh xoang ở người mắcbệnh tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc suy yếu toàn thân. Người bệnh có nguycơ tử vong cao.Giãn tĩnh mạch: tĩnh mạch giãn rộng trong hốc mắt gây lồi mắt khi nó đầy máuvà giãn nở. Khi nó không ứ đầy máu thì không lồi mắt. Hình ảnh cắt lớp vi tínhcho thấy rõ tĩnh mạch giãn to. Nếu chụp cắt lớp vi tính không thấy hình ảnh giãntĩnh mạch mà vẫn có những dấu hiệu nghi ngờ thì cần chụp tĩnh mạch.Khi bệnh nhân bị lồi mắt cũng cần phân biệt lồi mắt bệnh lý do bệnh toàn thân vàcác biến đổi của hốc mắt gây ra với lồi mắt giả. Lồi mắt giả có thể gặp trong cáctrường hợp sau:Hình dạng và kích thước nhãn cầu không bình thường: cận thị nặng do trụ (nhấtlà khi cận thị một bên). Glôcôm bẩm sinh, còn gọi là mắt trâu, nhãn cầu tích nước,giãn lồi giác mạc hoặc cả giác – củng mạc.- Kích thước và hình dạng hốc mắt hai bên khác nhau do bẩm sinh hoặc hậu đắc.- Khối lượng tổ chức mỡ tăng nhiều ở những người béo phì và người có tuổi.Ngược lại với triệu chứng lồi mắt là trường hợp nhãn cầu có kích thước và hìnhdạng bình thường nhưng thụt vào hốc mắt. Đỉnh giác mạc so với bờ ngoài hốc mắtcó khoảng cách ngắn hơn bình thường khoảng 2-9mm. Lõm mắt giả thường cótrong các trường hợp mắt nhỏ, giác mạc nhỏ, teo nhãn cầu, viễn thị nặng, phù mihoặc bệnh nhân gầy yếu quá.Trên đây là một vài bệnh lý liên quan đến hốc mắt. Bệnh cảnh lâm sàng thì vôcùng đa dạng. Việc điều trị cũng tùy thuộc vào từng bệnh lý riêng biệt ở hốc mắt.Khi nghi bị bệnh ở hốc mắt, người bệnh cần đến đúng cơ sở chuyên khoa mắt đểđược xác định đúng bệnh lý và có phương pháp điều trị phù hợp.Hiện tượng “ruồi bay” trước mắt là bệnh gì?“Ruồi bay” trước mắt là một tình trạng bệnh lý ở mắt có thể gặp ở mọi lứa tuổi,đặc biệt là ở những người lớn tuổi. Nguyên nhân là do vẩn đục dịch kính. Dịch kính là một loại chất nhầy (nửa lỏng) trong suốt (giống lòng trắngtrứng) nằm ở phía sau của thể thủy tinh, chiếm khoảng 2/3 thể tích nhãn cầu.- Về phương diện tổ chức học, dịch kính là một tổ chức gen, trong đó có nhiều sợirất mịn xếp theo nhiều hướng khác nhau, nhưng không nối chắp với nhau. Dịchkính có hai thành phần: một chất protein có tên gọi là vitrein krause và axithyaluronic (chất này tràn ngập những khoảng giữa các sợi của dịch kính).- Về phương diện giải phẫu, dịch có ba phần: hai màng bọc của dịch kính; úngClôkê (Cloquet) và khối dịch kính. Thoái hóa dịch kính Mặc dù có cấu tạo giải phẫu và tổ chức học như vậy, song dịch kính trong suốt và tham gia vào hệ thống quang họccủa mắt. Khi cơ thể mệt mỏi, suy nhược hoặc khi có bệnh lý ở mắt, dịch kính sẽ bịvẩn đục. Một chấm đục nhỏ khi lơ lửng trong buồng dịch kính sẽ được phóng đạilên nhiều lần và chúng ta sẽ thấy hình ảnh “ruồi bay”. Vậy “ruồi bay” chính là dodịch kính bị vẩn đục. Có rất nhiều bệnh ở mắt có thể dẫn đến vẩn đục dịch kính như: Viêm màngbồ đào, xuất huyết dịch kính tự phát, xuất huyết dịch kính do chấn thương, bệnhnhiễm tinh bột (Amyloidosis), bệnh nhiễm cholest ...