Kinh doanh truyền hình: Những lát cắt ra tiền

Kinh doanh ngang - dọc Việt Nam hiện khoảng 86 triệu dân và có đến 67 đài truyền hình từ trung ương đến địa phương với gần 100 kênh truyền hình đang phát sóng qua các loại hình công nghệ khác nhau. Nhưng thực tế không có quá 10 đài tham gia vào cuộc cạnh tranh quyết liệt trên thị trường truyền hình. Phần lớn các đài còn lại, chủ yếu là truyền hình địa phương (ngoại trừ một số đài địa phương lớn như Tp.HCM, Hà Nội, Bình Dương...) “gánh” thêm cả nhiệm vụ sản xuất các chương trình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh doanh truyền hình: Những lát cắt ra tiền Kinh doanh truyền hình: Những lát cắt ra tiềnKinh doanh ngang - dọcViệt Nam hiện khoảng 86 triệu dân và có đến 67 đài truyền hình từ trung ương đếnđịa phương với gần 100 kênh truyền hình đang phát sóng qua các loại hình côngnghệ khác nhau. Nhưng thực tế không có quá 10 đài tham gia vào cuộc cạnh tranhquyết liệt trên thị trường truyền hình. Phần lớn các đài còn lại, chủ yếu là truyềnhình địa phương (ngoại trừ một số đài địa phương lớn như Tp.HCM, Hà Nội, BìnhDương...) “gánh” thêm cả nhiệm vụ sản xuất các chương trình phát thanh nên sốngnhờ ngân sách và có thêm nguồn thu qua hình thức kinh doanh truyền hình đơngiản là bán quảng cáo.Ở những đài lớn, bán quảng cáo nay chỉ còn là một phần trong số các công cụ mànhà đài có thể khai thác để tăng doanh thu. Do ngân sách hầu như chỉ rót tiền đầutư hạ tầng nên muốn có nguồn thu và lợi nhuận để nuôi bộ máy, sản xuất cácchương trình đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khán giả, các đài đều chọnphương án liên doanh, liên kết sản xuất các chương trình truyền hình để lợi cả đôiđường. Người ta quen gọi đây là các hình thức “xã hội hóa”.Kinh doanh trên thị trường truyền hình hơn 10 năm trước bắt đầu bằng hình thứcmà dân trong nghề gọi là “bán ngang” (liên kết sản xuất hay “mua” sóng theo giờ,theo chương trình). Sau này có thêm loại “bán dọc” (đài chuyển giao toàn bộquyền sản xuất chương trình, quyền kinh doanh trên kênh phát sóng cho đ ối tác vànhận lại một khoản tiền lớn tính theo năm hoặc nhiều năm).Theo quy định về liên kết sản xuất các chương trình phát thanh-truyền hình do BộThông tin Truyền thông mới ban hành cách đây hơn một năm, dù dưới hình thứcliên kết nào thì các đài cũng là nơi chịu trách nhiệm về nội dung của các chươngtrình phát sóng.Cả hai hình thức kinh doanh phổ biến nhất nói trên trong lĩnh vực truyền hình đềuphát triển mạnh trong những năm qua. “Bán ngang” thì giúp đài chọn ra được cácnhà sản xuất tốt. Rất nhiều công ty truyền thông lớn tham gia sân ch ơi này nhưBHD, Lasta, Cát Tiên Sa, FPT Media, Đông Tây Promotion... H ọ sản xuất các bộphim truyền hình ăn khách như “Cô gái xấu xí”, “Lập trình trái tim” hay cácchương trình trò chơi trên truyền hình như “Bước nhảy hoàn vũ”, “Hát với ngôisao”...Từ khi có cơ chế “bán ngang”, các đài có thể đặt hàng và lựa chọn các nhà sảnxuất chương trình ngày một nhiều. Ví dụ, những năm trước mỗi tuần chỉ có một(hoặc một tập) phim truyền hình phát sóng trên chương trình “Văn nghệ chủ nhật”của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV). Nhưng khi được “bán ngang”, ngày nàotrên sóng truyền hình (VTV1, VTV3 hoặc nhiều đài địa phương lớn) cũng có từmột đến hai tập phim truyền hình phát sóng.Ở đây chưa bàn đến chất lượng phim mà chỉ có thể nói rằng, qua cách này đôi bêncùng có lợi. Đài có chương trình phát sóng đáp ứng nhu cầu đa dạng của khán giả.Đối tác bán được phim với giá cao hơn chi phí sản xuất nhưng được trả bằng mộtsố lượng các spot (thời lượng) quảng cáo (mỗi spot th ường tính là 30 giây). Họbán các spot cho doanh nghiệp để biến thành tiền.Giả dụ như sau: VTV đồng ý mua của BHD một tập phim “Cô gái xấu xí” với giá300 triệu đồng, trả bằng 30 spot quảng cáo trong thời gian từ 21 giờ đến 22 giờhàng ngày trên sóng VTV3. Chi phí sản xuất 1 tập phim này BHD phải bỏ ra 100triệu đồng. Nếu BHD bán hết được 30 spot quảng cáo đó mỗi ngày, họ lời được200 triệu. Nếu phim ăn khách, quảng cáo nhiều thì quy định liên kết ở đây chophép VTV thu tiền từ spot quảng cáo thứ 31 trở đi và BHD không được thu nữa.Nhưng đối tác vẫn cố gắng sản xuất các tập phim có chất lượng để bộ phim được“sống” trên sóng dài hơn, lợi nhuận của họ cũng tăng theo. Và ngược lại, nếu phimkém, không bán được quảng cáo thì họ sẽ lỗ và phải dừng sản xuất.“Bán dọc” chỉ dành cho các nhà đầu tư có thực lực mạnh. Nó đang trở thành xuhướng mở rộng trong vài năm gần đây của nhiều ngân hàng, doanh nghiệp lớnđang “ăn nên làm ra” trong các lĩnh vực kinh doanh bất động sản, sản xuất côngnghiệp hay khai khoáng. “Bán dọc” hay nói khác đi là đài truyền hình cho phépđối tác đầu tư sở hữu riêng một kênh truyền hình trên hạ tầng sẵn có của đài. Hìnhthức này xuất hiện rất nhiều trên các chương trình truyền hình cáp của VTV, HTV,SCTV (liên doanh giữa VTV và SaigonTourist) với các kênh O2 TV, InfoTV, TVShopping...; Đài truyền hình kỹ thuật số (VTC) với các kênh Today TV, VBC,VITTV..Hình thức “bán dọc” trong giới kinh doanh truyền hình gọi là cách thức chọn ranhà kinh doanh kênh sóng tốt nhất. Song, nó đòi hỏi tiềm lực tài chính rất mạnhcủa chủ đầu tư vì dù có sản xuất ít thời lượng (một đến vài giờ/ngày) trên kênhsóng, các chủ đầu tư cũng phải “rót” vào đây cỡ 30-40 tỉ/năm từ máy móc, trangthiết bị đến chi phí bộ máy và các chi phí sản xuất chương trình khác. Trong đó cóvài tỉ đến vài chục tỉ mỗi năm là tiền nhà đầu tư phải trả cho đài để có quyền phátsóng. Chưa kể đến thời gian chuẩn bị bộ máy từ một đến v ...