Kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng danh mục phân loại xanh

Bài viết "Kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng danh mục phân loại xanh" sẽ đưa ra các nguyên tắc và quy trình xây dựng Danh mục phân loại xanh từ kinh nghiệm của các tổ chức quốc tế cũng như của một số quốc gia phát triển như EU, Trung Quốc… và khuyến nghị cách thức xây dựng Danh mục phân loại xanh cho Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng danh mục phân loại xanh KINH NGHIỆM QUỐC TẾ TRONG XÂY DỰNG DANH MỤC PHÂN LOẠI XANH Tạ Đức Bình, Lại Văn Mạnh, Vũ Đức Linh Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường Tóm tắt Danh mục phân loại xanh là một hướng dẫn kỹ thuật về các dự án hoặc tài sản phù hợp với các mục tiêu bảo vệ môi trường và khí hậu. Đây là công cụ giúp cho các tổ chức phát hành, nhà đầu tư, chính phủ và các chính quyền địa phương hiểu được những yếu tố cần thiết và quan trọng trong các khoản đầu tư của họ để hướng đến một nền kinh tế xanh và bền vững. Tuy nhiên quá trình xây dựng Danh mục phân loại xanh rất phức tạp, khó khăn do quy mô, tính khoa học và các mục tiêu và lợi ích về môi trường mà các dự án thuộc Danh mục mang lại. Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành tiêu chí môi trường và việc xác nhận đối với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh (sau đây gọi là danh mục phân loại xanh) trước ngày 31 tháng 12 năm 2022. Nghiên cứu dưới đây sẽ đưa ra các nguyên tắc và quy trình xây dựng Danh mục phân loại xanh từ kinh nghiệm của các tổ chức quốc tế cũng như của một số quốc gia phát triển như EU, Trung Quốc… và khuyến nghị cách thức xây dựng Danh mục phân loại xanh cho Việt Nam. Từ khóa: Danh mục phân loại xanh, tiêu chí môi trường, tín dụng xanh. 1. Mở đầu Xu hướng phát triển thị trường tín dụng và trái phiếu xanh đã phát triển từ lâu trên thế giới với các dự án tiết kiệm năng lượng, năng lượng tái tạo và công nghệ sạch cùng các dự án có gắn các mục tiêu môi trường nhằm hướng đến mục tiêu “kép” là tăng trưởng kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường. Theo Tổ chức năng lượng quốc tế (IEA), để giảm một nửa lượng khí thải toàn cầu vào năm 2050, thế giới sẽ cần đến 46 nghìn tỷ USD, tương đương với 1 nghìn tỷ USD/năm. Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” hệ thống tín dụng và trái phiếu trở thành kênh thu hút vốn mới và là giải pháp hiệu quả, có thể giúp huy động hàng trăm tỷ USD/năm cho phát triển một nền kinh tế xanh và bền vững. Kinh tế tuần hoàn (KTTH) được xem là một mục tiêu của nền kinh tế xanh và là lựa chọn tất yếu trong xu thế tăng trưởng kinh tế đi kèm | 119 với sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho phát triển bền vững. Việc chuyển đổi từ kinh tế tuyến tính sang KTTH cần rất nhiều chi phí, chẳng hạn như nghiên cứu và phát triển, đầu tư vốn trợ cấp cho các sản phẩm mới, cũng như chi tiêu công cho cơ sở hạ tầng xanh. Để thực hiện chuyển đổi sang KTTH cần cơ chế hỗ trợ tài chính hiệu quả, đáp ứng nhu cầu tài chính cho quá trình công nghiệp hoá nền KTTH. Trên thực tế, mối quan hệ giữa tài chính và phát triển KTTH rất chặt chẽ. Chuyển đổi công nghiệp của nền KTTH cần hỗ trợ tài chính xanh theo định hướng thị trường. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thiếu nguồn tài chính xanh là một trong những rào cản lớn đối với việc thiết lập và quản lý một chương trình tái chế. Trong khi đó, sự phát triển của KTTH cũng tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy cải cách và đổi mới trong lĩnh vực tài chính. Chính sách tài trợ một mặt thúc đẩy và đảm bảo cho phát triển KTTH, chuyển đổi nền kinh tế sang phương thức mới, mặt khác là mắt xích chính để nuôi dưỡng, thực hiện đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính. Chẳng hạn như: Đối với các định chế tài chính ngân hàng, việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ tài chính cho nền KTTH sẽ làm gia tăng quy mô và mức độ đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ; trong khi đó, DN có thể được giảm bớt chi phí nhờ mức lãi suất ưu đãi, thời hạn tín dụng kéo dài, tăng mức vay và điều kiện trả nợ được nới lỏng. Các hành vi đầu tư không tuân thủ nguyên tắc KTTH có thể bị hạn chế bằng cách không cho vay, tăng lãi suất và bắt buộc trả nợ. Điều này sẽ hỗ trợ phát triển nền KTTH từ nhiều cấp độ khác nhau. Theo nghiên cứu của các tổ chức quốc tế và các cơ quan chức năng của Việt Nam, Việt Nam là quốc gia có thể chịu tổn thất khoảng 15 tỷ USD/năm do biến đổi khi hậu, tương đương khoảng 5% GDP và 20% dân số chịu tác động bởi sự gia tăng của mực nước biến, diện tích canh tác bị thu hẹp do ngập lụt và xâm ngập mặn. Bên cạnh đó, theo ước tính của Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Việt Nam cần khoảng cần khoảng 21,2 tỷ USD cho 10 năm tiếp theo tính từ năm 2020 để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững và tuần hoàn. Có thể thấy nhu cầu vốn cho tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn là rất lớn, trong khi theo dự tính chỉ có khoảng 30% vốn đến từ NSNN (bao gồm ngân sách trung ương, ngân sách tỉnh và viện trợ phát triển không chính thức), còn lại 70% sẽ đến từ khu vực tư nhân. Vì vậy phát triển thị trường vốn và tín dụng xanh đang là một trong những hành động được ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh biến đổ ...