Kinh nghiệm từ các siêu dự án chuyển nước trên thế giới đối với các vùng hạn hán, thiếu nước ở Việt Nam

Những siêu dự án chuyển nước được thực hiện với nguồn đầu tư khổng lồ. Những kinh nghiệm từ các siêu dự án là bài học để Việt Nam đề xuất các giải pháp chuyển nước thực tiễn nhằm ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh nghiệm từ các siêu dự án chuyển nước trên thế giới đối với các vùng hạn hán, thiếu nước ở Việt Nam KINHNGHIỆMTỪCÁCSIÊUDỰÁNCHUYỂNNƯỚCTRÊNTHẾ GIỚIĐỐIVỚICÁCVÙNGHẠNHÁN,THIẾUNƯỚCỞVIỆTNAM GS.TS.NguyễnVănTỉnh TS.LêHùngNam,TS.NguyễnĐứcViệt ̉ ̣ ̉ ợi,BôNôngnghiêpvaPTNT TôngcucThuyl ̣ ̣ ̀ Tomtăt: ́ ́ Hạnhán,thiếunướcđanglànhữngtháchthứclớnmànhânloạiphảiđốimặt.TheoNgânhàngThếgiớidựbáođếnnăm2030,khảnăngcungcấpnướcngọtsẽthiếu40%sovớinhucầusửdụng[1].Trongkhitổng lượngnướcsẵncótrêntoàncầuvẫntươngđối ổnđịnh,thìnhucầunướcngọtlạingàycàngtăng.Sựphânbốnguồnnướcngọtlàkhôngđồngđềucảvề khônggianvàthờigian,vàngàycàngmấtcânđốidocáctácđộngcựcđoancủabiếnđổikhíhậu(BĐKH).Nhucầunướctăngcaolàmgiatăngnguycơ thiếunướccả về số lượngvàchấtlượngvàomộtsố thờiđiểmvàđịa điểm[3].Điềunàyđòihỏiphảicónhữngphươngánchuyểnnướctừnhữngkhuvựccónguồnnướcdưthừasangnhữngkhuvựckhanhiếmhơn,vàgiảiphápcôngtrìnhthủylợiđanglàlựachọn ưutiêncủanhiềuquốcgia.Trênthếgiới,đãcónhữngsiêudựánchuyểnnướcđượcthựchiệnvớinguồnđầutưkhổnglồ.NhữngkinhnghiệmtừcácsiêudựánlàbàihọcđểViệtNamđềxuấtcácgiảiphápchuyểnnướcthựctiễnnhằm ứngphóvớitìnhtrạnghạnhán,thiếunước. Từkhóa:Hạnhán,thiếunước,tínhtoánnhucầunước,côngtrìnhthủylợi. Abstract: Drought and water shortages are major challenges facinghumanity. Accordingto the WorldBank, by 2030,global demand for freshwaterwillexceedsupplyby40%[1].Whiletheglobalavailabilityoffreshwaterremainsrelativelyconstant,thedemandisgrowing.Theglobaldistributionoffreshwaterisunevenbothinspaceandtime,andincreasinglydisproportionatedue to the extreme impacts of climate change. Rising water demand alsoincreasestheriskofwatershortagesinbothquantityandqualityatcertaintimesand places [3]. This has necessitated plans to move water from areas withabundantwaterresourcestoareaswithlesswater,andusinghydraulicworkssolutionisaprioritychoiceofmanycountries.Intheworld,therehavebeenanumberofwatertransfermegaprojectsimplementedwithhugeinvestment.ExperiencesfrommegaprojectsarelessonsforVietnamtoproposepracticalwatertransfersolutionstocopewithdroughtandwatershortages.1 Key works: Drought, water shortages, water demand calculation,hydraulicworks.2 I. TỔNGQUANNGHIÊNCỨU 1.Cácsiêudựánchuyểnnướctrênthếgiới Nướclànguồntàinguyênthiếtyếuchocuộcsốngconngườivàduytrìhệ sinhthái.Sựphânbố nướcngọtlàkhôngđồngđềucả về khônggianvàthờigian,vàngàycàngmấtcânđốihơndotácđộngtiêucựccủabiếnđổikhíhậutoàncầu.Nhucầunướctăngcaocùngsựnónglêntoàncầulàmgiatăngnguycơ hạnhán,thiếunướcvàomộtsố thờiđiểmvàđịađiểm[3].Theo Liênhợpquốc,từnăm1998đếnnăm2017,ítnhất1,5tỷngườitrênthếgiớiđãbị ảnhhưởngbởihạnhán,gâythiệthạichocácnềnkinhtế hơn124tỷUSD,vàdựbáotìnhhìnhsẽnghiêmtrọnghơn ởkhuvựcchâuPhi,TrungvàNamMỹ,TrungÁ,NamAustralia,NamÂu,MexicovàMỹ.Điềunàyđòihỏiphảicónhữngphươngáncấpbáchđểchuyểnnướctừkhuvựcdưthừasang khuvựckhanhiếmhơn,vàsiêudựánchuyểnnướcđangcóxuhướnglàlựachọnưutiêncủanhiềuquốcgiapháttriểnvàđangpháttriển. TheoShumilovacủaĐạihọcTrento(Ý)[4],siêudự ánchuyểnnước(WaterTransferMegaProjects)đượcđịnhnghĩa:“Làcáccanthiệpkỹthuật cóquymôlớnđểchuyểnnướctrongvàgiữacácvùng,cáclưuvựcsông,và đáp ứng1trongcáctiêuchísau:Chiphíxâydựng>1tỷUSD,khoảngcách chuyểndẫn>190km(hoặc)khốilượngnướcchuyển>0,23tỷ m 3 mỗi năm”. Thốngkênăm2018,thếgiớiđãcó34siêudựánchuyểnnướcvớitổng chiềudài13.049kmvàkhoảngcáchchuyểnnướctrungbìnhcủacácdựánlà358km.Tươnglai,sẽcóthêm76siêudựánkháccótổngchiềudàilà80.396kmvớikhoảngcáchchuyểnnướctrungbìnhcủacácdự ánlà482km,hiện cácdựánnàyđãđượcchấpthuậnchủtrươngđầutư(hoặc)hoànthànhbướclậpkếhoạch(hoặc)đangtrongquátrìnhxâydựng,chủyếutạiBắcMỹ(34),ChâuÁ(17)vàChâuPhi(9)vớitổngkinhphíđầutư2,7nghìntỷUSD,riêngChâuÁcó17siêudự ánđể chuyểndẫn321tỷ m3 nước,khoảngcáchlà28.631kmvớitổngkinhphíđầutư 532tỷ USD(TrungQuốcnhiềunhấtlà150tỷ USD). ...