Kinh tế học - Phát triển khu vực dịch vụ: Phần 2

Phần 2 Tài liệu Phát triển khu vực dịch vụ do TS. Đinh Văn Ân và Hoàng Thu Hòa (đồng chủ biên) biên soạn trình bày nội dung chương 3 của Tài liệu. Nội dung chương này nói về khu vực dịch vụ ở Việt Nam, tập trung phân tích cơ hội và thách thức đối với khu vực dịch vụ sau khi Việt Nam gia nhập WTO, nêu ra một số kiến nghị đối với khu vực dịch vụ và các nội dung khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế học - Phát triển khu vực dịch vụ: Phần 2 CHƯƠNG 3 TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KHU VỰC DỊCH VỤ Ở VIỆT NAM TRONG 20 NĂM ĐỔI MỚI VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊPHÁT TRIỂN KHU VỰC DỊCH VỤ TRONG THỜI GIAN TỚII. Nhận thức về khu vực dịch vụI.1. Tầm quan trọng của khu vực dịch vụ đối với công cuộc phát triển kinhtế- xã hội Những phân tích trong Phần I đã cho thấy vai trò to lớn của khu vựcdịch vụ trong phát triển kinh tế, xã hội của các quốc gia. Đối với Việt Nam,những thành tựu trong 20 năm đổi mới vừa qua có sự đóng góp quan trọngcủa khu vực dịch vụ. Sự đóng góp này đã được chỉ ra trong nhiều báo cáo,được phân tích trong nhiều công trình nghiên cứu ở nhiều khía cạnh khácnhau. Phần trình bày dưới đây đánh giá tầm quan trọng của khu vực dịch vụthông qua việc phân tích khái quát tác động của nó đến các mục tiêu pháttriển kinh tế, xã hội cụ thể như: tăng trưởng kinh tế, cải thiện đời sống nhândân, công bằng xã hội, phát triển văn hoá, bảo vệ môi trường...Có thể nói mộtcách khái quát: Dịch vụ là một khu vực kinh tế có khả năng lớn nhất trongviệc huy động, liên kết và phát huy mọi nguồn lực của nền kinh tế để tạo ragiá trị gia tăng mới; chính bản thân khu vực dịch vụ có khả năng tạo ra giá trịgia tăng lớn. Vì lý do này, sự phát triển của khu vực dịch vụ còn được xem làthước đo sự phát triển của một nền kinh tế.10 Giữa GDP và khu vực dịch vụ có mối quan hệ khăng khít. Xét về tỷtrọng của dịch vụ trong GDP thì có thể thấy rõ quy luật chung là nền kinh tếcàng tăng trưởng thì tỷ trọng của dịch vụ trong GDP càng cao. Xét về tốc độtăng trưởng của khu vực dịch vụ thì quy luật chung là tăng trưởng của dịch vụnhanh hơn tăng trưởng chung của GDP. Xét cơ cấu GDP của Việt Nam trong20 năm đổi mới vừa qua, tỷ trọng dịch vụ đã có giai đoạn đạt tới hơn 40%(hồi giữa những năm 1990), sau đó giảm xuống và hiện nay đạt gần 40%(Bảng 3.1). Điều này có nghĩa là những biến động của khu vực dịch vụ có ảnhhưởng trực tiếp đến hơn một phần ba GDP của Việt Nam. Điều đáng chú ý làsau khoảng 10 năm giảm liên tục, từ 44,06% năm 1995 xuống còn 37,98%năm 2004, tỷ trọng dịch vụ trong GDP trong năm 2005 đã tăng hơn nămtrước, đạt 38,50%. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, sự gia tăng này10 Nguyễn Trung - 2006 60báo hiệu đà hồi phục của khu vực dịch vụ khi nền kinh tế đất nước bước vàothời kỳ kế hoạch 5 năm 2006-2010. Bảng 3.1. Cơ cấu của các khu vực kinh tế trong GDP, 1990-2005 Đơn vị: % Nông, lâm Công nghiệp và Dịch vụ Năm nghiệp và thuỷ xây dựng sản 1990 38,74 22,67 38,59 1991 40,49 23,79 35,72 1992 33,94 27,26 38,80 1993 29,87 28,90 41,23 1994 27,43 28,87 43,70 1995 27,18 28,76 44,06 1996 27,76 29,73 42,51 1997 25,77 32,08 42,15 1998 25,78 32,49 41,73 1999 25,43 34,49 40,08 2000 24,53 36,73 38,74 2001 23,24 38,13 38,63 2002 22,99 38,55 38,46 2003 22,54 39,47 37,99 2004 21,81 40,21 37,98 2005 20,70 40,80 38,50 Nguồn: Niên giám Thống kê, nhiều năm. Do tỷ trọng dịch vụ khá cao trong cơ cấu GDP, cho nên khu vực dịchvụ đã có đóng góp quan trọng cho tăng trưởng GDP. Mặc dù trong nhữngnăm qua, tốc độ tăng trưởng của khu vực dịch vụ thấp hơn tốc độ tăng trưởngGDP (ngoại trừ năm 2005), tuy nhiên tăng trưởng của khu vực này vẫn đónggóp gần 40% vào tăng trưởng chung của nền kinh tế (Bảng 3.2). Tính chungtrong giai đoạn 2001-2005, tốc độ tăng GDP bình quân đạt 7,51%/năm, tốc độtăng của khu vực dịch vụ đạt bình quân 6,97%, đóng góp của khu vực dịchvụ vào tăng trưởng GDP tính theo điểm phần trăm là 2,84 điểm phần trăm vàtính theo tỷ lệ là 37,70%. Riêng năm 2005, tốc độ tăng trưởng dịch vụ đạt8,48%, cao hơn mức tăng trưởng 8,43% của GDP, và tỷ lệ đóng góp của khuvực dịch vụ vào tăng trưởng GDP vượt qua 40%. Xét trong cơ cấu ba khu vựccủa nền kinh tế, có thể nhận thấy xu hướng khu vực dịch vụ ngày càng giữ vị 61trí quan trọng so với khu vực nông, lâm nghiệp và thuỷ sản cũng như khu vựccông nghiệp và xây dựng. Bảng 3.2. Đóng góp của các khu vực kinh tế vào tăng trưởng GDP,2001-2005 Đơn v ...