Kinh tế phát triển : Định chế

Giới thiệu về định chế và sự thay đổi định chếCác định chế là những luật lệ của cuộc chơi trong xã hội, hay một cách chính thức hơn, là những ràng buộc do con người tạo ra để hướng dẫn tương tác giữa người và người. Kết quả là chúng tạo lập những động cơ khuyến khích trong việc trao đổi của con người, dù là trong kinh tế, xã hội hay chính trị. Sự thay đổi định chế hình thành con đường để xã hội tiến hĩa qua thời gian và vì vậy là chìa khĩa để hiểu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế phát triển : Định chếChöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Kinh teá phaùt trieån Ñònh cheáNieân khoaù 2005-2006 Baøi ñoïc Ch. 1 Giôùi thieäu veà ñònh cheá vaø söï thay ñoåi ñònh cheá ĐỊNH CHẾ DOUGLASS C. NORTH Giới thiệu về định chế và sự thay đổi định chế Các định chế là những luật lệ của cuộc chơi trong xã hội, hay một cách chính thứchơn, là những ràng buộc do con người tạo ra để hướng dẫn tương tác giữa người vàngười. Kết quả là chúng tạo lập những động cơ khuyến khích trong việc trao đổi của conngười, dù là trong kinh tế, xã hội hay chính trị. Sự thay đổi định chế hình thành conđường để xã hội tiến hóa qua thời gian và vì vậy là chìa khóa để hiểu sự thay đổi tronglịch sử. Định chế có ảnh hưởng đến thành tích hoạt động của các nền kinh tế là điều khôngcần phải tranh luận. Thành tích hoạt động khác biệt của các nền kinh tế qua thời gianchịu ảnh hưởng một cách cơ bản bởi con đường tiến hóa của các định chế cũng là điềukhông cần phải tranh luận. Thế mà chưa có lý thuyết kinh tế đương đại hay môn lịch sửcận đại nào cho thấy nhiều dấu hiệu thừa nhận vai trò của định chế trong thành tích hoạtđộng kinh tế bởi vì chưa có một phương pháp phân tích nào để kết hợp phân tích định chếvào kinh tế học và lịch sử kinh tế. Mục tiêu của cuốn sách này là cung cấp một phươngpháp phân tích cơ bản như thế. Những ý nghĩa của sự phân tích đó cho thấy cần xem xétlại phần lớn việc lý thuyết hóa trong ngành khoa học xã hội nói chung và đặc biệt là kinhtế học nói riêng, và cung cấp một nhận thức mới về sự thay đổi lịch sử. Trong nghiên cứu này, tôi sẽ khảo sát bản chất của định chế và tầm quan trọng củacác định chế đối với thành tích hoạt động kinh tế (hay xã hội) (phần I). Sau đó tôi sẽ pháthọa lý thuyết về sự thay đổi định chế, không chỉ để cung cấp một phương pháp cho mônlịch sử ngành kinh tế (và những ngành khác), mà còn để giải thích ảnh hưởng của quá khứđối với hiện tại và tương lai như thế nào, cũng như cách mà sự thay đổi dần dần từngbước về định chế ảnh hưởng lên tập hợp chọn lựa trong một thời điểm nào đó, và bản chấtcủa sự phụ thuộc vào con đường chọn lựa (Phần II). Mục tiêu chủ yếu của nghiên cứunày là để hiểu biết về thành tích hoạt động khác biệt của các nền kinh tế qua thời gian(Phần III). I Định chế làm giảm tính bất trắc bằng cách cung cấp một cấu trúc cho hoạt độngtrong đời sống hàng ngày. Định chế còn hướng dẫn sự tương tác giữa người với người,để khi chúng ta muốn chào bạn bè trên đường phố, lái xe, mua cam, mượn tiền, hìnhthành một doanh nghiệp, chôn cất một người quá cố, hay làm bất cứ cái gì, thì chúng tabiết (hay chúng ta có thể học một cách dễ dàng) cách làm những việc này. Chúng ta sẽ dễdàng nhận thấy rằng các định chế khác biệt nhau nếu như chúng ta thử thực hiện cùngmột giao dịch ở một đất nước khác – Bangladesh chẳng hạn. Theo biệt ngữ của nhà kinhtế học, các định chế xác định và giới hạn tập hợp các chọn lựa của cá nhân. Định chế bao gồm bất kỳ dạng ràng buộc nào mà con người đặt ra để định hìnhtương tác giữa người và người. Như vậy, các định chế mang tính chính thức hay khôngDouglass C. North 1 Bieân dòch: Kim Chi/Cao Haøo Thi Hieäu Ñính: Xinh XinhChöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Kinh teá phaùt trieån Ñònh cheá Baøi ñoïc Ch. 1 Giôùi thieäu veà ñònh cheá vaø söï thay ñoåi ñònh cheáchính thức? Câu trả lời là chúng có thể là cả hai, và tôi quan tâm đến cả hai dạng: ràngbuộc chính thức – như các luật lệ mà con người đặt ra và ràng buộc không chính thức –như tục lệ và qui tắc xử thế. Định chế có thể được sáng tạo, như Hiến pháp của Hoa Kỳ;hay định chế có thể đơn giản tiến hóa theo thời gian, như luật tập tục. Tôi quan tâm đếncả hai dạng định chế: được sáng tạo và tiến hóa, dù rằng để phân tích chúng ta có thể chỉmuốn khảo sát chúng riêng rẻ. Nhiều thuộc tính khác của định chế cũng sẽ được khảo sát. Các ràng buộc về định chế bao gồm cả những điều cấm kỵ con người làm và đôikhi, trong những điều kiện nhất định nào một số người được phép thực hiện các hoạt độngnào đó. Như định nghĩa ở đây, các định chế là khung mà con người phải tuân theo khitương tác với nhau. Các định chế hoàn toàn tương tự với luật lệ của các trò chơ ...