Kinh tế quốc tế - Chương 2

HƯƠNG MẠI QUỐC TẾ I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ CÁC HÌNH THỨC CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ. 1. Khái niệm, vai trò của thương mại quốc tế 1.1. Khái niệm thương mại quốc tế * Khái niệm: Thương mại quốc tế là sự trao đổi hàng hóa giữa các nước thông qua mua bán, lấy tiền tệ làm môi giới, tuân theo nguyên tắc trao đổi ngang giá nhằm đưa lại lợi ích cho các bên. * Đặc điểm của thương mại quốc tế - Hoạt động thương mại quốc tế diễn ra trên thị trường thế giới,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế quốc tế - Chương 2 CHƯƠNG II: THƯƠNG MẠI QUỐC TẾI. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ CÁC HÌNH THỨC CỦA THƯƠNGMẠI QUỐC TẾ.1. Khái niệm, vai trò của thương mại quốc tế1.1. Khái niệm thương mại quốc tế * Khái niệm: Thương mại quốc tế là sự trao đổi hàng hóa giữa các nước thông quamua bán, lấy tiền tệ làm môi giới, tuân theo nguyên tắc trao đổi ngang giánhằm đưa lại lợi ích cho các bên. * Đặc điểm của thương mại quốc tế - Hoạt động thương mại quốc tế diễn ra trên thị trường thế giới, thịtrường khu vực hoặc thị trường của nước xuất khẩu hay nước nhập khẩu. - Các bên tham gia có quốc tịch khác nhau, có thể là các doanh nghiệpnhà nước, doanh nghiệp tập thể hoặc tư nhân. - Phương tiện thanh toán thương mại quốc tế giữa người mua vàngười bán là đồng tiền có khả năng chuyển đổi. - Luật pháp áp dụng trong thương mại quốc tế có nhiều nguồn khácnhau, có thể là luật các quốc gia, luật khu vực hoặc các văn bản luật và cácđiều ước quốc tế. * Các nội dung chủ yếu của thương mại quốc tế: - Xuất nhập khẩu hàng hóa hữu hình. - Xuất nhập khẩu hàng hóa vô hình. - Gia công quốc tế: Gồm gia công cho nước ngoài và thuê nước ngoàigia công. - Tái xuất khẩu và chuyển khẩu. - Xuất khẩu tại chỗ. http://www.ebook.edu.vn 111.2. Vai trò của thương mại quốc tế Thương mại quốc tế đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tếcủa các nước : - TMQT mở rộng khả năng sản xuất và tiêu dùng của một nước. - Các nước có nền kinh tế quy mô nhỏ có thể và có lợi khi tham giavào thương mại quốc tế. - Thương mại là động lực thúc đẩy kinh tế tăng trưởng.2. Các hình thức thương mại quốc tế2.1. Thương mại hàng hóa quốc tế - Hàng hóa trong trao đổi thương mại quốc tế là hàng hóa vật chất,hàng hóa dịch vụ… - Trao đổi quốc tế về hàng hóa vật chất gọi là thương mại hàng hóaquốc tế, ở phạm vi một quốc gia gọi là ngoại thương. - Do có sự cách biệt về địa lý, hàng hóa vật chất có sự di chuyển quabiên giới từ nước xuất khẩu sang nước nhập khẩu cùng các nghiệp vụ muabán hàng hóa có cả dịch vụ kèm theo như vận chuyển, bảo quản, bảo hiểm,thanh toán quốc tế…2.2. Thương mại dịch vụ quốc tế - Trao đổi quốc tế về hàng hóa dịch vụ gọi là thương mại dịch vụ quốctế, ở phạm vi một quốc gia gọi là dịch vụ thu ngoại tệ. - Hàng hóa dịch vụ là những hàng hóa tồn tại dưới dạng phi vật chất,khó định lượng được, không dự trữ được. Quá trình cung cấp diễn ra đồngthời với quá trình tiêu thụ. - Do sự khác biệt về địa lý giữa người cung cấp và người nhận dịchvụ, hàng hóa dịch vụ có thể di chuyển hoặc không di chuyển qua biên giới http://www.ebook.edu.vn 122.3. Sở hữu trí tuệ liên quan đến thương mại - Đó là sự trao đổi quốc tế về một số các hàng hoá vô hình như các bíquyết công nghệ, bằng phát minh sáng chế, quyền sở hữu công nghiệp, chỉdấu địa lý, thương hiệu… - Đây cũng chính là những hợp đồng kinh tế mang tính thời đoạn, hiệuquả kinh tế phụ thuộc vào sự phát huy và mức độ bản quyền của công nghệđó. Tính chất này tạo sự khác biệt giữa hình thức này với tính chất mua bánđứt đoạn của các hình thức thương mại quốc tế khác.2.4. Mua sắm hàng hóa của chính phủ - Hầu hết các nước trên thế giới, chính phủ và các cơ quan thuộc chínhphủ là người mua hàng hóa lớn nhất bao gồm đủ loại từ những hàng hóa cơbản nhất tới các thiết bị máy móc công nghệ cao. - Là một hoạt động trong trao đổi hàng hóa hữu hình, nhưng chủ thểtiến hành trao đổi là các chính phủ hoặc được chính phủ ủy quyền. Sự traođổi hàng hóa đó được gọi là mua sắm hàng hóa của chính phủ.II. CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ1. Chính sách thương mại tự do1.1. Khái niệm của chính sách thương mại tự do a. Khái niệm: - Khái niệm chính sách thương mại tự do: Là chính sách thương mạithông qua đó nhà nước không hoặc giảm thiểu can thiệp trực tiếp vào hoạtđộng ngoại thương, mở cửa thị trường nội địa để cho hàng hóa, dịch vụ, vốn,sức lao động được tự do lưu thông trong và ngoài nước tạo điều kiện chothương mại quốc tế phát triển trên quy luật tự do cạnh tranh. - Tùy theo mức độ mở cửa thị trường, chính sách thương mại tự dobao gồm : + Chính sách thương mại tự do hoàn toàn: Nhà nước mở cửa http://www.ebook.edu.vn 13hoàn toàn thị trường nội địa, không sử dụng bất kỳ công cụ hoặc biện phápnào can thiệp vào hoạt động thương mại quốc tế và thị trường thực sự điềutiết hoàn toàn bởi các quy luật thị trường. + Chính sách thương mại tự do có hạn chế: nhà nước không mởcửa hoàn toàn thị trường nội địa, sử dụng công cụ và biện pháp điều tiết hoạtđộng thương mại quốc tế có lợi ...