Kinh tế vi mô - Chương 12: Thị Trường Độc Quyền Nhóm và Cạnh Tranh Độc Quyền

Tài liệu tham khảo về kinh tế vi mô dành cho sinh viên khoa Kinh tế học chuyên đề " Thị Trường Độc Quyền Nhóm và Cạnh Tranh Độc Quyền "
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế vi mô - Chương 12: Thị Trường Độc Quyền Nhóm và Cạnh Tranh Độc Quyền Chương 12: Thị Trường Độc Quyền Nhóm và Cạnh Tranh Độc Quyền John KaneTrong chương này, chúng ta sẽ xem giá cả và sản lượng được quyết định trong thịtrường độc quyền nhóm (oligopoly) và cạnh tranh độc quyền (monopolisticallycompetitive markets). Hãy bắt đầu nói tới cạnh tranh độc quyền.Một thị trường cạnh tranh độc quyền có đặc điểm:· nhiều người bán và người mua,· các sản phẩm khác nhau, và· dễ dàng gia nhập và rời bỏThị trường cạnh tranh độc quyền tương tự như thị trường cạnh tranh hoàn hảotrong đó có nhiều người bán và người mua có thể gia nhập hoặc rời bỏ thị trườngmột cách dễ dàng khi thu được lãi hay chịu lỗ. Mặc dù, một công ty cạnh tranh độcquyền tương tự một công ty độc quyền trong việc sản xuất ra một sản phẩm khácvới sản phẩm do tất cả các công ty khác sản xuất trên thị trường. Thị trường nhàhàng tại thành phố New Yorklà ví dụ hay về một thị trường cạnh tranh độc quyền.Mỗi nhà hàng có thực đơn riêng, kiểu trang trí riêng, địa điểm riêng… nhưng phảicạnh tranh với nhiều nhà hàng tương tự khác. (TQ hiệu đính, tương tự, các quáncà-phê, tiệm matxa, tiệm gội đầu. Tuy ly cà-phê có thể gần giống nhau, nhưng cáccô phục vụ viên không có giống nhau).Do mỗi công ty sản xuất một sản phẩm khác biệt, công ty sẽ không mất hết kháchhàng nếu công ty tăng giá. Vì vậy, một công ty cạnh tranh độc quyền có mộtđường cầu sản phẩm có độ dốc xuống dưới. Như được chỉ ra trong Chương 8 vàChương 10, bất cứ khi nào công ty có một đường cầu có độc dốc xuống dưới,đường danh thu cận biên của công ty nằm dưới đường cầu của nó. Biểu đố dướiđây minh hoạ cho mối quan hệ tồn tại giữa đường cầu và đường doanh thu cậnbiên của một công ty cạnh tranh độc quyền.Dù biểu đồ trên có vẻ giống như đường cầu và đường doanh thu cận biên của mộtcông ty độc quyền, vẫn có sự khác biệt quan trọng. Trong thị trường cạnh tranhđộc quyền, số lượng công ty thay đổi khi các công ty gia nhập hoặc rời bỏ thịtrường. Khi các công ty mới gia nhập thị trường, các khách hàng được dàn trải chosố lượng công ty lớn hơn và cầu về sản phẩm của mỗi công ty giảm. Số lượngcông ty tăng cũng có xu hướng dẫn tới tăng độ co giãn của cầu về sản phẩm củamỗi công ty (do cầu co giãn hơn khi có nhiều hàng hoá thay thế hơn tồn tại). Biểuđồ dưới đây minh hoạ cho sự dịch chuyển trên đường cầu của một công ty điểnhình xảy ra khi có thêm các công ty gia nhập một thị trường cạnh tranh độc quyền.Cân bằng về ngắn hạn và dài hạn trên thị trường cạnh tranh độc quyềnBiểu đồ dưới minh hoạ một sự cân bằng có thể về ngắn hạn với một công ty điểnhình trên một thị trường cạnh tranh độc quyền. Như với bất kỳ công ty tối đa hoálợi nhuận nào, một công ty cạnh tranh độc quyền tối đa hoá lợi nhuận của nó bằngcách sản xuất tại mức sản lượng mà tại đó MR = MC. Trong biểu đồ dưới, điềunày xảy ra tại mức sản lượng Q0. Giá được quyết định bởi số lượng người tiêudùng sẵn sàng trả để mua Q0đơn vị hàng hoá. Trong ví dụ dưới đây, đường cầucho thấy một mức giá sẽ là P0 khi Q0 đơn vị hàng hoá được bán.Trong một ngành độc quyền, lợi nhuận kinh tế có thể được duy trì vô hạn do tồntại những rào cản của việc gia nhập thị trường. Tuy nhiên, trong một ngành cạnhtranh độc quyền, lợi nhuận kinh tế tồn tại do việc có thêm các công ty gia nhập thịtrường. Khi có thêm các công ty gia nhập thị trường, cầu với sản phẩm của mỗicông ty sẽ giảm và trở nên co giãn hơn. Mặc dù, điều này làm giảm cầu, dẫn tớigiảm mức lợi nhuận kinh tế của một công ty điển hình. Việc gia nhập thị trườngtiếp tục cho tới khi nào một công ty điển hình nhận được mức lợi nhuận kinh tếbằng 0. Khả năng này được minh hoạ trong biểu đồ dưới đây.Biểu đồ trên mô tả một công ty cạnh tranh độc quyền trong tình trạng cân bằng vềdài hạn. Công ty này tối đa hoá lợi nhuận của nó bằng việc sản xuất hàng hoá tạimức Q. Giá cân bằng là P. Do giá bằng với tổng chi phí trung bình tại mức sảnlượng này, một công ty điển hình nhận được mức lợi nhuận kinh tế bằng 0. Tìnhtrạng cân bằng về dài hạn thường được liên hệ như một cân bằng tiếp tuyến dođường cầu tiếp tuyến với đường cong ATC (Average Total Cost) tại mức sảnlượng mang lại mức lợi nhuận lớn nhất.Về ngắn hạn, một công ty cạnh tranh độc quyền có thể chịu lỗ về ngắn hạn. Khảnăng này được minh hoạ trong biểu đồ dưới đây. Trong khi mỗi công ty sẽ tiếp tụchoạt động về ngắn hạn, các công ty sẽ rời bỏ thị trường về dài hạn. Khi các công tyrời bỏ, các đường cầu của các công ty còn lại sẽ dịch chuyển sang phải và trở nênít co giãn hơn. (Để hiểu điều này, hãy lưu ý khi các công ty rời bỏ thị trường, cáccông ty còn lại sẽ nhận được số người tiêu dùng thường từng mua hàng hoá củacác công ty rời bỏ thị trường). Rời bỏ thị trường sẽ tiếp tục cho tới khi nào lợinhuận kinh tế lại bằng 0 (như được minh hoạ trong biểu đồ dưới).Cạnh tranh độc quyền và cạnh tranh hoàn hảoNhư được lưu ý trong Chương 10, các thị trường cạnh tranh hoàn hảo mang lạihiệu quả kinh tế do P = MC và các công ty sản xuất tại mức ATC thấp nhất. Biểuđồ dưới so sánh mức giá và sản lượng của công ty cạnh tranh hoàn hảo so với mứcgiá và sản lượng của công ty cạnh tranh độc quyền. Như trong biểu đồ này chothấy, một công ty cạnh tranh hoàn hảo sản xuất tại mức giá (Ppc) thấp hơn mức giá(Pmc) mà một công ty cạnh tranh độc quyền sản xuất. Một công ty cạnh tranh hoànhảo sẽ sản xuất tại mức sản lượng (Qpc) lớn hơn mức sản lượng (Qmc) do một côngty cạnh tranh độc quyền sản xuất.Do các công ty cạnh tranh độc quyền sản xuất tại mức chi phí vượt quá mức ATCthấp nhất, họ ít hiệu quả hơn các công ty cạnh tranh hoàn hảo. Tuy nhiên, tổn thấthiệu quả là chi chí mà xã hội phải chịu nếu xã hội muốn có các sản phẩm hàng hoákhác biệt. Một trong những chi phí của việc có nhiều nhà hàng, quần áo, hầu hếtcác loại thức ăn được chuẩn bị sẵn… là chi phí sản xuất trun ...