KINH TẾ VI MÔ - Lý thuyết trò chơi Phần 2

Nhập môn Lý thuyết trò chơi Phần 2 GIỚI THIỆU LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI VÀ MỘT SỐ ỨNG DỤNG TRONG KINH TẾ HỌC VI MÔ Phần 2: Trò chơi động với thông tin đầy đủ Trò chơi động (dynamic game) diễn ra trong nhiều giai đoạn, và một số người chơi sẽ phải hành động ở mỗi một giai đoạn. Trò chơi động khác với trò chơi tĩnh ở một số khía cạnh quan trọng. Thứ nhất, trong trò chơi động, thông tin mà mỗi người chơi có được về những người chơi khác rất quan trọng. Như ở Phần 1 đã...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KINH TẾ VI MÔ - Lý thuyết trò chơi Phần 2 Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Nhaäp moân Lyù thuyeát troø chôi Nieân khoùa 2004 – 2005 Phaàn 2 GIÔÙI THIEÄU LYÙ THUYEÁT TROØ CHÔI VAØ MOÄT SOÁ ÖÙNG DUÏNG TRONG KINH TEÁ HOÏC VI MO Phaàn 2: Troø chôi ñoäng vôùi thoâng tin ñaày ñuû Troø chôi ñoäng (dynamic game) dieãn ra trong nhieàu giai ñoaïn, vaø moät soá ngöôøi chôi seõ phaûi haønh ñoäng ôû moãi moät giai ñoaïn. Troø chôi ñoäng khaùc vôùi troø chôi tónh ôû moät soá khía caïnh quan troïng. Thöù nhaát, trong troø chôi ñoäng, thoâng tin maø moãi ngöôøi chôi coù ñöôïc veà nhöõng ngöôøi chôi khaùc raát quan troïng. Nhö ôû Phaàn 1 ñaõ phaân bieät, moät ngöôøi coù thoâng tin ñaày ñuû (complete information) khi ngöôøi aáy bieát haøm thoûa duïng (keát cuïc - payoff) cuûa nhöõng ngöôøi chôi khaùc. Coøn moät ngöôøi coù thoâng tin hoaøn haûo (perfect information) neáu nhö taïi moãi böôùc phaûi ra quyeát ñònh (haønh ñoäng), ngöôøi aáy bieát ñöôïc toaøn boä lòch söû cuûa caùc böôùc ñi tröôùc ñoù cuûa troø chôi. Thöù hai, khaùc vôùi caùc troø chôi tónh, trong troø chôi ñoäng möùc ñoä ñaùng tin caäy (credibility) cuûa nhöõng lôøi höùa (promises) hay ñe doïa (threats) laø yeáu toá then choát. Vaø cuoái cuøng, ñeå tìm ñieåm caân baèng cho caùc troø ñoäng, chuùng ta phaûi vaän duïng phöông phaùp quy naïp ngöôïc (backward induction). Troø chôi ñoäng vôùi thoâng tin ñaày ñuû vaø hoaøn haûo Ví duï 1: Moät troø chôi töôûng töôïng Thöû töôûng töôïng moät troø chôi ñoäng vôùi thoâng tin ñaày ñuû vaø hoaøn haûo vaø coù caáu truùc nhö T P A B P’ 2 T’ 0 A P” 1 T” 1 2 3 2 0 hình veõ. Taïi moãi nuùt hoaëc A hoaëc B phaûi ra quyeát ñònh. Khoâng gian haønh ñoäng cuûa hoï chæ goàm hai khaû naêng: hoaëc choïn traùi (T), hoaëc choïn phaûi (P). Nhöõng con soá ôû ngoïn cuûa caùc nhaùnh trong caây quyeát ñònh chæ keát quaû thu ñöôïc cuûa hai ngöôøi chôi, trong ñoù soá ôû treân laø keát quaû cuûa A. Ñeå tìm ñieåm caân baèng cuûa troø chôi naøy, chuùng ta khoâng theå baét ñaàu töø giai ñoaïn ñaàu tieân, maø ngöôïc laïi, chuùng ta seõ duøng phöông phaùp quy naïp ngöôïc, töùc laø baét ñaàu töø giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa troø chôi. Löu yù laø phöông aùn toái öu cho ngöôøi chôi thöù nhaát laø keát cuïc T”, ôû ñoù A ñöôïc 3 vaø B khoâng ñöôïc gì. Coøn phöông aùn toái öu cho B laø keát cuïc P”, trong ñoù B ñöôïc 2 vaø A khoâng ñöôïc gì. Nhöng caû hai keát quaû naøy ñeàu seõ khoâng xaûy ra. Taïi sao vaäy? Neáu troø chôi keùo daøi ñeán giai ñoaïn 3 thì A chaéc chaén seõ choïn T” (vì 3 > 2). Coøn neáu B ñöôïc ra quyeát ñònh ôû giai ñoaïn 2 vaø bieát ñieàu naøy chaéc chaén seõ khoâng choïn P’ maø choïn Vũ Thaønh Tự Anh 1 Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Kinh tế vi moâ Nhaäp moân Lyù thuyeát troø chôi Nieân khoùa 2004 – 2005 Phaàn 2 T’ (vì 1 > 0). Vaø ôû giai ñoaïn 1, A döï ñoaùn tröôùc ñöôïc nhöõng haønh ñoäng keá tieáp cuûa caû hai ngöôøi neân chaéc chaén seõ choïn T (vì 2 > 1).1 Baây giôø chuùng ta quay laïi thaûo luaän vaán ñeà möùc ñoä tin caäy cuûa lôøi höùa heïn hay ñe doïa. Giaû söû tröôùc khi baét ñaàu chôi, A ñeà nghò vôùi B nhö sau. Trong laàn chôi ñaàu tieân anh neân choïn P. Neáu theá, khi ñeán löôït toâi thì toâi seõ choïn P’, vaø roài trong giai ñoaïn cuoái cuøng anh seõ choïn P”ñeå moãi chuùng ta cuøng ñöôïc 2. Lieäu A coù neân tin vaøo lôøi ñeà nghò (höùa heïn) baèng mieäng naøy cuûa B hay khoâng?2 Neáu ñaây laø troø chôi xaûy ra moät laàn vaø muïc ñích cuûa moãi ngöôøi chôi ñôn thuaàn chæ laø toái ña hoùa lôïi ích cuûa mình thì caâu traû lôøi hieån nhieân laø khoâng. Lyù do laø ñeán giai ñoaïn 2, B bieát chaéc laø neáu A ñoåi yù vaø choïn T” thì anh ta seõ khoâng ñöôïc gì, coøn A seõ ñöôïc 3 (laø keát cuïc toát nhaát cuûa A). Löôøng tröôùc ñieàu naøy, B chæ ñôïi A choïn P laø seõ choïn T’ ñeå ñöôïc 1. Ñöùng tröôùc tình huoáng naøy, vôùi nhöõng thoâng tin cho tröôùc vaø neáu A laø ngöôøi duy lyù thì chaéc chaén A seõ khoâng daïi gì nghe theo lôøi höùa heïn ngon ngoït cuûa B. Keát quaû laø A seõ choïn T trong giai ñoaïn ñaàu tieân nhö chuùng ta ñaõ phaân tích ôû treân. Noùi moät caùch ngaén goïn, nhöõng höùa heïn vaø ñe doïa trong töông lai maø khoâng ñaùng tin caäy seõ khoâng heà coù taùc ñoäng gì, duø laø nhoû nhaát, tôùi öùng xöû cuûa nhöõng ngöôøi chôi trong giai ñoaïn hieän taïi. Trong moät phaàn khaùc, chuùng ta seõ nghieân cöùu tình huoáng trong ñoù lôøi höùa/ ñe doïa ñaùng tin caäy vaø do ñoù coù aûnh höôûng ñeán haønh vi cuûa nhöõng ngöôøi chôi ngay trong giai ñoaïn hieän taïi. Ví duï 2: Moâ hình ñoäc quyeàn song phöông Stackelberg (1934) Nhôù laïi trình töï thôøi gian cuûa troø chôi naøy nhö sau: 1) Haõng 1 choïn saûn löôïng q1 ≥ 0 2) Haõng 2 quan saùt q1 roài sau ñoù choïn saûn löôïng q2 ≥ 0 3) Hai haõng saûn xuaát vôùi saûn löôïng q1, q2 vaø lôïi nhuaän töông öùng laø π1 vaø π2 π1(q1, q2) = q1[P(Q) – c] ; Q = q1 + q2 π2(q1, q2) = q2[P(Q) – c] ; P(Q) = a – Q = a – (q1 + q2) trong ñoù haèng soá c laø chi phí caän bieân, ñoàng thôøi laø chi phí trung binh cuûa caû 2 haõng. Ñeå tìm ñieåm caân baèng cuûa troø chôi naøy, chuùng t ...