Kỳ bí Cồn Hến

Đặt chân đến cố đô Huế, người ta đặc biệt chú ý đến một cồn đất mọc giữa dòng sông Hương thơ mộng. Cồn đất nhỏ nhắn, xinh xắn và có hình trái tim rất đặc biệt đó là Cồn Hến. Người dân nơi đây cho biết, cồn đất này có tên là Cồn Hến gắn với một sự tích tình yêu đầy chất sử thi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỳ bí Cồn Hến Kỳ bí Cồn HếnĐặt chân đến cố đô Huế, người ta đặc biệt chú ý đến một cồn đất mọc giữa dòngsông Hương thơ mộng. Cồn đất nhỏ nhắn, xinh xắn và có hình trái tim rất đặc biệtđó là Cồn Hến.Người dân nơi đây cho biết, cồn đất này có tên là Cồn Hến gắn với một sự tích tình yêuđầy chất sử thi. Tương truyền rằng, bà chúa Hoàng trong một lần chèo thuyền trên sôngthưởng ngoạn, bỗng dưng phát hiện một mô đất nổi giữa sông Hương và chọn nơi đâydựng dinh cơ. Sau đó, bà kết hôn rồi ở ẩn cùng chồng trên hòn đảo tình yêu này. Ngườidân nơi đây kể lại, Cồn Hến do chính hai vợ chồng họ lập nên và có vô số những câuchuyện thú vị.Huyền thoại Cồn HếnTừ bao đời nay, sông Hương là hiềm tự hào của xứ Huế mộng mơ. Vẻ đẹp của con sôngnày được ví như dải lụa mềm mại tô điểm cho kinh thành Huế. Giữa hàng trăm, hàngnghìn truyền thuyết trên dòng sông này, chuyện tình của đôi nam nữ thuộc hai dòng dõivua chúa khai sinh ra hòn đảo tình yêu (hình trái tim) giữa dòng Hương Giang đượcngười ta nhắc đến nhiều nhất.Với mong muốn được hiểu hơn về hòn đảo kỳ bý này, chúng tôi đã về tận nơi, tìm gặpnhững cao niên trong vùng để được nghe họ kể những câu chuyện huyền bí từ xa xưa.Trò chuyện với PV, cụ Trần Văn Hiền (85 tuổi), sinh sống gần khu vực này cho biết:“Cồn Hến xuất hiện từ lâu lắm rồi. Chúng tôi cũng không rõ lắm, chỉ nghe qua truyềnmiệng, còn nguồn gốc chính xác thì phải tìm đến viện Bảo tàng Thừa Thiên – Huế mới cótư liệu”.Căn cứ vào các tư liệu lịch sử, đặc biệt là cuốn sách Ô Châu Cận Lục của Dương VănAn, soạn thảo vào năm 1555 (ở thời kỳ Lê – Mạc, quyển sách mà Lê Quý Đôn và PhanHuy Chú dùng để tham khảo khi biên soạn vùng đất Thừa Thiên – Huế), chúng tôi đãkhám phá ra nhiều điều kỳ thú.Theo cuốn sách này, Cồn Hến là một cù lao xinh đẹp nằm ở hạ lưu sông Linh Giang, dohai nhánh sông Đan Điền và Kim Trà hợp lưu. Sông rộng, quanh co hữu tình. Phía Tâycó chùa Sùng Hóa, lại có bia Hoằng Phước, còn Như Nha, Thự, Hiến, Ty, Phủ Huyện, Vệsở đều được nối liền đối nhau hai bên bờ tả hữu.Theo lời kể của người dân, câu chuyện truyền trong dân gian thậm chí còn thi vị và đặcbiệt hơn sử sách. Cồn Hến lúc mới khai sinh có tên gọi là Cồn Soi (Cồn nổi) hay xứ cồncạn, nằm trong ba địa thế: Gian Hến (đất lâu năm có đền, chùa; Trung gian (đất ngụ cư);Bồi thành. Ngày xưa, do biến đổi khí hậu, thiên tai bão lụt triền miên, trải qua hàng trămnăm, sự bồi đắp, kiến tạo của thiên nhiên đã hình thành nên Cồn Hến nằm giữa dòngHương Giang bây giờ.Xưa kia Cồn Hến không một bóng người, chỉ có cây cối mọc um tùm, muông thú kéonhau về trú ngụ, sinh sôi nảy nở. Bỗng một ngày, bà chúa Hoàng (người ở xã Diên Đại,huyện Phú Vang) du ngoạn trên sông Hương, phát hiện giữa dòng một cồn cát tuyệt đẹp.Sau một hồi quan sát, thấy nơi đây phong cảnh nên thơ, bà liền dừng chân nghỉ lại.Sau này, nhiều lần bà ghé chân đến thăm rồi kết hôn với một người họ Nguyễn, thời chúaNguyễn Phúc Khoát (1725 1738) xây dựng lên phủ chúa ở Phú Xuân. Hai vợ chồngquyết định đến dựng chòi trên cồn cát này sinh sống. Không có sách sử nào viết tiếpvề cuộc sống của hai vợ chồng này trên côn cát, nhưng dân gian truyền rằng, ban đầu họsống với muôn chim thú, lấy thức ăn từ sông. Họ còn trồng thêm rau, hoa quả để phục vụcác bữa ăn. Rồi họ sinh con và sống hạnh phúc với nhau trên hòn đảo đến đầu bạc răngnong.Đến đầu niên hiệu Gia Long (1802 – 1820) đất kinh thành được mở rộng, 8 xã nằm trongdiện di chuyển rồi được nhà vua cấp tiền mua hoặc trưng đất lập xã mới. Cồn Hến đượcchọn là nơi tái định cư cho dân xã Phú Xuân. Lần đầu tiên trong lịch sử những hộ dân họTrần, Lê và Nguyễn được chuyển đến sống xen kẽ ở Cồn Hến. Từ thượng nguồn hướngvề cửa sông, Cồn Dã Viên xuất hiện đầu tiên, tiếp theo là Cồn Hến được tạo thành thếHữu Bạc Hổ (Cồn Dạ Viên) và Tả Thanh Long (Cồn Hến) chầu về kinh thành.Sau khi có người sinh sống ở Cồn Hến, mọi thứ nơi đây trở nên sôi động hơn. Ngư dânthường ghé tròng (ghe) đi soi cá về trú ngụ. Nơi đây cũng xuất hiện nghề soi cá đêm.Người ta soi cá bằng cách dùng những cành thông khô bó lại rồi đốt thành lửa, chế thêm1 cái đọt (cái chĩa 3 mũi nhọn làm bằng thép) để đâm cá. Đó là cách duy nhất để họ sinhtồn trên Cồn Hến.Đặc sản tiến vuaCũng chẳng ai biết vì sao, khi nhắc đến Cồn Hến người ta nghĩ ngay đến 2 thứ đặc sảnnổi tiếng là hến và bắp (ngô). Người dân nơi đây cho biết, đây chính là đặc sản tiến vuavào mỗi dịp lễ, tết. Đời vua Thiệu Trị, hến được người dân đem bán quanh nội thành vàtrở thành món ăn nhiều người ưa thích. Để vua có bữa ăn ngon miệng, một hôm, đầu bếpđã chế biến cho vua một món ăn khác lạ. Khi dâng lên, vua Thiệu Trị nếm thử, khenngon, bèn hỏi về lai lịch món này. Đầu bếp tâu rằng, do đôi vợ chồng sinh sống đầu tiênở Cồn Hến làm ra.Ngạc nhiên về món ăn lạ, vua lệnh cho lính đưa ông ra du ngoạn ở Cồn Hến. Từ đó, vuacũng có những ưu tiên đặc biệt cho người dân sinh sống trên đây, đồng thời khuyến khíchngười dân bắt hến ...