Kỹ năng tiếp xúc trẻ em lang thang (Kỳ I)

Chúng ta hoạt động về mảng trẻ em khuyết tật mồ côi rất nhiều song về trẻ em lang thang hẳn không mấy ai thấu hiểu các kỹ năng tiếp xúc với các em Phần I: Trẻ em đường phố - Em là ai? Thuật ngữ “trẻ đường phố” (Street children) chỉ mới được sử dụng trong thời gian gần đây, bên cạnh thuật ngữ “trẻ bụi đời” và “trẻ lang thang cơ nhỡ” đã được sử dụng khá phổ biến ở Việt Nam. Cả ba khái niệm này đều nói lên tính chất của một loịa đối tượng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ năng tiếp xúc trẻ em lang thang (Kỳ I) Kỹ năng tiếp xúc trẻ em lang thang (Kỳ I) Chúng ta hoạt động về mảng trẻ em khuyết tật mồ côi rất nhiều songvề trẻ em lang thang hẳn không mấy ai thấu hiểu các kỹ năng tiếp xúc vớicác em Phần I: Trẻ em đường phố - Em là ai? Thuật ngữ “trẻ đường phố” (Street children) chỉ mới được sử dụngtrong thời gian gần đây, bên cạnh thuật ngữ “trẻ bụi đời” và “trẻ lang thangcơ nhỡ” đã được sử dụng khá phổ biến ở Việt Nam. Cả ba khái niệm nàyđều nói lên tính chất của một loịa đối tượng có những nhu cầu phức tạp vàtừng là nỗi nhức nhối của nhiều xã hội. Khái niệm trẻ đường phố nhằm chỉ một nhóm các đứa trẻ chọn lốisống ngoài vỉa hè các thành phố lớn, tự đi tìm cho mình một sinh kế để nuôisống bản than. Trẻ không có một nơi ở nhất định và cũng không có mộtnghề nghiệp ổn định, một điều quan trọng là trẻ PHẢI hay TỰ xa lánh giađình và có những TỔN THƯƠNG VỀ MẶT TÂM LÝ. Ta có thể xếp các em vào trong nhóm trẻ sống trong hoàn cảnh khókhăn bao gồm các nhóm trẻ: Trẻ khuyết tật, trẻ đường phố, trẻ mồ côi, trẻphạm pháp, trẻ bị lạm dụng tình dục, trẻ dân tộc ít người và trẻ di dân. Hiện nay có 2 khái niệm về trẻ đường phố được đưa ra. Khái niệm thứ nhất về trẻ đường phố do Chương trình các tổ chức phichính phủ dành cho trẻ em và thanh niên đường phố đưa ra trong thập niên1980: “Trẻ đường phố là những trẻ em mà đường phố (nhà hoang, đấthoang, góc phố,…) chứ không phải gia đình đã trở thành nhà thực sự củachúng, một cảnh ngộ trong đó không có s ự bảo vệ, chăm sóc hay hướng dẫncủa người lớn”. Sau đó, UNICEF đề nghị phân biệt 2 loại trẻ: “Trẻ em trên đườngphố” (Children on the streets) với “Trẻ em của đường phố” (Children ò thestreets) dựa trên kinh nghiệm ở những nước Châu Mỹ La Tinh: “Trẻ em trên đường phố là những trẻ em mà nền móng nuôi dưỡngcủa chúng trong gia đình ngày càng suy yếu đi khiến chúng phải chia sẻtrách nhiệm để gia đình được sống bằng cách làm lụng trên các đường phốvà những nơi hội họp tại đô thị. Đối với các em này nhà không còn là trungtâm để vui chơi, trao đổi và sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, dẫu đường phố trở nên họat động ban ngày của chúng, hầunhư các em này đều trở về nhà vào buổi tối. Dẫu rằng các quan hệ gia đìnhcủa chúng có thể đang xấu đi, nhưng vẫn còn tồn tại và các em này vẫn sốngtheo quan điểm của gia đình” “Trẻ em của đường phố có một số lượng ít hơn nhiều, là những trẻhang ngày kiếm sống đơn độc, không được gia đình nâng đỡ. Tuy thườnggọi là bị bỏ rơi, nhưng có thể chính chúng từ bỏ gia đình do chán ngán cảnhbất an, sự ngược đãi hay đau khổ vì bạo hành, những mối dây lien hệ với giađình đã tan nát, chúng là những kẻ thực sự vô gia đình” Sự phân chia này tuy giúp chúng ta có một cái nhìn rạch ròi hơn về trẻđường phố, nhưng cũng rất tương đối tùy thuộc vào tình trạng và môi trườngnoiư các em sinh sống. Dù các định nghĩa này được hiểu như thế nào thì trẻ đường phố đều làmột thành tố của gia đình hạt nhân – Gia đình chỉ có bố, mẹ và con bị táchkhỏi một mái nhà và có một cuộc sống không ổn định, luôn bị sự đói khổ vànhững nguy hiểm rình rập, luôn phải sống trong một cơ chế Phòng Vệ, chínhvì thế đã hình thành những phản ứng về tâm lý khác với các trẻ bình thường.Đây chính là điều chúng ta cần quan tâm. Phần II: Nguyên nhân xuất hiện trẻ đường phố Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới việc trẻ phải trở thành trẻ dườngphố, các nhà tâm lý trẻ đã đưa ra những nguyên nhân chính dựa trên 3 khíacạnh khác nhau: Xã hội, Gia đình và Tâm lý. Về mặt xã hội Trẻ đường phố không chỉ xuất hiện ở Việt Nam mà tồn tại ở tất cả cácnước trên thế giới. Theo nghiên cứu của Jacqueline Pirenne trong cuốn “Trẻđường phố ở Addis Abeba” thì những nguyên nhân xuất hiện trẻ đường phốlà: - Sự phát triển đô thị nhanh chóng - Sự quá tải về dân cư trong ccs đô thị lớn - Những biến động xã hội, sự di dân từ nông thôn ra thành phố - Sự tan vỡ gia đình - Sự nghèo đói Về mặt gia đình Những bất ổn trong gia đình, sự tan vỡ, cái chết của những ngườithân,… là những yếu tố làm xuất hiện trẻ đường phố. Hai nguyên nhân chínhcó thể kể đến là: - Gia đình bị đổ vỡ, trẻ bị bỏ bê hay bị người thân ngược đãi - Gia đình nghèo, không đủ ăn phải đi kiếm sống Ngoài ra có một số lý do như: - Cha mẹ mất, không còn gia đình - Bị cha mẹ hay người bảo hộ bỏ rơi - Cảm thấy khổ sở, chán ngán tình trạng gia đình Như vậy, đối với trẻ gia đình không còn là nơi mà trẻ tìm thấy đượcsự no ấm, an toàn hay cảm nhận được sự chăm sóc, bảo vệ. Theo đó mục tiêu tiếp cận, hỗ trợ trẻ để đưa trẻ về với gia đình có pháthuy được tác dụng tốt nếu như chúng ta không thể giúp gì tốt để cải thiệnnhững mối quan hệ giữa trẻ và gia đình hay cải thiện kinh tế của gia đìn ...