Kỹ năng tư duy

Ô nhiễm môi trường China:Cứ 30s có 1 trẻ dị tật (TDT) ra đờiTrong vòng 6 năm qua: số TDT tăng 40%Tỉ lệ TDT hiện nay: đạt đến khoảng 6% [Đức: 1,4%], tức khoảng từ 800,000 – 1,2 triệu TDT/năm400,000 người chết/năm vì ô nhiễm không khí
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ năng tư duyKỹ NăngĐặt vấn đề từ bài thuyết trình về Môi trườngHỏiÔ nhiễm môi trường China: Cứ 30s có 1 trẻ dị tật (TDT) ra đời Trong vòng 6 năm qua: số TDT tăng 40% Tỉ lệ TDT hiện nay: đạt đến khoảng 6% [Đức: 1,4%], tức khoảng từ 800,000 – 1,2 triệu TDT/năm 400,000 người chết/năm vì ô nhiễm không khíThành phố Shanxi nơi các nhà máy sử dụngthan Số TDT ra đời rất caoCuộc sống:Hầu như mỗi ngày và ở mọi nơi, Bạnđược/bị thuyết phục để [hoặc chính Bạnthuyết phục ai đó để]: Tin điều gì đó Làm một việc gì đó Chọn lựa gì đó Mua cái gì đó …Ở trường học:Trong bất cứ lãnh vực nào, (qua việcnghe/đọc/nhìn thấy/thảo luận/…) Bạn được/bịthuyết phục để: Tin/chấp nhận định nghĩa, lý thuyết, mô hìnhnào đó Thực hành theo một sơ đồ, một kịch bản… Hỏi/trả lời theo một khuôn mẫu ...Trước thực tế như vậy, Bạn hành xử ra sao ?[Nói một cách “vĩ mô”] Hôm nay và ngày mai: Toàn cầu hóa Xã hội tri thức/ Kinh tế tri thức Truyền thông-thông tin: lượng thông tin “cực” khổng lồ: - Internet, mobile - Truyền hình… - Sách vở … [2000: trung bình 250Mb/người. 2002: 800Mb/người]Tư duy phản biện (TDPB) (Critical Thinking)TDPB không phải là Đấu lý/ tranh luận/cãi nhau Phê bình chỉ trích, nhận định cách tiêu cực Luôn nghi ngờTDPB: Quá trình nhận thức Rõ ràng, có lý lẽ và mục tiêu Có sự nhìn lại, phân tích, phân loại, tổnghợp, so sánh, đánh giá [suy nghĩ, quyết địnhvà hành động của Bạn]Suy nghĩ độc lậpCó sự phản tỉnhCó tư duy mởNỗ lực cập nhật/chắt lọc thông tinKhám phá và lắng nghe quan điểm củangười khácTiếp nhận cũng như đưa ra các lập luậnhợp lý...TDPB: TDPB là kỹ năng tư duy “có tính phổ quát”: tronggiáo dục, nghiên cứu, quản lý, tài chính, luậtpháp,… TDPB rất quan trọng trong thời đại “kinh tế trithức”: thông tin nhiều, cập nhật nhanh, “thượngvàng hạ cám”, … TDPB giúp nâng cao kỹ năng trình bày TDPB rất quan trọng trong đào tạo bậc đại học TDPB giúp phát triển khả năng sáng tạo ...Có thể phát triển kỹ năng tư duy không ?- CÓ[Bằng chứng? Bạn có thể tự tìm ra các bằngchứng. Cũng có thể xem trong “Thought andKnowledge: An Introduction to Critical Thinking”của Diane F. Halpern]TDPB chỉ dành cho người có trí nhớ tốt, “thôngminh” ? – “NO”Còn Bạn, Bạn có thể học, luyện tập để có kỹnăng tư duy phản biện không ?- “Yes, we can!”. Làm thế nào ? Kiến thức về TDPB Tập luyện: tại khóa học, trong đời thường… Thời gian, kiên nhẫn, “kỷ luật” Lạc quan tin rằng Bạn có thể làm điều đó Thái độ: Nên tránh não trạng: Thích được cho sẵn câu trả lời hơn là phải tự tìmo tòi Tôi không thích nghĩ nhiều về quyết định của tôi;o có cảm giác tốt là đủ Không xem xét lại những “sai lầm” đã làmo Không thích bị “phê bình”oLàm thế nào ?Thái độ:Nên có:Phản tỉnh: lùi 1 bước để tiến 2 bướcCan đảm: để nhận định thành lẫn bạiKhiêm tốn: đón nhận giới hạn của mìnhHãy tìm tòi, chịu khám phá: không đi thì khôngbao giờ đếnHỏi, hỏi và hỏi: “người ta lớn lên bằng nhữngcâu hỏi”!TDPB: kỹ năng đặt câu hỏiĐặt câu hỏi (I) - Mô tả: sự kiện, sự việc, câu nói… - Phân tích: có những phần gì - “Gọi tên” từng phầnCái gì - Tìm mối liên hệ giữa các phần, hoặc mỗi phần với tòan bộThế nào - Xác định bằng chứng - Tại sao lại có mối liên hệ này; tại sao những mối liên hệ có cấu trúcTại sao thế này. - Đánh giá bằng chứng.Tại sao không - Sự việc có thể khác như thế không(là …) - Nếu khác đi thì sẽ thế nào ..Đặt câu hỏi (II)Chủ đề gì, có kết luận gì ?Có những nguyên nhân gì ?Câu, ý, từ, cụm từ nào không rõràng?Có mâu thuẫn gì ? Có gì “có vẻđúng” ? cảm tính, kinhCó lập luận nào sai ? nghiệm cá nhân, nhận xét (ví dụ củaBằng chứng ra sao ?(I) khách hàng), …Đặt câu hỏi (II) Quan sát của cáBằng chứng ra sao ? (II) nhân, từ nghiên cứu, trường hợpCó những hệ quả tương phản điển hình, ...nhau?Có thống kê nào “gây hiểu lầm”không?Thông tin quan trọng nàobị/được bỏ qua ?Có thể có những kết luận hợp lýnào ?Chú ýQuá trình TDPB thường đòi hỏi tìm thông tin. Thôngtin từ đâu?•Sách vở, tạp chí, … thư viện•Internet: Kho thông tin khổng lồ Nhưng cần cẩn thận đánh giá độ tin cậy củathông tin•Hỏi ...