Kỹ năng viết tin - Kết cấu tin

Đa phần các tin viết ra, có được cái lead tử tế là may, phần còn lại thì cứ gọi là lung tung xòe, và chúng ta cứ tự nhủ với nhau rằng mình đang “chơi” tam giác ngược. Chúng ta đang làm tin rất chuyên nghiệp. Chúng ta đã học hỏi bài bản ra phết. Chúng ta đã nhầm! Ai cũng biết cấu trúc tam giác (hoặc kim tự tháp) ngược song cũng chỉ biết là mức quan trọng giảm dần, chứ bảo phân tích ý nghĩa từng đoạn thì... “con lạy bố.” Thày giáo tớ cũng ứ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ năng viết tin - Kết cấu tin Kỹ năng viết tin - Kết cấu tinĐa phần các tin viết ra, có được cái lead tử tế là may, phần còn lại thì cứ gọi làlung tung xòe, và chúng ta cứ tự nhủ với nhau rằng mình đang “chơi” tam giácngược. Chúng ta đang làm tin rất chuyên nghiệp. Chúng ta đã học hỏi bài bản raphết. Chúng ta đã nhầm!Ai cũng biết cấu trúc tam giác (hoặc kim tự tháp) ngược song cũng chỉ biết là mứcquan trọng giảm dần, chứ bảo phân tích ý nghĩa từng đoạn thì... “con lạy bố.”Thày giáo tớ cũng ứ biết, xếp tớ cũng đại khái, nên tớ mù tịt thì chẳng có gì là lạ.Mục đích của kết cấu tam giác ngược là giúp độc giả nhanh chóng nắm bắt đượctin và có thể chuyển sang tin khác bất cứ khi nào họ muốn. Đối với người biên tậpthì cấu trúc này giúp chúng ta có thể cắt các đoạn cuối bài trong trường hợp thiếuchỗ trên trang báo.Tuy nhiên viết như thế nào thì lại không có ai bảo ban chúng ta kỹ lưỡng. Vàchúng ta cứ vô tư viết theo bản năng cũng như cảm nhận riêng về cái gọi là tamgiác ngược. Dưới đây là một số gạch đầu dòng mà tớ cóp nhặt được qua khóa họcgần đây, đọc lên nghe có vẻ tiêu chuẩn và dễ học theo hơn- Trong kết cấu kim tự tháp ngược, ý đầu tiên bao giờ cũng quan trọng nhất và tầmquan trọng của thông tin giảm dần.  Một lead hay sẽ tóm tắt toàn bộ tin  Đoạn văn thứ 2 nên bổ trợ cho lead, cung cấp thêm chi tiết. HOẶC, một lời trích dẫn ý nghĩa hỗ trợ cho lead sẽ có tác dụng rất nhiều. (Các phát biểu quan trọng cần phải đưa lên trên. Nhiều phóng viên không để ý lắm nên có khi có được mỗi một câu phát biểu hay thì nhét vào giữa hoặc thậm chí cuối bài. Và chớ có mở-đóng ngoặc kép cho cả câu nói dài.)  Đoạn văn thứ 3 nên hỗ trợ cho 2 đoạn đầu, bổ sung thêm thông tin, và cứ như vậy đến cuối câu chuyện.- Đảm bảo dẫn nguồn tin ngay trong lead hoặc đoạn văn thứ 2.- Cú pháp câu đơn giản: chủ ngữ-động từ-tân ngữ.- Dùng các câu ngắn.- Mỗi đoạn văn chỉ mang một ý, và mỗi đoạn văn chỉ gồm 1 đến 2 câu.- Cố gắng dùng nhiều câu chủ động.- Sử dụng thời quá khứ./.Những chức năng của tít và cách viết tít hay Những chức năng của tít và cách viết tít hayCó thể nói tít là câu quan trọng nhất trong một bài viết trên báo, dù là một tin ngắnhay một phóng sự. Hãy tưởng tượng trong một buổi sáng bận rộn, độc giả chỉ cóthời gian cho những gì họ coi là quan trọng nhất. Tít là yếu tố chính yếu ở mức độđọc đầu tiên, và nó quyết định số phận của bài báo. Vì vậy, đừng bỏ qua!Giảng viên Fabienne Gérault thuộc Đại học Báo chí Lille, Pháp, nêu lên sáu chứcnăng chủ yếu của tít:- Thu hút sự chú ý vào trang giấy;- Cung cấp thông tin chính trong một cái liếc mắt;- Giúp độc giả lựa chọn bài;- Khiến độc giả muốn đọc;- Tổ chức trang;- Sắp xếp thông tin.Các loại tít:- Tít phụ: thường đóng vai trò định vị sự việc: chỉ rõ thời gian và địa điểm hoặcđưa ra miền thông tin. Đôi khi chỉ rút lại thành một từ.- Tít: trình bày cỡ to, chứa đựng những từ khóa.- Tít nhỏ: bổ xung thông tin cho tít (như thế nào, tại sao).- Tóm tắt: liệt kê những nội dung quan trọng được xử lý trong bài báo hoặc trongchùm bài.Một tít hay cần phải đáp ứng được những tiêu chí như sau:- Sáng sủa, dễ hiểu: dùng từ đơn giản, cụ thể, không viết tắt.- Ngắn, mạnh, trực tiếp: loại bỏ những chi tiết phụ, rườm rà. Đi thẳng vào vấn đềchính, dùng từ mạnh, liên quan đến bài, không dùng tính từ, trạng từ, dùng câu thểchủ động, khẳng định. Có thể bỏ qua động từ. Tránh dùng chấm than, vì nó khôngthay thế được những từ mạnh.- Hạn chế dùng dấu chấm câu, trừ dấu hai chấm.- Không dùng câu hỏi.- Chính xác, trung thực. Không thay thế nội dung bằng hình thức. Không nói quá.- Thích hợp, độc đáo: một tít chỉ được dùng cho một bài báo. Tít là riêng biệt.- Phù hợp với thể loại: tít phải phù hợp với bài báo, với giọng điệu của nó, vớiphong cách, với thể loại báo chí. Dùng trích dẫn đối với thể loại phỏng vấn, điềumắt thấy tai nghe với thể loại phóng sự hay công thức với xã luận.Tít có tính thông tin:- Trả lời phần nào cho các câu hỏi đặt ra (chủ yếu là ai, cái gì).- Loại bỏ những câu rườm rà, những từ không cần thiết, những thông tin bổ sung.- Dựa vào những tít khác, nhất là tít lớn.- Có hai cách: chủ ngữ-động từ-bổ ngữ hoặc câu không động từ. Mỗi một cách đềucó cái hay riêng. Kiểu đầu chỉ rõ hành động. Kiểu thứ hai cô đọng, nhấn mạnh từkhóa.Tít gợi:Tít gợi không đưa ra thông tin chính của bài báo, nhưng nêu ý nghĩa chungcủa nó bằng cách kích thích người ta đọc bài báo. Chúng ta thường thấy kiểu títnày trong các tạp chí. Khi thông điệp chính đã được xác định, chúng ta sẽ tìm mộthình thức khơi gợi, một câu ngắn gọn.Có vô số cách để viết tin gợi: dùng từ gây sốc, từ đa nghĩa, câu gợi trí tò mò, mộtđiều khó tin, một chuyện buồn cười, một mẫu nhân cách hóa, lối chơi chữ, mộtcâu nói quen thuộc được sửa đi, một công thức, một câu ngạn ngữ… Dùng hỗnhợp hai loại tít sẽ càng hiệu quả: vừa dùng tít lớn có tính t ...