Kỹ thuật bảo quản kín trong tồn trữ giống lúa

Kỹ thuật bảo quản kín (hermetic storage) đã được người Hy Lạp và La Mã cổ đại sử dụng trong những chum có trét sáp ong cách đây 2500 năm. Hiện nay, kỹ thuật bảo quản kín sử dụng những vật liệu hiện đại ngày càng phổ biến. Cách đây 2 năm, 1 trong những công ty hạt giống lớn nhất thế giới là Bayer CropScience đã thành công khi chuyển từ tồn trữ trong kho truyền thống sang bảo quản kín đối với hạt giống lúa lai. Bayer hiện có thể hạn chế phát triển của sâu mọt và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật bảo quản kín trong tồn trữ giống lúa Kỹ thuật bảo quản kín trong tồn trữ giống lúaNguồn: diendan.camau.gov.vnKỹ thuật bảo quản kín (hermetic storage) đã được người Hy Lạp và La Mã cổđại sử dụng trong những chum có trét sáp ong cách đây 2500 năm. Hiện nay,kỹ thuật bảo quản kín sử dụng những vật liệu hiện đại ngày càng phổ biến.Cách đây 2 năm, 1 trong những công ty hạt giống lớn nhất thế giới là BayerCropScience đã thành công khi chuyển từ tồn trữ trong kho truyền thốngsang bảo quản kín đối với hạt giống lúa lai. Bayer hiện có thể hạn chế pháttriển của sâu mọt và kéo dài khả năng nảy mầm của hạt giống đến 9 tháng.Các công ty khác đã áp dụng phương pháp của Bayer.Để tìm hiểu nguyên tắc của bảo quản kín, các nghiên cứu vào thập niên 1930 chothấy các hạt được sấy tồn trữ rất lâu, lưu ý điều kiện ẩm độ và nhiệt độ được duytrì ổn định, nồng độ khí oxygen thấp, và khí carbonic cao. Trong các thùng kín,điều kiện không khí trên được hình thành do hô hấp của hạt giống và các côn trùngcó trong đó. Tác động của các yếu tố đó làm nồng độ khí oxygen hạ dưới 3% trongngày. Nếu duy trì điều kiện trên sẽ ngăn chặn bào tử nấm nảy mầm sản sinh ra cácchất độc, nhất là chất mycotoxin. Tất cả côn trùng trong hạt đều chết do thiếu khíô-xy để thở khi giữ trong môi trường kín.Trong hơn 6 năm, Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế IRRI đánh giá và phổ biến kỹthuật bảo quản kín cho các viện nghiên cứu các nước, nông dân và nhà máy xayxát. Xây dựng các mô hình bảo quản kín thích hợp với các nông dân có ít đất canhtác khắp thế giới.Các kết quả nghiên cứu thực hiện tại IRRI đã khẳng định hiệu quả của phươngpháp bảo quản kín so với các phương pháp bảo quản thông thường khác nhằm tồntrữ hạt đến 18 tháng. Nó làm giảm nhanh chóng số sâu mọt, chúng có thể sốngtrong hạt lúa ở nhiệt độ 20oC khi bảo quản hở, nó chỉ chết khi nhiệt độ hạ xuốngdưới 8oC (Bảng 1).Các loại bao bảo quản kín với các khối lượng khác nhau đều cho kết quả tương tự.Phương pháp này đang phổ biến ở các nước Bangladesh, Cambodia và Việt Nam.Tại Cambodia, tỷ lệ nảy mầm của hạt giống tồn trữ bằng phương pháp bảo quảnkín sau 6 tháng đạt 90%, sau 12 tháng đạt 63% trong khi phương pháp bảo quảnhở tỷ lệ này lần lượt là 51 và 8% trong cùng thời gian trên. Tại Việt Nam, hạtgiống mất sức nảy mầm hoàn toàn khi để trong bao xác rắn (woven plastic bags)sau 7 tháng nhưng cũng cùng thời gian đó tỷ lệ nảy mầm trong bảo quản kín là53%. Một kết quả nghiên cứu khác công bố trên tạp chí Omonrice số 15 năm 2007của Viện Nghiên cứu lúa đồng bằng sông Cửu Long cho thấy trữ lúa giống trongtúi polyethylen sau 10 tháng tỷ lệ nảy mầm vẫn còn rất cao 86% so với túi vải chỉcòn 62% (Phạm Long Giang và Rame Gowda, 2007). Kết quả nghiên cứu tạiCambodia cho thấy khi nồng độ khí ôxy tăng, sâu mọt cũng tăng theo. Đã có ghinhận số sâu mọt trong 1kg lúa giống là 332 con trong phương pháp bảo quản hở.Năm 2006, Phòng Nghiên cứu và Phổ biến sau thu hoạch Philippines (PhilippineBureau of Postharvest Research and Extension PBPRE) và Viện Nghiên cứu lúaPhilippines (Philippine Rice Research In-stitute – PhilRice) khảo sát tỷ lệ nảymầm của giống lúa lai Mestizo 1 qua các phương pháp tồn trữ khác nhau. Kết quảcho thấy phương pháp bảo quản kín vẫn cho tỷ lệ nảy mầm sau 9 tháng tươngđương với để trong kho lạnh.Các kết quả nghiên cứu trên hạt giống lúa tại Bangladesh và Cambodia (100 – 398ngày), trên hạt giống bắp tại Mexico, Thái Lan và Bangladesh (90 – 280 ngày),trên lúa mỳ, lúa mạch ở Cyprus và Israel (120 – 900 ngày) cho thấy các hạt giốngnày vẫn giữ được tỷ lệ nảy mầm 81 – 95% sau 90 ngày ở phương pháp bảo quảnkín. Một nghiên cứu khác ở Việt Nam cho thấy hạt giống đậu phộng bảo quản kínsau 8 tháng vẫn giữ được tỷ lệ nảy mầm 98%, trong phương pháp bảo quản hở chỉcó 4%.Phương pháp bảo quản kín đã giúp Philippines phát triển hạt giống lúa lai. Hạt lúalai có nhược điểm giá rất đắt, nhanh mất sức nảy mầm. Phương pháp này giúpgiảm chi phí so với các phương pháp khác (bảng 3). Phương pháp bảo quản truyềnthống chỉ giữ được hạt giống trong 3 tháng.Để phổ biến phương pháp bảo quản kín, cần có vật liệu thích hợp cho mọi đốitượng nông dân. Tại Philippines vật liệu phổ biến nhất là túi nhựa hiệuSuperGrainbagTM (hình 1), có sức chứa 60kg, dày 0,078mm làm bằng nhựa dẻo(coextruded plastic) có lớp polyethylene bảo vệ bên ngoài. Lớp plastic có độ thấmhơi nước và khí ôxy rất thấp (1m2 lớp plastic này chỉ cho 8g hơi nước và 3cm3 khíôxy thấm qua trong 24giờ).CocoonTM là thương hiệu của một loại bao khác (hình 2) được làm bằng nhựapolyvinyl chlo-ride (PVC) dày 0,83mm với độ thấm khí ôxy và hơi nước/1m2trong 24giờ là 55cm3 và 8g. Loại bao này có sức chứa từ 5 – 1.000 tấn dành chocác trại giống có diện tích lớn. Hình bên cho thấy nó là loại vải bạt không thấmnước và khí, chất bao lúa giống rồi dán kín lại.Một thương hiệu khác là TransSafelinerTM (hình 3) là loại container bảo quản kínhạt giống có kích thước 3 x 12 m chuyên chở bằng đ ...