Kỹ thuật điện_ Phần 2.9

Tài liệu tham khảo môn kỹ thuật điện_ Phần 2.9 " Máy điện không đồng bộ" dành cho các bạn học viên, sinh viên đang theo học các ngành liên quan đến điện- điện tử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật điện_ Phần 2.9 CHƯƠNG 9 MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ 9.1 MỞ ĐẦU Loại máy điện quay đơn giản nhất là loại máy điện không đồng bộ (dị bộ).Máy điện dị bộ có thể là loại 1 pha, 2 pha hoặc 3 pha, nhưng phần lớn máy điệndị bộ 3 pha có công suất từ một vài oát tới vài me ga oát, có điện áp từ 100V đến6000V. Căn cứ vào cách thực hiện rô to, người ta phân biệt 2 loại: loại có rô tongắn mạch và loại rô to dây quấn. Cuộn dây rô to dây quấn là cuộn dây cách điện,thực hiện theo nguyên lý của của cuộn dây dòng xoay chiều Cuộn dây rô to ngắn mạch gồm một lồng bằng nhôm đặt trong các rãnhcủa mạch từ rô to, cuộn dây ngắn mạch là cuộn dây nhiều pha có số pha bằng sốrãnh. Động cơ rô to ngắn mạch có cấu tạo đơn giản và rẻ tiền, còn máy điện rô todây quấn đắt hơn, nặng hơn nhưng có tính năng động tốt hơn, do có thể tạo cáchệ thống khởi động và điều chỉnh. 9.2 CẤU TẠO Máy điện quay nói riêng và máy điện không đồng bộ nói riêng gồm 2 phầncơ bản: phần quay (rô-to) và phần tĩnh (stato). Giữa phần tĩnh và phần quay là khekhí. Dưới đây chúng ta nhiên cứu từng phần riêng biệt. 9.2.1 Cấu tạo của stato Stato gồm 2 phần cơ bản là mạch từ và mạch điện. a.Mạch từ: Mạch từ của stato được ghép bằng các lá thép điện kỹ thuật cóchiều dày khoảng 0,3-0,5mm, được cách điện 2 mặt để chống dòng Fucô. Lá thépstato có dạng hình vành khăn (hình 9.1), phía trong được đục các rãnh. để giảm daođộng từ thông, số rãnh stato và rô to không được bằng nhau . a) b)Hình 9.1 Lá thép stato và rô to máy điện dị bộ: 1-Lá thép stato, 2-Rãnh, 3-Răng, 4-Lá thép rôto 92 Ở những máy có công suất lớn, lõi thép được chia thành từng phần(section) nhằm tăng khả năng làm mát của mạch từ. Các lá thép được ghép lại vớinhau thành hình trụ. Mạch từ được đặt trong vỏ máy. Vỏ máy được làm bằnggang đúc hay thép. Để tăng diện tích tản nhiệt, trên vỏ máy có đúc các gân tảnnhiệt. Ngoài vỏ máy còn có nắp máy, trên nắp máy có giá đỡ ổ bi. Tuỳ theo yêucầu mà vỏ máy có đế để gắn vào bệ máy hay nền nhà hoặc vị trí làm việc. Trênđỉnh có móc để giúp di chuyển thuận tiện. Trên vỏ máy gắn hộp đấu dây. b.Mạch điện của stato Mạch điện là cuộn dây máy điện ta đã trình bày ở phần trên. 9.2.2 Cấu tạo của rô to Mạch từ. Giống như mạch từ stato, mạch từ rô to cũng gồm các lá thép điện kỹ thuậtcách điện đối với nhau có hình như hình 9.1. Rãnh của rô to có thể song song vớitrục hoặc nghiêng đi một góc nhất định nhằm giảm dao động từ thông và loại trừmột số sóng bậc cao. Các là thép điện kỹ thuật được gắn với nhau thành hình trụỞ tâm lá thép mạch từ được đục lỗ để xuyên trục, rô to gắn trên trục. Ở nhữngmáy có công suất lớn rô to còn đục các rãnh thông gió dọc thân rô to. Mạch điện Mạch điện rô to được chia làm 2 loại: loại rô to lồng sóc và rô to dây quấn. Loại rô to lồng sóc (ngắm mạch) Mạch điện của loại rô to này được làm bằng nhôm hoặc đồng thau. Nếulàm bằng nhôm thì được đúc trực tiếp vào rãnh rô to, 2 đầu được đúc 2 vòng ngắnmạch, cuộn dây hoàn toàn ngắn mạch, chình vì vậy gọi là rô to ngắn mạch. Nếulàm bằng đồng thì được làm thành các thanh dẫn và đặt vào trong rãnh, hai đầuđược gắn với nhau bằng 2 vòng ngắn mạch cùng kim loại. Bằng cách đó hìnhthành cho ta một cái lồng chính vì vậy loại rô to này còn có tên rô to lồng sóc. Loạirô to ngắn mạch không phải thực hiện cách điện giữa dây dẫn và lõi thép (xemhình 8.22). -Loại rô to dây quấn(Hình 9.1b) Mạch điện của loại rô to này thường làm bằng đồng và phải cách điện vớimạch từ. Cách thực hiện cuộn dây này giống như thực hiện cuộn dây máy điệnxoay chiều đã trình bày ở phần trước. Cuộn dây rô to dây quấn có số cặp cực vàpha cố định. Với máy điện 3 pha, thì 3 đầu cuối được nối với nhau ở trong máyđiện, 3 đầu còn lại được dẫn ra ngoài và gắn vào 3 vành trượt đặt trên trục rô to,đó là tiếp điểm nối với mạch ngoài. 9.2.3 Bẳng định mức của máy điện Ở trên vỏ máy người ta gắn bản định mức với nội dung sau: 1. Điện áp định mức 2. Dòng điện định mức 93 3.Tốc độ định mức 4.Hệ số định mức Ngoài ra còn cho một vài thông số nữa Giá trị điện áp và dòng cho ở bảng định mức liên quan tới cách nối dâycuộn dây stato. Cuộn dây stato có thể nối sao hoặc tam giác. Cách nối sao hoặctam giác được thực hiện như sau: Ở hộp nối dây thường có 6 cọc và 3 thanh đồng có đục sẵn 3 lỗ (hình9.3a). Nếu muốn nối sao ta chụm 3 phiến đồng ở 3 cọc, 3 đầu còn lại là trụ nốivới điện áp nguốn. Nếu nối tam giác thì ta dựng 3 phiến đồng đó lên như hình 9.3c a) A ...