Kỹ thuật môi trường - Chương 2

HỆ SINH THÁI2.1 - SINH THÁI HỌC Sinh thái học là một ngành quan trọng trong khoa học sinh học, nghiên cứu những điều kiện tồn tại của sinh vật và mối quan hệ tương hỗ giữa các sinh vật với nhau và với các nhân tố của môi trường. Sinh thái học có nhiều bộ môn: sinh thái học đại cương, sinh thái học động vật, sinh thái học thủy sinh, sinh thái học vi sinh, sinh thái học con người. Sinh thái học có mối quan hệ chặt chẽ với các môn khác của khoa học sinh học,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật môi trường - Chương 2Kyî thuáût Mäi træåìng HÃÛ SINH THAÏI===============================================================2.1 - SINH THAÏI HOÜC Sinh thaïi hoüc laì mäüt ngaình quan troüng trong khoa hoüc sinh hoüc, nghiãncæïu nhæîng âiãöu kiãûn täön taûi cuía sinh váût vaì mäúi quan hãû tæång häù giæîa caïcsinh váût våïi nhau vaì våïi caïc nhán täú cuía mäi træåìng. Sinh thaïi hoüc coï nhiãöu bäümän: sinh thaïi hoüc âaûi cæång, sinh thaïi hoüc âäüng váût, sinh thaïi hoüc thuíy sinh,sinh thaïi hoüc vi sinh, sinh thaïi hoüc con ngæåìi. Sinh thaïi hoüc coï mäúi quan hãûchàût cheî våïi caïc män khaïc cuía khoa hoüc sinh hoüc, noï cuîng coï mäúi quan hãûchàût cheî våïi caïc män khaïc cuía khoa hoüc mäi træåìng. Sinh thaïi hoüc sæí duûngphæång phaïp nghiãn cæïu, caïc khaïi niãûm vaì kãút quaí nghiãn cæïu cuía sinh hoüc,toaïn, lyï, hoïa... Tuy váûy sinh thaïi hoüc váùn laì khoa hoüc riãng trong khoa hoücsinh hoüc vç noï coï caïc khaïi niãûm, näüi dung vaì phæång phaïp nghiãn cæïu riãng. Sinh thaïi hoüc laì ngaình tiãön bäúi cuía khoa hoüc mäi træåìng, vç tæång tæûnhæ sinh thaïi hoüc våïi mäüt phaûm vi heûp hån vaì ra âåìi nhiãöu tháûp kyí sau sinhthaïi hoüc, khoa hoüc mäi træåìng láúy mäúi quan hãû giæîa con ngæåìi vaì caïc hoaûtâäüng cuía noï våïi mäi træåìng laìm âäúi tæåüng nghiãn cæïu. Ngæåìi nghiãn cæïu caïcváún âãö taìi nguyãn vaì mäi træåìng cáön coï nhæîng hiãøu biãút nháút âënh vãö sinh thaïihoüc, træåïc hãt laì nhæîng nguyãn lyï cå baín cuía ngaình khoa hoüc naìy, vç suy âãún úgäúc thç caïc hiãûn tæåüng huíy hoaûi taìi nguyãn thiãn nhiãn gáy suy thoaïi cháútlæåüng mäi træåìng âãöu coï thãø qui vãö viãûc vi phaûm caïc nguyãn lyï vãö cáúu truïc vaìchæïc nàng cuía hãû sinh thaïi dáùn âãún máút cán bàòng cuía hãû sinh thaïi trong âoï conngæåìi laì mäüt thaình pháön. = 26 =Kyî thuáût Mäi træåìng2.2 - HÃÛ SINH THAÏI2.2.1- Khaïi niãûm : Sinh váût vaì thãú giåïi vä sinh xung quanh coï mäúi quan hãû khàõng khêt våïinhau vaì thæåìng xuyãn coï taïc âäüng qua laûi, âàûc træng bàòng caïc doìng nànglæåüng taûo nãn cáúu truïc dinh dæåîng xaïc âënh. Sæû âa daûng vãö loaìi vaì caïc chutrçnh tuáön hoaìn váût cháút trong mäüt hãû thäúng âæåüc goüi laì hãû sinh thaïi. Nhæ váûy hãû sinh thaïi laì mäüt hãû thäúng bao gäöm sinh váût vaì mäi træåìngvåïi caïc mäúi quan hãû vaì tæång taïc, taûi âoï thæåìng xuyãn diãùn ra caïc chu trçnhtuáön hoaìn váût cháút, doìng nàng læåüng vaì doìng thäng tin. Hay noïi mäüt caïchkhaïc hãû sinh thaïi laì hãû thäúng bao gäöm quáön xaî vaì sinh caính cuía noï.2.2.2- Cå cáúu thaình pháön cuía hãû sinh thaïi : Vãö màût cå cáúu hãû sinh thaïi gäöm 6 thaình pháön chia laìm 2 nhoïm chênhnhæ sau :a/ Nhoïm thaình pháön vä sinh gäöm : - Caïc cháút vä cå: C , N , P , CO2 , H2O , O2 ... tham gia vaìo caïc chutrçnh tuáön hoaìn váût cháút. - Caïc cháút hæîu cå : protein, gluxit, lipit, muìn,... - Chãú âäü khê háûu: nhiãût âäü, âäü áøm, aïnh saïng vaì yãúu täú váût lyï khaïc coïaính hæåíng ráút låïn tåïi sæû täön taûi vaì phaït triãøn cuía sinh váût .b/ Nhoïm thaình pháön hæîu sinh : - Sinh váût saín xuáút (sinh váût tæû dæåîng): bao gäöm caïc vi khuáøn coï khaínàng täøng håüp vaì cáy xanh. Âoï laì nhæîng sinh váût coï khaí nàng täøng håüp âæåüccháút hæîu cå tæì nhæîng cháút vä cå âån giaín nhåì nàng læåüng Màût Tråìi âãø xáydæûng cå thãø cuía mçnh. - Sinh váût tiãu thuû (sinh váût dë dæåîng): bao gäöm caïc âäüng váût, chuïngdinh dæåîng bàòng caïch láúy cháút hæîu cå træûc tiãúp hoàûc giaïn tiãúp tæì váût saín xuáút. - Sinh váût hoaûi sinh (phán giaíi): bao gäöm caïc loaûi vi khuáøn vaì náúm,phán giaíi caïc cháút hæîu cå âãø säúng, âäöng thåìi giaíi phoïng ra caïc cháút vä cå chocaïc sinh váût saín xuáút. = 27 =Kyî thuáût Mäi træåìng2.2.3- Phán loaûi hãû sinh thaïi : Caïc loaûi hãû sinh thaïi trong sinh quyãøn coï thãø phán thaình caïc loaûi hãûsinh thaïi trãn caûn, caïc hãû sinh thaïi næåïc màûn vaì hãû sinh thaïi næåïc ngoüt.a/ Hãû sinh thaïi trãn caûn : Hãû naìy âàûc træng båíi caïc quáön thãø thæûc váût, vç trong caïc hãû naìy thaímthæûc váût chiãúm mäüt sinh khäúi ráút låïn vaì gàõn liãön våïi khê háûu âëa phæång. Dováûy tãn cuía caïc quáön xaî caính quan thæåìng laì tãn cuía hãû thæûc váût åí âáúy. Coï thãøkãø ra mäüt säú hãû sinh thaïi trãn caûn: - Savan hay ræìng coí âåïi noïng åí vuìng nhiãût âåïi noïng, êt mæa nãn thæåìngthiãúu næåïc vaì khä haûn. - Hoang maûc åí miãön nhiãût âåïi vaì än âåïi, våïi âàûc âiãøm ráút êt mæa vaìbiãn âäü nhiãût ngaìy âãm låïn. Giåïi sinh váût äúc âaío laì âàûc træng chuí yãúu åí âáy. - Thaío nguyãn chuí yãúu åí miãön än âåïi êt mæa våïi coí chiãúm æu thãú. - Ræìng laï räüng än âåïi åí miãön än âåïi coï læåüng mæa væìa phaíi våïi ræìng laïräüng, ruûng laï theo muìa. - Âaìi nguyãn åí vuìng cæûc bàng tuyãút quanh nàm, chuí yãúu laì rãu moüc.b/ Hãû sinh thaïi næåïc màûn : Biãøn vaì âaûi dæång chiãúm 70 % bãö màût Traïi Âáút coï âäü sáu tåïi 11.000m.Thæûc váût säúng åí næåïc màûn ráút ngheìo, ngæåüc laûi giåïi âäüng váût laûi ráút phong phuïvaì coï åí háöu hãút caïc nhoïm âàûc træng cho âäüng váût trãn Traïi Âáút. Dæûa vaìo phæång thæïc váûn chuyãøn, coï thãø phán thaình caïc hãû sinh thaïinæåïc màûn theo chiãöu thàóng âæïng: - Hãû sinh thaïi nãön âaïy. - Hãû sinh váût näøi. - Hãû sinh váût táöng giæîa. Theo chiãöu ngang coï thãø phán thaình caïc hãû sinh thaïi næåïc màûn nhæ sau: - Hãû sinh thaïi vuìng ven båì: våïi æu thãú cuía sinh váût säng cäú âënh vaì coï úsäú loaìi khaï âa daûng vaì hån hàón vuìng khåi. ...