Kỳ vĩ Long Môn – Trung Quốc

Khi chảy tới ngoại ô thành phố Lạc Dương (tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), dòng sông Y lọt vào hai vách đá dựng đứng của đôi bờ đông-tây. Địa hình nơi đây như chiếc cổng thiên nhiên mở ra cho dòng sông chảy qua và người dân thời Đường đã gọi tên là Long Môn. Nằm đối xứng ở hai bên bờ sông, kéo dài 1km là hệ thống hang động chi chít, phủ đầy những tác phẩm điêu khắc Phật giáo - có cái đã hơn 1.500 năm tuổi, được gọi chung là hang đá Long Môn....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỳ vĩ Long Môn – Trung Quốc Kỳ vĩ Long Môn – Trung QuốcKhi chảy tới ngoại ô thành phố Lạc Dương (tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), dòng sôngY lọt vào hai vách đá dựng đứng của đôi bờ đông-tây. Địa hình nơi đây như chiếccổng thiên nhiên mở ra cho dòng sông chảy qua và người dân thời Đường đã gọitên là Long Môn.Nằm đối xứng ở hai bên bờ sông, kéo dài 1km là hệ thống hang động chi chít, phủ đầy những tác phẩm điêu khắc Phật giáo - có cái đã hơn 1.500 năm tuổi, được gọi chung là hang đá Long Môn. Hang đá Long Môn, cùng với hang Mạc Cao (Đôn Hoàng, tỉnh Cam Túc) và hang Vân Cương (Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây), được xem là ba địa điểm điêu khắc cổ đại nổi tiếng và đặc sắc nhất Trung Hoa. Bắt đầu từ năm 493, hệ thống hang đá Long Môn được kỳ công đục đẽo liên tiếp trong suốt hơn 400 năm, qua nhiều triều đại, kéo dài từ thời Bắc Ngụy đến thời Bắc Tống. Tính cả ở hai bên bờ tây và bờ đông, Long Môn có tất cả 2.345 hang và hốc đá, 2.800 câu chữ khắc trên đá, 43 chùa và hơn 100.000tượng Phật (cái lớn nhất cao gần 20m, cái nhỏ nhất chỉ vài centimet). Với giá trị tolớn về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, hang đá Long Môn đã được UNESCO côngnhận là Di sản thế giới vào ngày 30/11/2000.Chúng ta thả bộ dọc theo bờ tây của sông Y trên một con đường lát đá, bên trái làhàng liễu xanh um, dòng sông trôi lãng đãng, bên phải là những hang động, nhữngpho tượng chen nhau trên vách đá. Nếu đứng từ xa nhìn vào, vách đá nơi đây nhưmột tổ ong khổng lồ, chi chít những hang hốc. Đến gần, du khách lại càng thêmkinh ngạc trước hằng hà sa số những pho tượng Phật được chạm khắc trong nhữnghang hốc này, đủ mọi kiểu dáng, mọi kích cỡ.Hang đá Long Môn được chia thành nhiều cụm hang nhỏ theo từng thời điểm tạckhắc khác nhau, thời Bắc Ngụy có động Cổ Dương, động Liên Hoa…; thời Đườngcó chùa Phụng Tiên, động Vạn Phật… Mỗi thời kỳ lại có một phong cách điêukhắc khác nhau, thể hiện quan niệm khác nhau về thẩm mỹ. Tượng thời Bắc Ngụythì gầy gò, khắc khổ; tượng thời Đường thì mập mạp hơn, cổ cao ba ngấn. Từ độngnày sang hang khác, du khách cứ liên tục trầm trồ trước kỳ công của người xưa.Đơn cử, chỉ để hoàn thành riêng một động mang tên Tân Dương, triều Bắc Ngụyđã huy động tổng cộng 80.000 nhân công lao động trong 24 năm.Long Môn có điểm lạ so với những hang động điêu khắc khác ở Trung Quốc. Từthời Bắc Tống đến nay, các triều đại sau không hề tạc thêm tượng, đào thêm độngtại đây mà chỉ gia cố các công trình cũ. Chính vì lẽ đó nên ngày nay Long Môn cònrất ít pho tượng nguyên vẹn. Sự khắc nghiệt của thiên nhiên, sự tàn nhẫn của thờigian và bàn tay con người đã tàn phá các pho tượng nơi đây. Lũ lụt của dòng sôngY, mưa gió, sạt lở… làm nhiều pho tượng cụt đầu, mất tay. Tuy nhiên, xét về mứcđộ phá hoại thì thiên nhiên còn thua xa con người. Thời điểm hang đá Long Môn bịhư hại nhiều nhất là vào thập niên 20, 30 của thế kỷ trước. Nhiều hang đá LongMôn hiện không còn tượng bên trong. Ngày nay, tượng Phật có nguồn gốc LongMôn đang nằm rải rác tại rất nhiều bảo tàng lớn khắp thế giới.Điểm có tầm nhìn, có khung cảnh, có phong thủy đẹp nhất Long Môn và luôn tấpnập du khách chính là Phụng Tiên tự. Đây là một ngôi chùa lộ thiên, được ngườixưa khoét vách núi mà tạc thành, dùng làm nơi tế tổ dưới thời Võ Tắc Thiên.Phụng Tiên tự được hoàn thành vào năm 675, sau 25 năm thi công, là nơi có nhữngpho tượng hoành tráng nhất. Để có tiền xây chùa, Võ Tắc Thiên đã tiết kiệm “tiềnson phấn” của mình trong 25 năm. Nổi bật nhất Phụng Tiên tự là pho tượng Phậtlớn nằm chính giữa chùa, cao 17,14m. Người đời sau cho rằng Võ Tắc Thiên đãđưa hình ảnh của bản thân vào pho tượng này. Pho tượng mang nét nữ tính, nằmngay vị trí trung tâm như một nữ hoàng; các pho tượng La Hán còn lại vây quanh,như các quan văn võ đang chầu bái. Nhiều người Trung Quốc tự hào rằng bứctượng này như một “bản Monalisa của ngành điêu khắc”, bởi dù đứng ở bất cứ vịtrí nào trong khoảng sân rộng mênh mông của Phụng Tiên tự, du khách cũng thấypho tượng như đang nhìn thẳng vào mình, miệng điểm nhẹ một nụ cười bí ẩn.Người yêu thơ Đường nếu đến với Long Môn, xin đừng quên dạo bước sang bờđông sông Y, nơi nhà thơ Bạch Cư Dị đang yên nghỉ trên đỉnh một đồi thông. ...