Làng cổ Đông Ngạc, Hà Nội

Đó là một ngôi làng cổ nằm sát chân cầu Thăng Long Hà Nội. Một làng quê cổ kính, đặc sắc bậc nhất của Hà Nội đến nay còn khá nguyên vẹn, mặc dù vùng ven đô đã bước vào quá trình đô thị hoá một cách quyết liệt nhất, mặc dù cây cầu Thăng Long lớn nhất Đông Nam Á vạch một nét ngang ngay cạnh làng, gần như vuông góc với con đê bê-tông chắn ngang qua trước cửa ngôi đình cổ...Lần theo những con đường lát gạch nghiêng cổ kính, kết quả của những lần nộp cheo...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Làng cổ Đông Ngạc, Hà NộiLàng cổ Đông Ngạc, Hà NộiĐó là một ngôi làng cổ nằm sát chân cầu Thăng Long HàNội. Một làng quê cổ kính, đặc sắc bậc nhất của Hà Nội đếnnay còn khá nguyên vẹn, mặc dù vùng ven đô đã bước vàoquá trình đô thị hoá một cách quyết liệt nhất, mặc dù cây cầuThăng Long lớn nhất Đông Nam Á vạch một nét ngang ngaycạnh làng, gần như vuông góc với con đê bê-tông chắn ngangqua trước cửa ngôi đình cổ...Lần theo những con đường lát gạch nghiêng cổ kính, kết quảcủa những lần nộp cheo của các cô gái làng từ xa xưa, ta nhưthấy cả một quá khứ xa xăm hiện về cùng với làn khói bếpnhà ai đang lẫn giữa rêu phong của một toà cổng cũ... Vàhôm nay đi dọc theo các ngõ nhỏ trong làng, thảng hoặc tanhư được đắm chìm vào dĩ vãng của một thời xưa cũ cònvọng tiếng bình văn của kẻ sĩ, tiếng nô đùa của con trẻ và cảtiếng chuốt giang làm quang gánh, tiếng quay đất nặn nồi,tiếng giã giò rao nem đâu đây...Và ta gặp ngay nghi môn đình làng Đông Ngạc - một ngôiđình có quy mô to lớn, nhiều hạng mục với các thành phầnkiến trúc cổ kính và chuẩn mực đã tồn tại từ 500 năm nay.Đình được xây dựng trên một thế đất cao ráo, đắc địa ở phíaBắc làng, sát với đê sông Hồng. Tương truyền đình vốn xưalà một toà miếu cổ có từ thời Đường vào thế kỷ thứ VII. Năm1635, dân làng đã cải tạo và mở rộng thành đình để thờThành Hoàng làng. Đình thờ 3 vị thần tượng trưng cho cảThiên - Địa - Nhân. Thiên thần là Thần Độc Cước, do PhanPhu Tiên - một người làng rước về từ Sầm Sơn, Thanh Hoá;Nhân thần là Lê Khôi, cháu vua Lê Thái Tổ, cũng là mộttướng lĩnh, được người làng là Đô đốc Đồng Xuyên Hầurước về từ Nghệ An; Địa thần là Bản thổ Thành hoàng. Ngoàira Đình còn thờ tiến sĩ Phạm Quang Dũng là người làng cócông đứng ra trùng tu đình năm 1718 và ông Phạm Thọ Lý,người đã cung tiến đất làm đình lần đầu năm 1635. Trongđình hiện còn lưu giữ nhiều hiện vật quí, có giá trị như bia đávà bộ tranh sơn mài thời Lê, các nhang án gỗ được chạmkhắc tinh xảo, trau chuốt.Hàng năm, vào ngày 09 tháng 2 âm lịch là ngày hội làng.Xưa làng Đông Ngạc vào đám, có hát ca trù mấy ngày liền,với nhiều nghi lễ trang trọng và nghiêm trang. Lê Đức Mao(1462 - 1529) một người hay chữ trong làng đã thay mặt cácgiáp, soạn ra 9 bài thơ dài để đọc lên lúc thưởng lụa và tiềncho các đào nương. Và 9 bài thơ đó là tư liệu chữ viết đầutiên về ca trù trong kho tàng di sản Hán Nôm, và cũng là cứliệu sớm nhất về thơ lục bát và song thất lục bát trong lịch sửvăn học Việt Nam.Làng có chùa Tư Khánh, một ngôi chùa có từ rất sớm. Theodanh sĩ Phạm Đình Hổ, chùa còn có quả chuông đúc nămDiên Hựu thứ 2 tức năm 1315 (Diên Hựu là niên hiệu nhàNguyên - Trung Quốc). Trong chùa hiện còn có tấm bia cóniên đại Thịnh Đức ghi rõ công đức của vợ chồng ôngNguyễn Phúc Ninh, cúng gia tư điền sản để tu bổ, dựng lạichùa, và được dân làng tôn làm Hậu Phật. Cùng với quần thểkiến trúc của chùa bao gồm tam quan, gác chuông, phươngđình, tiền đường, hậu cung và nhà Tổ; những pho tượng đượctạo tác công phu mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVIII -XIX càng tôn thêm giá trị của ngôi chùa.Nhà thờ Đỗ Thế Giai, một quan chức cao cấp thời Lê Trịnhlà nơi còn giữ được khá nhiều những di vật có giá trị. Đâycũng là ngôi nhà được chọn làm bối cảnh quay nhiều phimtruyện, phim truyền hình. Bên cạnh nhà thờ họ Đỗ, còn hàngloạt các nhà thờ họ khác nữa, như các họ Phạm, Phan,Nguyễn, Hoàng. Làng có 6 xóm, hiện tồn tại trên 100 ngôinhà cổ có thời gian xây dựng trên 100 năm, nhiều ngôi nhàgỗ được đục chạm công phu thể hiện nét tài hoa của các nghệnhân xưa.Làng Đông Ngạc nằm bên sông Nhị, nơi có bến Ngác và chợVẽ nổi tiếng khắp kinh kỳ. Vào cái thuở đường thủy còn làhuyết mạch giao thông thì bến Ngác khi ấy là một nơi trênbến dưới thuyền và chợ Vẽ là một trung tâm thương mại.Đông Ngạc là tên chữ của làng Vẽ, vốn là một làng nổi tiếngvề một số nghề thủ công truyền thống như chuyên sản xuấtnem (giò Chèm, nem Vẽ), làm quang gánh, nặn nồi đất...Giàu mạnh về kinh tế, lại có vị trí gần sát với kinh thànhThăng Long nên người dân trong làng rất thuận tiện khi rakinh ăn học hoặc rước thầy giỏi từ kinh đô về dạy trong làng.Và làng Đông Ngạc đã góp cho đất nước 25 vị Tiến sĩ và cảngàn Hương cống, Cử nhân, Sinh đồ, Tú tài... Làng ĐôngNgạc vì thế đã nổi tiếng với các danh nhân như thời phongkiến có Phan Phu Tiên, Đỗ Thế Giai, Lê Đức Mao, Phạm GiaChuyên, Hoàng Nguyễn Thự... thời cận đại với Phan VănTrường, Hoàng Tăng Bí... và ngày nay là Hoàng Minh Giám(cố Bộ trưởng Bộ Văn Hoá), GS-TS Phạm Gia Khánh (Giámđốc Học viện Quân Y), GS-TS Phạm Gia Khải (Viện trưởngViện Tim Mạch), TS Phạm Gia Khiêm (đương kim Phó Thủtướng Chính phủ) và nhiều nhà khoa học, chính khách danhtiếng... Người Đông Ngạc làm quan khắp nơi và không thờinào không có các vị triều quan về làng đóng góp tiền của vàtrí tuệ để xây dựng quê hương.Khó có thể nói hết, viết h ...