Lão Thợ Giày

LÃO THỢ GIẦY (1995) Trời chiều màu chì đè nặng, Sài gòn thảng thốt sống. Có tiếng rít trong mà nhẹ, ông tụm môi hút gọn chất nước trong veo trong cốc sứ xanh trứng cút, gọn gàng, tinh tươm, tiếng khà khẽ mà loang như tiếng nấc thống khoái. Tôi mê uống rượu với ông, ông trân trọng tỉa tót từng cảm giác, động tác của mình trong từng ngụm rượu, trông giống như lão ăn mày lau chiếc ấm gan gà trước khi pha trà trong Vang Bóng Một Thời....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lão Thợ Giày Lão Thợ GiàyLÃO THỢ GIẦY (1995)Trời chiều màu chì đè nặng, Sài gòn thảng thốt sống. Có tiếng rít trong mà nhẹ, ông tụmmôi hút gọn chất nước trong veo trong cốc sứ xanh trứng cút, gọn gàng, tinh tươm, tiếngkhà khẽ mà loang như tiếng nấc thống khoái. Tôi mê uống rượu với ông, ông trân trọngtỉa tót từng cảm giác, động tác của mình trong từng ngụm rượu, trông giống như lão ănmày lau chiếc ấm gan gà trước khi pha trà trong Vang Bóng Một Thời. Có ai mời ônguống bia, ông đều tìm cách thoái thác:- Các anh tha cho, tuổi của tôi không chịu được thứ này. Uống rượu như đi dạo chầmchậm trong rừng thưa nghe được tiếng sương rơi, vừa đi vừa ngắm hoa và cảm được từnggiọt lành lạnh mơn man trên da thịt mình! Ồ, còn uống bia như chạy nhảy đùa giỡn trongcơn mưa lớn, như bọn trẻ tắm mưa giông đầu mùa. Đành rằng cũng có cái thú của cơnmưa trút nước! Nhưng tuổi của tôi, lục thập dĩ thuận rồi, đâu còn sức để xoáy theo dòngnước cuốn!Thật thú vị khi nhìn cách ông rót rượu, ông tợp từng hớp nhỏ, mắt ông buông xa, xa lắm,ông như đang lắng nghe chất rượu đầy hương vị lan tỏa tắm gội … hương vị ấy từ từ,cháy đến tận gót chân! Đôi mắt ông nheo lại, chút tia sáng trong đáy mắt như rực lên, rồichìm xuống … ánh mắt như tiếng gõ tum chát của gã cầm chầu thưởng cho cô đào saumột hơi ca nồng nàn.Chiều nay, sau một ngày uể oải họp về hiệp hội ngành nghề. ai cũng giành nhau nói vềtruyền thống về bảo tồn văn hóa … và ai cũng thấy như mình nắm chắc được xương cốtcủa sương khói xa xưa. Người ta nói, vạch vẽ kế hoạch cho văn hóa đơn giản như nấu nồicám lợn. Hình như, chính cái cảm nhận mơ hồ về sự thiếu hụt nó càng làm cho họ vungtay, chặt mảnh, cắt khúc, chia ô văn hóa cho vừa khẩu vị từng người. Chúng tôi, mấyngười, bỏ họp kéo nhau qua quán lá bờ sông Thanh Đa, nhâm nhi cốc rượu Làng Vân;nhìn nước sông Sài Gòn mùa đông. Những cuộc họp nhạt nhẽo, vô bổ càng làm cho vịrượu cay và thơm hơn. Mỗi chúng tôi, tùy hứng nói những gì mình thích.- Có những điều ngẫm cũng lạ lắm các anh à. Cái thời buổi lạ lùng! Có lẽ tuổi của tụimình làm bọn mình chạy trật đường đua, vẫn chạy, nhưng chạy bên lề. Đúng là già rồi.Ông già lẩm bẩm.Lão vê tròn cái vành cốc sành trên bàn, chút rượu dưới đáy cốc sóng sánh cả bầu trời màuđục. Mây màu chì kéo một vệt ngang lưng trời bên kia sông, tiếng xe cộ ầm ầm từ cầu SàiGòn vọng xuống …- Tôi đã nói với các anh là trật lề rồi! Lão tiếp. Người xưa xem nghề nghiệp và sản phẩmlà một, ông thợ giày, thợ may … trau chuốt từng đường may, mối chỉ của mình. Sảnphẩm là họ, họ làm ra sản phẩm như bà mẹ đẻ ra đứa con của mình. Còn bây giờ, cô thợmay ở xí nghiệp chưa chắc đã may được chiếc áo trẻ con, anh thợ giày chưa chắc đã đóngđược đôi dép … vì họ là chuyên viên cắt, chuyên viên mài đế … Đó, cái thảm hại là giữasản phẩm và người tạo ra nó xa lạ nhau! Hết vui! Đành phải vậy thôi, biết làm sao được.Tôi nhớ xưa kia, ở vùng quê tôi, ông thợ hớt tóc đầu xóm chợ cứ toét miệng cười khi tôiđi học ngang qua tiệm, đầu tóc húi cua của tôi là một tác phẩm của ông, ông ngắm nghíanó với lòng say mê. Tuần trước tôi hớt tóc Cu Đơ ở Đa kao, một cậu ủi tóc xong để tôingồi đó, cậu vừa ư ử hát vừa qua cái đầu khác ủi tiếp; kế tiếp là cô gái khác đến lau mặtvà cạo; xong người thứ ba lật ghế váy tai, người thứ tư xối nước gội đầu … Tất cả đềulạnh lùng, hờ hững, hình như tôi không có mặt trên cõi đời này, chỉ có một dúm tóc cầnphải cắt, và một cái đầu cần phải cạo … Tôi nhớ và thương ông thợ hớt tóc đầu xóm chợquê tôi khi ông hỏi han, ông chăm sóc kể chuyện từ cái sẹo nhỏ trên đầu tôi có lịch sử rasao. Với ông, tôi là chính, còn cái đầu là phụ, sản phẩm là cái - đầu - tôi chứ không phảilà một cái đầu ! Nhiều khi, tôi tự hỏi, vậy chứ trước mặt họ tôi chẳng là gì cả sao?Mưa bắt đầu nặng hạt, mấy mái tóc muối tiêu chụm đầu bên quán lá ven sông mà nghehơi nóng của rượu đế Làng Vân thì thi vị biết bao!- Suốt ngày anh em mình mãi nghe về truyền thống ngành nghề, tôi cũng muốn bàn luậnvới anh em về nghề của mình. Tôi làm nghề đóng giày, sản xuất giày da. Lắm khi, tôingẩm nghĩ vậy chứ cái nghề tôi đang làm nó có từ bao giờ và nó giúp cho con ngườiniềm vui gì trong cuộc sống? Trong con người, cái chỗ thấp nhất là đôi bàn chân, thìnghề của tôi, đem niềm vui đến chỗ thấp nhất của con người. Mọi thứ khoái cảm, vuisướng, hạnh phúc phục vụ con người đều biểu lộ ra được, ví như nghe tiếng hát hay, mặtchiếc áo màu đẹp, xuýt xoa vì món ăn ngon … Còn niềm vui có được từ đôi giày là gì?Có ai reo lên vì tôi mang đôi giày êm ái quá? Có ai xuýt xoa vui sướng vì đôi giày da ômtrọn chân mình? Không! đôi giày là thứ hạnh phúc âm thầm lặng lẽ chỉ thấy nó có thựckhi thiếu nó: anh đi chơi mà mất giày hay thủng đế, đứt quai … Người ta sẽ hét toáng lênvì đôi giày bó chân đau đớn, chứ nào ai vuốt nhẹ đôi giày mà thì thầm rằng tôi quá vuisướng vì có nó trong chân!!Bởi vậy, các anh xem, nó bình thường quá, nó chỉ thực có giá trị khi nó không có hoặckhông còn bình thường! Thế nên, thử nghĩ xem, người đầu tiên nghĩ ra nó ở trong cảnhngộ nào?- Anh nói sao? Tôi hỏi.- Tôi nghĩ đến cái người đầu tiên của loài người, trong cuộc sống và vì nhu cầu, vì đôichân rớm máu trên gai góc, ao ước được trả lại đôi chân bình thường không xây xát,không tươm rỉ máu. Trả lại sự bình thường đó là lý do đôi giày ra đời. Chắc hẳn sẽ cómột người đầu tiên với nghề giày!***Ngày xưa, … chắc là xưa, xưa lắm. Cái thời của các bộ lạc, các tộc trưởng, các ông vua,có một xứ sở thật tươi đẹp và một ông vua thật hiền, thật thương muôn dân. Trong xứ sởấy, mọi người ra sức làm lụng, yêu thương nhau và rất tôn kính nhà vua của họ.Nhà vua cùng hoàng tộc và cận thần ở trong lâu đài trên một ngọn đồi, nơi đó nhà vuaphóng tầm mắt nhìn xứ sở thần tiên của mình, và các nóc nhà nép trong bóng cây xanhvới một niềm vui nhân hậu. Một hôm nhà vua cùng các cận thần cởi ngựa thăm thú thầndân của mình. Đến bìa một khu rừng, vua thấy một lão già đang ng ...