Lập trình bằng Turbo Pascal part 2

1. Khai báo hằng và biến Một nguyên tắc chung khi viết một chương trình Pascal lμ mọi thứ đều phải được khai báo (và xây dựng) trước khi sử dụng. Vì lẽ đó mμ ngay sau tên chương trình lμ phần khai báo, rồi sau đó mới là thân chương trình. Như đã nêu trong phần giới thiệu cấu trúc một chương trình Pascal, phần khai báo phải theo đúng trình tự dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lập trình bằng Turbo Pascal part 2 LËp tr×nh b»ng Turbo Pascal Ch−¬ng 3 C¸c khai b¸o vμ c©u lÖnh ®¬n gi¶n1. Khai b¸o h»ng vµ biÕn Mét nguyªn t¾c chung khi viÕt mét ch−¬ng tr×nh Pascal lμ mäi thø ®Òuph¶i ®−îc khai b¸o (vμ x©y dùng) tr−íc khi sö dông. V× lÏ ®ã mμ ngay sautªn ch−¬ng tr×nh lμ phÇn khai b¸o, råi sau ®ã míi lμ th©n ch−¬ng tr×nh. Nh− ®· nªu trong phÇn giíi thiÖu cÊu tróc mét ch−¬ng tr×nh Pascal,phÇn khai b¸o ph¶i theo ®óng tr×nh tù d−íi ®©y. PhÇn nμo kh«ng cÇn ®Õn th×bá qua.1- Khai b¸o c¸c th− viÖn ch−¬ng tr×nh mÉu sÏ dïng ®Õn trong ch−¬ng tr×nh. Có ph¸p: Tõ kho¸ User, sau ®ã lμ danh s¸ch c¸c Unit.2- Khai b¸o c¸c h»ng. Có ph¸p: Tõ kho¸ Const, sau ®ã lμ danh s¸ch khai b¸o h»ng3- Khai b¸o c¸c kiÓu. Có ph¸p: Tõ kho¸ Type, sau ®ã lμ danh s¸ch c¸c khai b¸o kiÓu4- Khai b¸o c¸c biÕn. Có ph¸p: Tõ kho¸ Var, sau ®ã lμ danh s¸ch c¸c khai b¸o biÕn5- PhÇn c¸c ch−¬ng tr×nh con. Tõ kho¸ Procedure ®Ó khai b¸o thñ tôc. Tõ kho¸ Function ®Ó khai b¸o hμm. D−íi ®©y sÏ tr×nh bμy vÒ khai b¸o h»ng vμ khai b¸o biÕn. C¸ch thùchiÖn c¸c khai b¸o kh¸c sÏ ®−îc giíi thiÖu sau, khi bμn ®Õn c¸c chñ ®Ò cã liªnquan. §Ó tiÖn tr×nh bμy c¸c quy ®Þnh vÒ có ph¸p ta quy −íc r»ng ngoμi c¸c tõkho¸, tªn chuÈn cña Turbo Pascal lμ phÇn khung ph¶i gi÷ nguyªn (®−îc in®Ëm), nh÷ng thμnh phÇn ®−îc nhÊn m¹nh b»ng kiÓu ch÷ nghiªng lμ c¸c thμnhphÇn mμ ng−êi x©y dùng ch−¬ng tr×nh cÇn ph¶i bæ xung thªm vμo.1.1 Khai b¸o h»ng 1.1.1 H»ng lμ g×. H»ng lμ ®¹i l−îng nhËn mét gi¸ trÞ x¸c ®Þnh vμ kh«ng thay ®æi trongsuèt ch−¬ng tr×nh. Khai b¸o mét h»ng lμ ®Æt tªn h»ng øng víi gi¸ trÞ kh«ngNguyÔn §×nh Ho¸, ViÖn CNTT - §HQG Hμ néi 21 LËp tr×nh b»ng Turbo Pascal 1.1.2 Có ph¸p vμ vÝ dô.Có ph¸p: Const tªn h»ng = gi¸ trÞ h»ng ; ë vÕ ph¶i, gi¸ trÞ h»ng lμ mét gi¸ trÞ trùc tiÕp ( literal value). Gi¸ trÞtrùc tiÕp lμ mét gi¸ trÞ lÊy tõ trong miÒn gi¸ trÞ cña kiÓu d÷ liÖu, kh«ng ph¶ithùc hiÖn tÝnh to¸n g× thªm. Cã thÓ viÕt nhiÒu khai b¸o h»ng liªn tiÕp nhau.VÝ dô: const maxSize = 50 ; tieuDe = Cong hoa xa hoi chu nghia Viet nam ; sigma = 0.1/ (2*pi) ; laiXuat = 0.05 ; 1.1.3 T¹i sao nªn khai b¸o h»ng. Mét c©u hái tù nhiªn ®Æt ra lμ, t¹i sao nªn dïng khai b¸o gi¸ trÞ h»ngthay cho viÖc viÕt trùc tiÕp gi¸ trÞ Êy t¹i nh÷ng n¬i cÇn ®Õn nã. Sö dông khaib¸o h»ng sÏ cã hai −u ®iÓm sau ®©y: - Ch−¬ng tr×nh râ rμng, dÔ hiÓu h¬n. C¸c tªn h»ng maxSize, sigma,laiXuat... trong c¸c vÝ dô trªn râ rμng lμ dÔ hiÓu, dÔ nhí h¬n lμ c¸c con sè kh«khan mμ chóng thay thÕ. - Ch−¬ng tr×nh dÔ chØnh söa h¬n. VÝ dô nÕu sau nμy cÇn t¨ng kÝchth−íc lín nhÊt cho phÐp lªn 100 chø kh«ng ph¶i lμ 50 th× chØ cÇn söa duynhÊt mét chç lμ dßng khai b¸o. NÕu l·i xuÊt ®−îc ®iÒu chØnh l¹i lμ 0.04 th×còng kh«ng ph¶i söa l¹i hÕt toμn bé c¸c c«ng thøc liªn quan mμ chØ cÇn söa ëdßng khai b¸o møc l·i xuÊt lμ ®ñ.1.2 Khai b¸o biÕn 1.2.1 BiÕn lμ g×. BiÕn lμ c¸c ®¹i l−îng mμ gÝa trÞ cã thÓ biÕn ®æi trong ch−¬ng tr×nh.BiÕn lμ c¸i dïng ®Ó chøa c¸c d÷ liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh tÝnh to¸n, xö lÝtrong ch−¬ng tr×nh. Nã cã thÓ chøa d÷ liÖu ®Çu vμo, kÕt qu¶ trung gian haykÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh xö lÝ. Mçi biÕn chøa d÷ liÖu thuéc mét kiÓu d÷ liÖu nhÊt ®Þnh.NguyÔn §×nh Ho¸, ViÖn CNTT - §HQG Hμ néi 22 LËp tr×nh b»ng Turbo Pascal Khai b¸o biÕn lμ ®¨ng kÝ tªn cña biÕn kÌm víi kiÓu d÷ liÖu cña nã.C¸c biÕn kh¸c nhau kh«ng ®−îc trïng tªn nhau. Tr×nh biªn dÞch sÏ dμnh chomçi biÕn mét vïng nhí x¸c ®Þnh, ®ñ ®Ó chøa d÷ liÖu kiÓu t−¬ng øng. Vïngnhí nμy réng hay hÑp (dμi, ng¾n) ®Õn ®©u lμ do kiÓu d÷ liÖu cña biÕn quyÕt®Þnh. 1.2.2 Có ph¸p vμ vÝ dô. Có ph¸p: Var tªn biÕn: kiÓu d÷ liÖu ; - Sau tõ kho¸ VAR cã thÓ viÕt nhiÒu khai b¸o biÕn liªn tiÕp nhau,c¸ch nhau dÊu chÊm phÈy. - Cã thÓ khai b¸o ®ång thêi nhiÒu biÕn cïng kiÓu. Thay cho mét tªnbiÕn lμ danh s¸ch c¸c tªn biÕn c¸ch nhau dÊu phÈy. - Cã thÓ võa khai b¸o võa g¸n gi¸ trÞ khëi ®Çu cho biÕn, viÕt dÊu b»ng,theo sau lμ mét gi¸ trÞ trùc tiÕp. VÝ dô: VAR x,y,z: real ; GoPhim, Chon: char; TimThay: boolean = true ; Dem: integer = 0 ;2. BiÓu thøc trong ng«n ng÷ Pascal.2.1 Biªñ thøc lµ g×. Ta ®· quen víi kh¸i niÖm biÓu thøc to¸n häc. VÝ dô c¸c biÓu thøc sè häc 2πR 10.34 + sin 2x 2 π R / (10.34 + sin 2x)vμ c¸c biÓu thøc l«gic ...