Lễ hội cầu ngư đầy màu sắc ở Bình Thuận

Lễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ra vào 20/6 âm lịch với nhiều nghi lễ dân gian ý nghĩa, đầy màu sắc, tái hiện sinh động tục thờ cúng cá Ông của vạn chài nơi đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lễ hội cầu ngư đầy màu sắc ở Bình ThuậnLễ hội cầu ngư đầy màu sắc ở Bình ThuậnLễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ravào 20/6 âm lịch với nhiều nghi lễ dân gian ý nghĩa,đầy màu sắc, tái hiện sinh động tục thờ cúng cá Ôngcủa vạn chài nơi đây.Tục thờ cá ÔngCầu ngư là một loại hình lễ hội dân gian gắn liền vớitín ngưỡng và đời sống cư dân ven biển miền Trung,miền Nam nước ta. Cũng như ngư dân các vùng biểnkhác, ngư dân Bình Thuận có niềm tin mãnh liệt vàosự linh thiêng của cá Ông và coi đây là vị Thần phòtrợ, giúp họ vượt qua những hiểm nguy trên biển. Lễhội Cầu Ngư diễn ra hàng năm ở hầu hết các dinh vạnthờ cá Ông (cá Voi) của tỉnh.Theo truyền thuyết, cá Ông vốn hóa thân từ nhữngmảnh áo cà sa của Phật Bà Quan Âm quăng xuốngbiển để cứu vớt sinh linh bị chìm đắm. Truyền thuyếtvề cá Ông còn được gắn với những ngày đầu lậpquốc của vua Gia Long Nguyễn Ánh: Khi bị quânTây Sơn truy đuổi, thủy quân của Nguyễn Ánh tháochạy ra biển và gặp phải sóng to gió lớn, trong lúcnguy khốn bỗng có một con cá Ông to lớn ghé đưathuyền vào bờ. Sau này khi thắng quân Tây Sơn vàlên ngôi vua, nhớ ơn cứu mạng, Nguyễn Ánh đãphong tặng cá Ông là Nam Hải Đại tướng quân vàsức cho dân lập miếu thờ cúng, tín ngưỡng cá Ông…Vì thế, dưới triều Nguyễn người phát hiện ra cá voimắc cạn sẽ được miễn sưu dịch 3 năm.Trước khi ra khơi, ngư dân thường cúng vái cá Ôngmong cho sóng yên bể lặn, cá đầy ăm ắp. Đặc biệtnhững lúc gặp mưa giông bão tố, cá Ông được xem làvị thần duy nhất có thể giúp họ thoát khỏi nguy nantrong tích tắc. Những câu chuyện, truyền thuyết vềnhững cuộc cứu vớt thần kì càng làm sống động thêmlòng tin vào vị thần biển luôn phò trợ, giúp sức chongười đi biển.Người dân vạn chài tin rằng Cá Ông lụy và trôi dạtvào làng nào, làng đó muôn đời ấm no, tai qua nạnkhỏi. Vì lòng tín ngưỡng ấy, mỗi khi có cá voi bị nạndạt vào bờ, dân chài thường làm lễ cúng tế longtrọng, chôn cất và để tang Ông, hương khói nhưchính cha mẹ mình vậy . Xác cá được đem tắm bằngrượu rồi liệm bằng vải đỏ. Xác cá được mai tángtrong đụn cát gần biển. Ba bốn năm sau khi chôn, dânlàng sẽ làm lễ cải táng, rồi đem cốt cho nhập lăng. Cá ông trôi vào bờ đang được người dân chuẩn bị chôn cất theo nghi lễ truyền thống.Tưng bừng lễ hộiHàng năm dân làng chọn ngày ông lụy, tức ngày cáÔng trôi vào bờ làm lễ cúng giỗ.Lễ Cầu ngư chính mùa ở Bình Thuận thường diễn ravào 20 tháng Sáu âm lịch đã trở thành một lễ hộitruyền thống của nhân dân nơi đây.Lễ hội Cầu Ngư tái hiện lại một cách sinh độngphong tục truyền thống thờ cúng cá Ông theo nhữngtruyền thuyết mang đậm nét dân gian gồm hai phần lễvà hội. Đây là lễ hội truyền thống, mang đậm bản sắcvăn hóa vùng biển, thu hút hàng vạn lượt người thamgia, với nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa.Từ sáng sớm, các đội chèo Bá Trạo, Nhạc lễ, Nghithức lễ cùng hàng trăm ngư dân trong trang phụctruyền thống đã long trọng “Cung nghinh lệnh ÔngSanh” hay còn gọi là lễ rước hồn Thần Nam Hải từHòn Lao về cửa biển Cồn Chà, tiếp đó, rước NghinhÔng theo dọc bờ sông Cà Ty về Vạn Thủy Tú. Đây làlễ nghi quan trọng nhất mang tính cộng đồng rõ nét,với mục đích cầu Ông Nam Hải phù hộ cho ngư dânan lành, được những mùa cá bội thu, cầu mong quốcthái dân an, mưa thuận gió hoà, đánh bắt được mùa,dân làng no ấm, mọi người hạnh phúc.Ngoài cúng tế cá Ông, người dân còn làm lễ phóngđăng trên biển, thả thuyền cúng các linh hồn đã khuấttrên biển, lễ phóng sanh, lễ phá cộ…. Tất cả tàuthuyền ra khơi đến một vị trí đã định trước và vịchánh tế đọc văn tế cầu mong cá Ông chứng dámlòng thành của ngư dân trên biển.Thuyền, ghe được trang hoàng lộng lẫy thamgia lễ rước.Vạn Thủy Tú, nơi thờ vị thần biển, cùng hơn100 bộ xương cá để tiến hành tế lễ. Tái hiện cảnh đánh cá của ngư dân vạn chài.Tiếp theo là phần hội với nhiều hoạt động độc đáonhư hát chéo Bá Trạo, hát Bội và đua thuyền truyềnthống giữa các vạn chài trên sông Cà Ty là những nétđặc sắc và được xem là tinh hoa văn hóa đặc trưngtrong lễ hội cầu ngư của cư dân làng biển. Ngoài racòn có các trò chơi dân gian của ngư dân miền biểnnhư hát bài chòi, thi đua thuyền, lắc thúng, thi câumực, vá lưới,... là những hoạt động thu hút ngườixem nhất.Tập tục thờ cúng cá Ông thể hiện niềm tin và lòngtôn kính của những người lao động biển với ÔngNam Hải, đồng thời thể hiện nét đẹp văn hóa của ngưdân Bình Thuận.huyền châu