Lễ hội chùa Keo (Thái Bình)

Chùa là một trong những ngôi cổ tự nổi tiếng bậc nhất ở Việt Nam. Gác chuông chùa Keo là một công trình nghệ thuật bằng gỗ độc đáo. Bài viết giới thiệu tới người đọc đôi nét về chùa Keo và lễ hội chùa Keo. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lễ hội chùa Keo (Thái Bình)64Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 2013LÔ HéI CHïA KEO (TH¸I B×NH)Ph¹m ThÞ ChuyÒn(*)1. §«i nÐt vÒ chïa Keoh−¬ng trªn ®Êt Dòng NhuÖ. Chïa ®−îcChïa Keo (ThÇn Quang tù) tõ n¨m 1630(1)hoµn thµnh vµo th¸ng 11 n¨m 1632. Tõ ®ã,cho tíi tr−íc khi thµnh lËp tØnh Th¸i B×nh(2)thuéc x· Dòng NhuÖ, huyÖn Giao Thñy,Nam §Þnh(3). Tr−íc n¨m 1975, chïa thuéc x·cïng víi nh÷ng ®ît tiÓu trïng tu, ®¹itrïng tu, ng«i ThÇn Quang Tù tån t¹itrªn khu ®Êt nµy cho ®Õn ngµy nay.Vò NghÜa, huyÖn Vò Th− tØnh Th¸i B×nh.Ngµy nay, ng−êi d©n Th¸i B×nh nãiTõ n¨m 1975 ®Õn nay, chïa thuéc x· Duyriªng, ng−êi d©n ViÖt Nam nãi chung, ÝtNhÊt, huyÖn Vò Th−, tØnh Th¸i B×nh.ng−êi biÕt ®Õn ng«i chïa nµy víi c¸i tªnhæ th¾ng ®Þa x©y dùng ë ven s«ng Hångd−íi thêi Lý Th¸nh T«ng, t¹i h−¬ng GiaoThñy, phñ Hµ Thanh(5). PhÝa b¾c chïa cãgß cao Viªn Quang kiªn cè, phÝa ®«ng cãdßng NhÜ Hµ(6) quÊn quanh. Ban ®Çu,chïa cã tªn lµ Viªn Quang tù, ®Õn n¨m1167míi ®æithµnh ThÇnQuangtù.Nh−ng tr¶i thêi gian hang ®æi gß dêi,chïa nhiÒu lÇn gÆp häa n−íc lôt, bÞ cuèntr«i. Thêi nhµ M¹c, Th¸i b¶o Th−êngQuècc«ngNguyÔnQuyÖn(7)saukhiméng thÊy ThiÒn s− bµy tá chuyÖn gÆphäa n−íc lôt, liÒn xuÊt tµi s¶n t− gia mua®Êt råi sai quan l¹i b¶n h−¬ng, khuyÕnquan l¹i vµ nh©n d©n h−ng c«ng kiÕnthiÕt, trïng tu chïa ë ®ã. N¨m 1611, n−ícs«ng Hång lªn to, c¶ lµng Keo lóc ®ã bÞngËp n−íc. D©n trong lµng di t¶n sanghai bªn bê s«ng. Mét bé phËn d©n lµngKeo di c− sang t¶ ng¹n s«ng Hång c− tró.Tíi n¨m 1630, bµ L¹i ThÞ Ngäc LÔ(8) h−ngc«ng x©y chïa thê PhËt, dùng ®iÖn th¾pPhÇn lín, hä quen gäi lµ “Chïa Keo Th¸iB×nh”. Tõ ®©y vÒ sau, chóng t«i sö dôngcôm tõ “Chïa Keo Th¸i B×nh” thay choThÇn Quang Tù.*. ThS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o.1. Theo b¶n rËp v¨n bia “ThÇn Quang Tù Bi” (Biachïa ThÇn Quang) sè No.13556 hiÖn l−u tr÷ t¹i ViÖnnghiªn cøu H¸n N«m. Bia kÝ do TiÕn sÜ khoa Êt Mïi(1595) NguyÔn Thùc so¹n th¸ng th¸ng 7 n¨m Nh©mTh©n, niªn hiÖu §øc Long thø 4 (1632).2. N¨m 1890, niªn hiÖu Th nh Th¸i thêi NguyÔn.3. N¨m 1832, vua Minh M¹ng thêi NguyÔn c¾t hai phñTh¸i B×nh, KiÕn X−¬ng nhËp v o tØnh Nam §Þnh.4. Theo “Th¸nh Tæ Sù TÝch Tøc NguyÔn Kh«ng Lé SùTÝch”1 b¶n viÕt, 42 tr., 36 x20, cã ch÷ N«m, kÝ hiÖu A.2612, l−u tr÷ t¹i Th− viÖnViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m.5. Nay thuéc huyÖn Giao Thñy, tØnh Nam §Þnh.6. Tøc l s«ng Hång ng y nay.7. NguyÔn QuyÖn (1511-1593) l danh t−íng nhM¹c, t−íc V¨n Ph¸i hÇu sau ®−îc phong l m Th¹chquËn c«ng, Ch−ëng phï Nam vÖ, Quèc c«ng, T¶ ®«®èc Nam ®¹o, Th¸i b¶o.8. Theo “ThÇn Quang Tù Bi” (® dÉn), b L¹i ThÞNgäc LÔ l vî c¶ cña «ng Ho ng Nh©n Dòng ®−îcphong Dùc vËn T¸n trÞ c«ng thÇn §Æc tiÕn kim töVinh léc ®¹i phu ThÞ néi gi¸m Tæng th¸i gi¸mCh−ëng gi¸m TuÊn Thä hÇu, ng−êi x Tõ Qu¸n l mquan trong huyÖn.ᴁһᴏচ╎ণᴁһࡶྲྀᴁһᴏচ╎ণᴁһࡶྲྀᴁһᴏচ╎ণᴁһࡶྲྀᴁһᴏচ╎ণᴁһࡶྲྀThiÒn s− D−¬ng Kh«ng Lé t×m ®Êt long“Viªn Quang tù” hay “ThÇn Quang tù”.Nguyªn thñy tõ n¨m 1061(4), chïa ®−îcPh¹m ThÞ ChuyÒn. LÔ héi Chïa Keo…65Chïa Keo Th¸i B×nh x©y dùng vµonghÖ thuËt trang trÝ lÊy thanh tÞnh, tinhn¨m 1630 gåm chïa thê PhËt, ®iÖn th¾pkhiÕt lµm gèc. Côm kiÕn tróc thø nhÊth−¬ng, c¸c d·y nhµ tr−íc sau tr¸i ph¶i,nµy chÝnh x¸c lµ kiÕn tróc chïa PhËt.hµnh lang, g¸c chu«ng phßng o¶n, c¸cMét c¸i s©n g¹ch réng trë thµnh ranhtßa ë hai bªn cïng víi tam quan, amgiíi ph©n ®«i côm kiÕn tróc chïa víi®−êng, bi ®−êng tæng céng 21 d·y 154côm kiÕn tróc thø hai lµ ®Òn thê ThiÒn s−gian, t−êng v¸ch bao quanh, gép thªmKh«ng Lé. KiÕn tróc ë ®©y cã tßa Gi¸ Roi,ruéng Tam b¶o c¶ th¶y 16 mÉu . Chïa ®·Thiªu H−¬ng, Phôc Quèc vµ Th−îng®−îc trïng tu nhiÒu lÇn, vµo c¸c n¨m§iÖn. Héi hÌ r−íc s¸ch h»ng n¨m lÊy1689, 1707, 1941... khi do quan l¹i, khi docôm kiÕn tróc nµy lµm trung t©m hµnhtriÒu ®×nh, khi do nh©n d©n h−ng c«ng.lÔ. ë ®©y tõ kiÕn tróc trang trÝ, ®å tÕ khÝLÇn trïng tu chïa n¨m 1941, cßn cã sùcho tíi néi dung thê cóng héi hÌ ®Òutrî gióp cña Tr−êng ViÔn §«ng B¸c Cæmang tÝnh chÊt ng«i ®Òn thê mét vÞ nh©n(Ph¸p). Cho tíi n¨m 1975, do sù hñy ho¹ithÇn. Tßa g¸c chu«ng cuèi cïng ®· g¾ncña thêi gian vµ chiÕn tranh, nhiÒu h¹nghai côm kiÕn tróc thµnh mét khu thèngmôc cña ng«i chïa ®· h− hao: chØ cßn l¹inhÊt. G¸c chu«ng Chïa Keo Th¸i B×nh ®·17 h¹ng môc c«ng tr×nh víi 128 gian, l−ukÐo ph¹m vi cña chïa vÒ tËn phÝa sau vµgi÷ kh¸ nguyªn vÑn c¸c ®−êng nÐt kiÕnbäc lÊy côm kiÕn tróc ®Òn thê Kh«ng Létróc cña ng−êi x−a. HiÖn nay, cø dùavµo gi÷a. H×nh thøc kiÕn tróc nµy gäi lµtheo cét mµ tÝnh gian th× chïa cßn 107tiÒn PhËt hËu ThÇn/Th¸nh.(9)gian (th¸p chu«ng tÝnh 1 gian). Toµn béc¸c tßa kiÕn tróc tõ xµ, cét cho tíi v¸nb−ng t−êng lµm b»ng gç lim. Tßa g¸cchu«ng ba tÇng, trõ phÇn m¸i lîp b»ngngãi, cßn toµn bé ®Òu lµm b»ng gç.Chïa Keo Th¸i B×nh cßn kh¸ nhiÒu dis¶n vËt thÓ quý nh−: ®«i c¸nh cöa ch¹mrång ë tam quan ngo¹i (thêi Lª TrungH−ng); c¸c bøc hoµnh phi, c©u ®èi, nhang¸n cæ, bé ®å b¸t b¶o; hai pho t−îng HéChïa Keo Th¸i ...