Lên miền sơn cước đón gió đông

Lạng Sơn từ nhiều năm nay vẫn chỉ gợi về hình ảnh những khu chợ biên mậu hết sức xô bồ, nhưng nếu tránh khỏi những chợ Tân Thanh, Đồng Đăng, tránh khỏi những dòng xe tải kềnh càng để đi vào vùng sơn cước cheo leo, ta sẽ bắt gặp nhiều điều lạ lẫm. Cảnh sắc nguyên sơ của vùng cao Chỉ cách Hà Nội khoảng năm giờ đi xe, vùng núi rừng Cao Lộc bỗng hiện ra như cảnh sắc mơ màng của thời xa xăm, thời của những bài hát Sơn nữ ca hay Bên cầu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lên miền sơn cước đón gió đông Lên miền sơn cước đón gió đôngLạng Sơn từ nhiều năm nay vẫn chỉ gợi về hình ảnh những khu chợ biên mậuhết sức xô bồ, nhưng nếu tránh khỏi những chợ Tân Thanh, Đồng Đăng,tránh khỏi những dòng xe tải kềnh càng để đi vào vùng sơn cước cheo leo, tasẽ bắt gặp nhiều điều lạ lẫm.Cảnh sắc nguyên sơ của vùng caoChỉ cách Hà Nội khoảng năm giờ đi xe, vùng núi rừng Cao Lộc bỗng hiện ra nhưcảnh sắc mơ màng của thời xa xăm, thời của những bài hát Sơn nữ ca hay Bên cầubiên giới. Đành rằng đỉnh Mẫu Sơn quanh năm sương giăng mây phủ đã đẹp, sựphát triển hệ thống khách sạn lộn xộn đã khiến nhiều du khách e ngại. Còn trênvùng núi cao xa cách khỏi thị tứ, cuộc sống vẫn giữ nguyên bản sắc hiền hoà, chấtphác của các sắc tộc Hán, Tày, Nùng… Những bản làng tường đất mái ngói đen ẩndưới tán tre, những con đường quanh co chạy cheo leo bên sườn núi, những sơnnữ e lệ giấu nụ cười sau tấm khăn thổ cẩm mỗi khi gặp ánh nhìn của người lạ.Điều đó chẳng còn gặp ở dưới trung tâm thị tứ nhưng xuất hiện thường xuyên saumỗi vòng bánh xe dấn sâu vào thế giới của núi rừng và ruộng bậc thang.Còn nguyên vẹn những nhóm cư dân sống biệt lập, thanh thản với màu xanh củanúi rừng, nói tiếng phổ thông không thạo nhưng thường chiêu đãi khách nhiệt tìnhbằng chén rượu sóng sánh. Sự biệt lập và những con đường độc đạo đã giữ chovùng núi các ngôi nhà tường đất tuyệt đẹp, huyền ảo trong sương gió cuối đông,và mỗi khi gặp ánh nắng hiếm hoi rực lên một màu vàng như tranh. Kỹ thuật trìnhtường của vùng miền xuôi đã biến mất khỏi đời sống, nhưng trên miền núi cao,vẫn còn được lưu truyền. Những gian nhà 1 tầng, 2 tầng khá phổ biến tại đây vớihệ thống cột kèo gỗ, tường vách đất dày tới 40cm, sau mưa gió thời gian sẽ trở nêncứng rắn lạ thường.Nghe điệu hát bản làng, nhâm nhi khô trâu nướngNgoài sân, hoa mận, hoa đào đã chớm hé nụ, phô phang sắc trắng tinh khiết, sắcđỏ ấm áp, và chỉ đợi khi gió xuân về sẽ nở bung. Còn trong từng gian nhà, thườngkhá tối nhưng lúc nào cũng nồng nàn hơi rượu và nụ cười chất phác. Tại bản miềncao Lạng Sơn vẫn còn tập tục cúng mo, cũng có nghĩa là vẫn có những thầy momặc trang phục cổ xưa, thường làm phép cúng trời đất, cầu phúc cho thành viêntrong bản. Bếp lửa không khi nào tắt, nồi nấu rượu luôn tí tách, để khách tới chơilúc nào cũng được chào đón thân tình. Các món cầu kỳ và đòi hỏi thời gian chếbiến như khâu nhục, vịt quay, lợn quay… chỉ có thể thưởng thức trong nhà hàngdưới thành phố, còn trên núi cao, chỉ dung dị món thịt trâu khô nướng hoặc rauxào, xôi nếp nương ăn cùng mắc khén và muối, rau cải hái ngoài vườn, vậy màngon biết mấy khi được cùng ăn trong mái nhà vương vất khói bếp.Cùng với Cao Bằng, Lào Cai, tại Lạng Sơn vẫn còn nguyên điệu hát then trong cáclàng bản. Điệu hát của con người gửi tới trời luôn được ngân nga trong các lễ cúngquan trọng, mang âm sắc núi rừng huyền bí. Và luôn được hát bởi các ông then bàthen có quyền năng tâm linh mạnh mẽ trong cộng đồng. Còn gì mang ấn tượngmạnh mẽ bằng một đêm đông nghe then dưới mái nhà, lời ca cổ xưa sẽ đưa lời cầukhấn băng qua 60 cửa trời đất, dẫn dắt linh hồn của tổ tiên trở về gặp con cháutrong gia đình.Các nghi thức cúng mo, hát then không mấy khi đưa ra trình diễn kiểu… sân khấu,vì thế chỉ có sự thân tình và gắn bó mới khiến những du khách miền xuôi có cơ hộithưởng thức nét văn hoá độc đáo đó của các cộng đồng dân tộc miền cao. Trờicàng giá lạnh, bếp lửa trong bản làng càng ấm áp, xui khiến những chén rượu thêmtràn đầy và câu chuyện không còn phân chia thành người miền xuôi, miền ngược.Những cái bắt tay kết giao, những lễ nhận anh em kết nghĩa vẫn được thực hiệnbên ánh lửa bập bùng như vậy đấy. Sau chén rượu kết tình nối nghĩa, ngườiphương xa có thể tin nếu một ngày nào trở lại, mình sẽ được cả cộng đồng chàođón như một người trở về nhà sau chuyến đi xa.Tỉnh Lạng Sơn trên bản đồ Việt Nam ...