lịch sử địa lý các dân tộc - Dân tộc Cống

Tham khảo sách lịch sử địa lý các dân tộc - dân tộc cống, khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
lịch sử địa lý các dân tộc - Dân tộc Cống Dân tộc CốngTên gọi khácXắm Khống, Mông Nhé, Xá XengNhóm ngôn ngữTạng - MiếnDân số1.300 người.Cư trúHuyện Mường Tè tỉnh Lai Châu. Hiện nay, phần lớn người Cống cư trú ven sôngĐà.Đặc điểm kinh tếNgười Cống sống chủ yếu bằng nghề làm nương rẫy, canh tác theo lối phát rừng,đốt, chọc lỗ tra hạt giống. Gần đây, đồng bào đã làm nương bằng cuốc và sử dụngtrâu, bò làm sức kéo. Nhiều thức ăn của đồng bào là tìm kiếm ở trong rừng, kiếmcá dưới suối chủ yếu bắt bằng tay hoặc bả thuốc độc lá cây. Phụ nữ Cống khôngbiết nghề dệt, chỉ trồng bông đem đổi lấy vải. Song nam nữ đều đan lát giỏi, cónghề đan chiếu mây nhuộm đỏ.Tổ chức cộng đồngMỗi họ của người Cống có một trưởng họ, có chung một kiêng cữ, có chung quyđịnh về chỗ đặt bàn thờ tổ tiên và cách cúng bái. Trong từng gia đình, người chồng,người cha giữ vai trò đứng đầu, khi người cha chết thì con trai cả thay thế.Hôn nhân gia đìnhTrước kia chỉ trai gái người Cống mới lấy nhau, nay đã có một số dâu rể là ngườiThái, Hà Nhì... Theo phong tục Cống, người cùng họ phải cách nhau bảy đời mớiđược lấy nhau. Việc cưới xin do nhà trai chủ động. Sau lễ dạm hỏi, chàng trai bắtđầu ở rể vài năm, còn cô gái bắt đầu búi tóc ngược lên đỉnh đầu, đó là dấu hiệu đãcó chồng. Thường họ sinh vài đứa con mới cưới. Nhà trai phải có bạc trắng làm lễcưới nộp cho nhà gái, còn nhà gái phải cho của hồi môn để cô dâu đem về nhàchồng. Ít ngày sau lễ đón dâu, đôi vợ chồng mới đến nhà bố mẹ vợ làm lễ lại mặt.Văn hóaNền văn nghệ dân gian Cống khá phong phú. Với các làn điệu dân ca sâu lắngngười ta hát vào dịp lễ hội vui chung.Nhà cửaNgười Cống thường ở nhà sàn, nhà nào cũng ngăn ra thành 3-4 gian, gian giữa lànơi tiếp khách, chỉ có một cửa ra vào ở đầu hồi và một cửa sổ ở gian giữa.Trang phụcChủ yếu biểu hiện qua trang phục nữ. Ống tay áo trang trí giống Hà Nhì. Cổ tronggiống cư dân Việt Mường, cúc giống phong cách Môn - Khơ me. Váy đen, khănđen không trang trí.Dân tộc MNôngTên gọi khácBu-dâng, Preh, Ger, Nong, Prâng, Rlăm, Kuyênh, Chil Bu Nor, nhóm MNông Bu -dângNhóm ngôn ngữMôn - KhmerDân số67.300 người.Cư trúTập trung ở phía nam tỉnh Đắc Lắc, một phần tỉnh Lâm Đồng và Sông Bé.Đặc điểm kinh tếNgười MNông làm rẫy là chính, ruộng nước chỉ có ở vùng ven hồ, đầm, sông.Những con vật nuôi thông thường ở trong các gia đình là trâu, chó, dê, lợn, gà vàmột số nhà nuôi cả voi. Người MNông ở Bản Đôn có nghề săn và thuần dưỡngvoi nổi tiếng. Nghề thủ công của người MNông có dệt vải sợi bông do phụ nữđảm nhiệm và đan lát các dụng cụ như gùi, giỏ, mùng... do đàn ông làm.Tổ chức cộng đồngMỗi làng thường có vài chục nóc nhà, ông trưởng làng đóng vai trò to lớn trongdân làng. Mọi người sống theo kinh nghiệm và tập tục truyền lại từ nhiều đời.Nam nữ, trẻ, già ai cũng thích rượu cần và thuốc lá cuốn.Hôn nhân gia đìnhNgười MNông theo chế độ mẫu hệ, con cái mang họ mẹ, trong gia đình người vợgiữ vị trí chính, nhưng người chồng không bị phân biệt đối xử, họ sống tôn trọngnhau. Cha mẹ về già thường ở với con gái út. Theo nếp cũ, đến tuổi trưởng thành,người MNông phải cà răng mới được yêu đương lấy vợ lấy chồng. Phong tục cướixin gồm 3 bước chính là dạm hỏi, lễ đính hôn, lễ cưới. Nhưng cũng có nơi đôi vợchồng trẻ ở phía nào là tùy thỏa thuận giữa hai gia đình. Người MNông thíchnhiều con, nhất là con gái. Sinh con sau một năm mới đặt tên chính thức.Tục lệ ma chayTrong tang lễ, đồng bào có tập quán ca hát, gõ chiêng trống bên áo quan suốt ngàyđêm. Sau khi hạ huyệt, đồng bào dùng cây, que và lá cây trải kín miệng hố rồi mớilấp đất lên trên. Qua 7 ngày hoặc một tháng, gia chủ làm lễ đoạn tang.Nhà cửaNgười MNông có cả nhà sàn và nhà trệt, ngôi nhà trệt của người MNông khá đặcbiệt bởi chân mái thường buông xuống gần đất, nên cửa ra vào có cấu trúc vòmnhư tổ tò vò.Trang phụcĐàn ông MNông thường đóng khố, ở trần. Đàn bà MNông mặc váy quấn buôngdài trên mắt cá chân. Thanh niên nam nữ thường mặc áo chui đầu. Khố, váy, áomàu chàm thẫm trang trí hoa văn đỏ đẹp mắt. ...