Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại - Đại học bách khoa Hà Nội

Loài người bắt đầu xuất hiện trên trái đất khoảng hơn 3 triệu năm trước. Trong quá trình tiến hóa, thông qua lao động, dần dần con người tự hoàn thiện và tổ chức xã hội. Việc phát hiện ra lửa, biết dùng lửa và làm ra lửa được coi là một trong những phát minh quan trọng của loài người trong thời kỳ đồ đá cũ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại - Đại học bách khoa Hà NộiLịch sử đô thị thời kỳ cổ đạiChương 1: Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại Khoa Kiến Trúc – ĐHBK – ĐHĐN - 12.2012 Phần 1: Đô thị thời kỳ Cổ đại và Trung đại Chương 1: Đô thị thời kỳ Cổ đại 1. Nguồn gốc đô thịLoài người bắt đầu xuất hiện trên trái đất khoảng hơn 3 triệu năm trước. Trong quá trìnhtiến hóa, thông qua lao động, dần dần con người tự hoàn thiện và tổ chức xã hội.Việc phát hiện ra lửa, biết dùng lửa và làm ra lửa được coi là một trong những phát minhquan trọng của loài người trong thời kỳ đồ đá cũ. Con người dần thoát khỏi sự phụ thuộcvào tự nhiên, biết tạo cho mình nơi lưu trú.Trong quá trình phát triển, dần dần con người biết tận dụng và khai thác các điều kiện thuậnlợi của thiên nhiên để tạo dựng cho mình nơi cư trú, chống lại điều kiện khắc nghiệt của khíhậu, thú dữ,…Trong thời kỳ đồ đá mới, cách đây khoảng 4 vạn năm, xã hội loài người tồn tại ở hình thức“xã hội thị tộc”: Tổ chức cơ sở của xã hội nguyên thủy gồm nhiều gia đình lớn cùng huyếtthống và có cùng hoạt động kinh tế chung.Nông nghiệp và chăn nuôi là các hoạt động sản xuất chính của con người đồng thời, sự cảitiến về công cụ lao động dẫn đến nhu cầu định cư ngày càng cao. Nhằm tạo điều kiện thuậnlợi cho sản xuất vật chất, tổ chức xã hội, hình thành đời sống tín ngưỡng, tinh thần của cộngđồng xã hội thời kỳ đó.Hình 1.2 Mặt bằng nơi cư trú của người tiền sử, dạng hình tròn được xây dựng bằng đáđược tìm thấy ở Abbasanta – Ý 11 Link: http://www.sardinia-blue.com/english/sardinia/nuraghe.htmlGiáo trình bài giảng môn Lịch sử Đô thị - Ts. Kts. Phan Bảo An 1Chương 1: Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại Khoa Kiến Trúc – ĐHBK – ĐHĐN - 12.2012 Hình 1-2: Mặt bằng làng tiền sử 2 Hình 1-3: Làng tiền sử ở Biscupin (Ba Lan) Thế kỷ thứ VII – IV TCNVà dần dần, các ngôi làng tiền sử được hình thành với các ngôi nhà đơn sơ, gần nguồn nướcvà có hàng rào bảo vệ chung quanh.2 Nuraghi of Barumini, the most important nuraghi in SardiniaGiáo trình bài giảng môn Lịch sử Đô thị - Ts. Kts. Phan Bảo An 2Chương 1: Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại Khoa Kiến Trúc – ĐHBK – ĐHĐN - 12.2012 Hình 1.3 Mặt bằng làng thời tiền sử ở Hallstatt – ĐứcLàng của người tiền sử được con người thiết kế và xây dựng có ý thức, dần thoát khỏi sự lệthuộc vào môi trường tự nhiên. Các loại vật liệu được sử dụng tại chỗ, tổ chức đơn giản vàquy mô nhỏ. Ngày nay, mặc dù làng tiền sử không còn tồn tại nguyên vẹn, nhưng các nhàkhảo cổ học, sử học, nhân chủng học đã nghiên cứu và kết luận: Hình thức làng tiền sửđược phân bố ở nhiều khu vực trên thế giới, đặc biệt tập trung ở vùng khí hậu ôn hòa, đồngbằng gần nguồn nước, dọc các con sông lớn, hoặc ở các vịnh biển.Khi nông nghiệp và chăn nuôi phát triển, làng tiền sử dần chuyển hóa thành các làng nôngnghiệp cố định. Các làng nông nghiệp được phân tán tạo thành một hệ thống quần cư cốđịnh, có quan hệ với nhau, trong đó, yếu tố tự nhiên là nguồn nước (sông) có ý nghĩa đặcbiệt quan trọng (lương thực, nước uống), là yếu tố không thể thiếu trong canh tác nôngnghiệp, giao thông, trao đổi sản phẩm, thông tin,…Giáo trình bài giảng môn Lịch sử Đô thị - Ts. Kts. Phan Bảo An 3Chương 1: Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại Khoa Kiến Trúc – ĐHBK – ĐHĐN - 12.2012Khi sản xuất thủ công và trao đổi buôn bán phát triển tách khỏi và dần chi phối các hoạtđộng sản xuất nông nghiệp thì đô thị hình thành. Tổ chức quần cư dưới dạng đô thị củaloài người, xuất hiện đầu tiên vào khoảng 9000 năm TCN.Hình 1-4 Đô thị cổ đầu tiên Catal Huyuk [9400-8200 years ago] in Anatolia (Turkey) – Lốivào nhà được tổ chức đi từ trên mái xuống bằng cầu thang. Tuổi thọ của dân cư trong đô thị này khoảng từ 29-32 tuổi (Rất thấp so với thời điểm hiện nay).Giáo trình bài giảng môn Lịch sử Đô thị - Ts. Kts. Phan Bảo An 4Chương 1: Lịch sử đô thị thời kỳ cổ đại Khoa Kiến Trúc – ĐHBK – ĐHĐN - 12.2012Khi thủ công và thương mại phát triển trên cơ sở dư thừa sản phẩm và nhân lực. Trong xãhội xuất hiện thành phân dân cư mới không trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp. Thànhphần dân cư này có nhu cầu hoạt động tập trung và là nhân tố tạo thành đô thị.Chính sự dư thừa sản phẩm, làm nảy sinh tư tưởng chiếm hữu và tập trung quyền lực, đưađến việc hình thành giai cấp. Mô hình tổ chức xã hội mới -> xã hội chiếm hữu nô lệ và nhànước ra đời. Đô thị - hình thức tổ chức quần cư mới hội đủ điều kiện để hình thành.Tóm lại, đô thị sơ khai có nguồn gốc từ làng. Ban đầu chịu ảnh hưởng trực ti ...