Lịch sử và danh thắng Cố đô Hoa Lư: Phần 2

Tài liệu Cố đô Hoa Lư - Lịch sử và danh thắng: Phần 2 do Lã Đăng Bật biên soạn cung cấp cho các bạn những kiến thức về động Am Tiên, Xuyên Thủy Động, chùa Nhất Trụ, đền thờ công chúa Phất Kim, động Hoa Sơn, động Thiên Tôn. Mời các bạn tham khảo Tài liệu để bổ sung thêm tư liệu về vùng đất Hoa Lư, Ninh Bình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử và danh thắng Cố đô Hoa Lư: Phần 2 CO DO HOA LLT DONG AM TIEN « Tham lang vua Dinh tren nui Ma Yen xong, ddn bendd sdng Sao Khe n ^ i thuydn xudi hddng Nam (Dddngthiiy di tham Xuyen Thiiy Ddng) khoang 500m rdi ldnbd, hoac di bp theo con dddng rai da rdng song song vdisdng Sao Khe 500 jn, thiy cd mdt cay da a chan nui phiab§n tay trai each dddng vai chuc met, du khach re trai,di vao con dddng nho ^ n 100m ni2a den cai quen thipmang ten Am Tidn, cd chidu cao so vdi mat rudng 15m,la ldi di vao ddng Am Ti&n. Quen nay dai 20m, hai dau la hai vach nui cao nhdcai cdng khdng Id ciia tao hda. Dddng l&n quen qua 55bac da. Ldn den dinh ddc, phia bdn tay phai du khach cdam dd ba chd Han d tren Nhac Thin Giang (Ndi thdthan nui). Hai bdn am cd ddi cAu ddi: Nhi scfn ngddng chi canh hanh hanh chi. Hdu Tidn tac danh hdu long tac linh Tam dich: Len ndi ngita mat nhin cdnh dep di di lgi lgi. Cd Tien chdc cd tieng cd rong se co linh thieng Trddc khi vao ddng, du khach hay thap hddng khinthin nui phu hd cho chuyen di du ngoan tdt dep, may 67LA DANG BAT Ddng tren dinh quen. nhin ve phia Ddng, du khachthiy mdt thung lung rdng khoang 10 miu, xung quanhla ndi cao bao bpe. Cd cai quen nay mdi cd ldi vao ddng. Theo dddng dde, qua 55 bac da nda, mdi den thung, dgida cd mpt eon dddng nhd dai da, hai ben la hai canhddng Ida xanh mddt. Di tren con dddng nhd nay, nhinhai ben va trddc mat chi thay nui cao chdt vdt. Vach nuiben tay phai du khach mpe day loai tnic dudi cdng. Loaitrue nay chiu dddc khd ban, sdng d vach da tha xudngnhd nhdng dudi cdng xanh biec. Cf cac vach nui, cay edimpe um tum. Du khach cdn nhin thay nhdng gid phonglan phd sic gida trdi, nhdng cay thien tue, van tue, cayxanh, cay si, cay da... da tdng sdng ngan van nam bennui cao. Xa xa tren sddn nui, thip thoang nhdng danchim dang bay va nhdn nhd ldng chdng nui tdng dan dedang an la cay. An hien trong mdt sd lum cay, cac conthu dang ngd ngac nghe mdt tieng cdi sddng. j^- Budi sang, du khach vao day, sddng mu bay phii nuinon nhd khdi sdng huyen ao. Hdng ddng, sdcmg tan dan,nlng mdi len, chieu sang lap loang nhdng hang cay, lacanh cdn bdng loang sddng dem, dddng nhd mudn hutlly anh sang mat trdi luc ban mai, lung linh bay sic eauvdng, huyen dieu. Phong canh nhd mang ndi niem cdtich, md mang, hoang ving ciia nui In may trdi, may cheap nui, tao thanh mdt bde tranh son lam ngoan muc ciiamdt hpa si thien tai dddc ve bang mdt thd but son mau68 CO DO HOA LLTnhiem, khang dinh nui non Viet Nam hung vi vd cung,thi hien sd da dang phong phu ciia thien nhien. Neu khdng cd cai quen da di qua, ehlc khi vao day rdidu khach se khdng cdn biet dddng nao dl trd ra, chi cdthi lam Tien mdi bay dddc ve que nha. Di bet dddng dii da gan 500 m, du khach se den channui Hang Rdng (1). Ben tay phai du khach, dddi channui cd ba thap xay ba tang (thap d gida eao to hdn) la ndiehdn cit cac nha sd da tru tri d chua Am Tien va mat taiday. Tdi gdc cay sung to 11 ldi len ddng Am Tien, Dddng len ddng qua 210 bac da xep ngoln ngeo theosddn nui, Hai ben ldi di cd nhung cay da, cay sung, caychd, cay dai thu cao to che rdp mdt mau xanh lam cho dukhach cam thiy mat me. Cang len cao, khdng khi cangtrd nen trong lanh thoang nhe, nhd bui bam cua cudcddi da dddc chieu cao cua nui thanh lpc dan lam cho dukhach cd cam giac khdng edn nhpc nhin khi leo nui dlthanh than bddc vao cdi Phat. Sddn nui trddc ciia ddng, cay edi mpe nhd rdng, cacloai chim eua nui rdng thi nhau ca hdt nhd ddn chao dukhach bang nhdng am thanh riu rit. Day rdi, ddng Am Tien quay hddng Tay d ldng chdngnui Hang Rdng, cd dp eao so vdi chan nui khoang 70m,gdm hai Idp: Ldp ngoai chay dai, gpi la cda ddng, Idptrong an sau vao rudt nui, hep hdn nhd kilu chudi vd.( l ) 6 n g Thi nhan Dinh Gia Thuyet goi nui cd ddng Am Tidn la nui Hang Rdng. 69LA DANG BATgpi la ddng chinh. Du khach se siing sdt trddc mdt ciiadpng dai den 35m, cao hdn chuc met. Mdt day tddng hoaxay bang gach chin ciia dpng. Nen ciia ddng bing phIngdd(Jc lat da. Hai ben ciia ddng (ldp ngoai) ndi ldn hai ddng dit mdidun mau vang, dddc gpi la cay tien, cay thdc. Satvach da ben trai eiia ddng dufng hai tim bia da (mdt timcao 1,6 m, mdt tim cao 1,3 m, rdng 0,8m), dddc chamkhac chd Han d ca hai mat. Day 11 hai tim bia d thdiNguyin (Ddng Khanh nam thd 2 (1887) va Bao Dai namthd 7 (1932)). Ndi dung hai tim bia deu ndi ve viec tusiia chua va ghi lai lich chua Am Tien, trong dd cd doan: Chiia xua khong nhd ten, chi truyen lgi tdm bia co cochit Thdi Su Nham. Sd di gpi la Thdi Su, hdn day Idbgc thdy cUa cdc bgc thay chdng. Chiing toi cung ...