Liêu trai chí dị - Phần 28

Thiên lý bình cân bốc ẩn cư Tửu hương hoa khí mộng tinh sơ Lương duyên ưng vị mai hoa đố Xử sĩ phong lưu chuyển bất như Huyện Thuận Thiên, tỉnh Hà Bắc, có người họ Mã, tên Tử Tài, có vợ họ Lã, tính rất hiền thục. Gia tư Tử Tài cũng chỉ vào hàng khá giả, có hai dãy nhà nam bắc, cách nhau một chiếc sân lớn. Mỗi dãy dài chừng bốn chục thước, tiếp giáp với một khu vườn chừng nửa mẫu đất. Khu bắc có trồng hoa cúc còn khu nam thì bỏ hoang....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Liêu trai chí dị - Phần 28 Phần 28 Thần Hoa CúcThiên lý bình cân bốc ẩn cưTửu hương hoa khí mộng tinh sơLương duyên ưng vị mai hoa đốXử sĩ phong lưu chuyển bất nhưHuyện Thuận Thiên, tỉnh Hà Bắc, có người họ Mã, tên Tử Tài, có vợ họ Lã, tính rấthiền thục.Gia tư Tử Tài cũng chỉ vào hàng khá giả, có hai dãy nhà nam bắc, cách nhau một chiếcsân lớn. Mỗi dãy dài chừng bốn chục thước, tiếp giáp với một khu vườn chừng nửamẫu đất. Khu bắc có trồng hoa cúc còn khu nam thì bỏ hoang.Ông, cha Tử Tài đều yêu hoa cúc song Tử Tài còn mê hoa cúc hơn cả cha, ông. Tử Tàichỉ trồng hoa cúc để thưởng ngoạn chứ chẳng đem bán bao giờ vì Tử Tài vẫn giữ ýnghĩ cổ truyền của cha, ông, cho việc bán hoa cúc là một việc làm vô liêm sỉ. Hễ nghenói ở đâu có hoa cúc đẹp là Tử Tài lại lặn lội tìm tới mua, chẳng kể đường xá gần xa,giá cúc đắt rẻ. Vì thế mà gia tư lụn bại dần.Một hôm, có người khách quen từ thủ phủ Kim Lăng, tỉnh Giang Tô, lên Thuận Thiêncó việc, ghé thăm Tử Tài. Trong khi đàm đạo, khách nói có một người bà con ở KimLăng mua được hai giống cúc đẹp lắm, không thấy có ở miền bắc. Tử Tài mừng quá,tức khắc vào nhà trong bảo vợ sửa soạn tiền bạc, hành trang để mình theo kháchxuống Kim Lăng tìm mua hai giống cúc ấy.Tới nơi, Tử Tài đưa tiền nhờ người bà con của khách đi mua giùm được hai giò cúc lạ.Tử Tài quý hai giò cúc ấy lắm, chăm sóc như bảo vật.Hôm sau, Tử Tài biệt khách, đem hai giò cúc về Thuận Thiên. Mới lên ngựa phóng điđược một quãng thì Tử Tài thấy một thiếu niên phong lưu, tuấn tú, cưỡi ngựa theo saumột cỗ xe. Thiếu niên thấy Tử Tài đi cùng đường với mình thì mỉm cười, chắp tay váichào làm quen, nói:Ðệ họ Ðào, tên Trọng Túy, quê ở đất Kim Lăng này, còn quý danhlà gì, quý quán ở đâu? Thấy Trọng Túy nói năng lịch sự, tao nhã, Tử Tài chắp tay đáplễ, nói:Ðệ họ Mã, tên Tử Tài, quê ở huyện Thuận Thiên tỉnh Hà Bắc Hỏi:Dám hỏitúc hạ xuống đây có việc chi? Ðáp:Ðệ xuống đây tìm mua hai giống cúc đẹp khôngthấy có ở miền bắc! Trọng Túy cười, nói:Cúc nào là cúc chẳng đẹp, chỉ có ngườitrồng tỉa chẳng biết cách chăm sóc mà thôi! Rồi thao thao giảng thuyết về cách thứcchăm sóc cúc. Nghe xong, Tử Tài mừng lắm, hỏi:Bây giờ túc hạ đi đâu thế?Ðáp:Ðệ theo gia tỉ dọn nhà lên Hà Sóc, phía bắc sông Hoàng Hà! Hỏi:Quê túc hạ ởmiền nam này, sao lại dọn nhà lên ở miền bắc? Ðáp:Tuy chị em đệ quê ở miền nam,song gia tỉ chán cảnh ở đây rồi, muốn dọn nhà lên ở miền bắc! Tử Tài mừng lắm,nói: Nếu túc hạ cùng lệnh tỉ chẳng chê đất Thuận Thiên là nơi hoang lậu thì xin mờinhị vị lên tệ xá cư ngụ! Trọng Túy bèn rong ngựa tới cạnh xe, hỏi vọng vào: Em vừalàm quen với Mã huynh ở Thuận Thiên, Hà Bắc. Biết chị em mình đang dọn nhà lên HàSóc, Mã huynh mời chị em mình lên nhà Mã huynh cư ngụ, chị có thuận không? TửTài chăm chú theo dõi thì thấy một nữ lang tuyệt sắc, tuổi chừng hai mươi, vén rèm xelên nhìn Trọng Túy, đáp: Lên đó ở nhờ thì cũng chẳng sao song nhà cửa phải rộng rãi,tuy chẳng cần phải sang trọng! Nghe thấy thế, Tử Tài vội phóng ngựa tới cạnh xe,nói: Tệ xá tuy thô lậu song cũng rộng rãi lắm! Hai chị em bèn quyết định theo Tử Tàilên Thuận Thiên.Tới nhà, Tử Tài vào nói chuyện với vợ. Lã thị cũng mừng vì có thêm bạn gái mới. TửTài bèn ra nói với Trọng Túy: Vợ chồng đệ cùng lũ gia nhân chỉ ở hết dãy bắc, còndãy nam thì bỏ trống, xin mời túc hạ cùng lệnh tỉ dọn vào đó cư ngụ! Trọng Túymừng lắm, liền dắt chị vào dọn dẹp dãy nam để ở. Rồi hai chị em cùng sang dãy bắcchào Lã thị. Lã thị vồn vã đón tiếp, hỏi nữ lang: Hiền muội tên chi? Nữ lang đáp:Thiếp họ Ðào, tên Hoàng Anh Thấy Hoàng Anh nói năng lịch sự nhã nhặn, Lã thị quýmến lắm. Khi hai chị em cáo biệt, Lã thị sai gia nhân đem gạo muối và rau thịt sangbiếu.Hôm sau, Trọng Túy sang trồng giùm Tử Tài hai giò cúc mới. Rồi ngày nào Trọng Túycũng sang chăm sóc vườn cúc cho Tử Tài. Thấy cây nào khô, Trọng Túy liền nhổ lên,chiết cành mới trồng vào chỗ cũ. Vì thế, chỉ ít lâu sau, vườn cúc nhà Tử Tài trông thựctốt tươi đẹp đẽ, khác hẳn khi trước. Tử Tài thầm cám ơn Trọng Túy nên ngày nàocũng giữ Trọng Túy ở lại yến ẩm với mình. Hoàng Anh cũng thường qua dãy bắc kéotơ, may vá giùm Lã thị nên Lã thị càng quý mến.Tháng sau. Một hôm Trọng Túy nói với Tử Tài: Túc hạ vốn chẳng giàu có chi màngày nào cũng giữ đệ ở lại yến ẩm, rồi còn sai gia nhân đem gạo muối rau thịt sangcho thì đệ thấy ngại ngùng quá. Ðệ đâu có thể ngồi không mà nhận ân huệ mãi nhưthế được? Bây giờ đệ tính xoay qua nghề trồng tỉa hoa cúc để bán lấy tiền, tự túc mưusinh! Nghe thấy thế, Tử Tài đâm ra khinh khi Trọng Túy, rồi nói thẳng: Trước kia đệcứ tưởng túc hạ thuộc hàng cao sĩ, nay nghe nói mới biết cũng chỉ thuộc loại phàmphu. Muốn bán hoa cúc để cầu lợi thì thực là nhục cho hoa cúc lắm! Trọng Túy cười,nói: Lấy việc bán hoa cúc làm nghề sinh nhai thì có chi là đáng khinh bỉ? Tuy conngười chẳng nên làm giàu một cách bẩn thỉu song cũng chẳng nên cầu nghèo chỉ vìkhông dám ...