Liêu trai chí dị - Phần 51

Lang Ngọc Trụ quê Bành Thành. Ông bố làm quan đến chức thái thú, rất liêm khiết, được bổng lộc không tính chuyện làm giàu, chỉ tích sách đầy nhà. Đến Ngọc Trụ lại càng mê sách, gia cảnh nghèo khó phải bán hết đồ đạc, nhưng số sách cha để lại vẫn không suy suyển một quyển. Khi còn sống, người cha đã viết cả thiên Khuyến học (1) dán lên vách bên phải toà nhà ở:
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Liêu trai chí dị - Phần 51 Phần 51 Mê sáchLang Ngọc Trụ quê Bành Thành. Ông bố làm quan đến chức thái thú, rất liêmkhiết, được bổng lộc không tính chuyện làm giàu, chỉ tích sách đầy nhà. ĐếnNgọc Trụ lại càng mê sách, gia cảnh nghèo khó phải bán hết đồ đạc, nhưng sốsách cha để lại vẫn không suy suyển một quyển.Khi còn sống, người cha đã viết cả thiên Khuyến học (1) dán lên vách bên phảitoà nhà ở:Nhà giàu chẳng cần bán ruộng tốtTrong sách tự có nghìn chung thócĂn ở chẳng cần nhà cao toTrong sách tự có lầu kim ốcLấy vợ chớ e mai mối xoàngTrong sách có nàng mặt như ngọcHàng ngày Lang thường ngâm đọc, lại còn viết bài ấy vào bức lụa trắng, chỉ sợmờ rách mất. Anh ta cũng không mơ tưởng đường công danh vì đinh ninh tinrằng trong sách thế nào cũng có vàng có thóc. Suốt ngày suốt đêm, anh ta chỉ mảimê đọc sách, bất kể lúc nóng nung người khi rét cắt da. Tuổi ngoài đôi mươi, anhta chả thiết gì tìm vợ vì hi vọng người đẹp trong sách sẽ tự đến. Bạn bè thânthích đến chơi, anh ta cũng chẳng thiết chuyện trò, chỉ qua quýt hỏi đáp vài câurồi lại lớn tiếng ngâm đọc, khách ngồi chán rồi đi. Mỗi lần sát hạch, anh ta đềuđược lấy đứng đầu, nhưng khổ nỗi thi hoài không đỗ.Một hôm Lang đang ngồi đọc sách, chợt có cơn gió lớn thổi bay sách, anh ta vộiđuổi theo, chợt chân bị sụt xuống đất. Hoá ra chỗ đó có hố thóc mục đã tơi nhưđất mùn, do người xưa cất giấu. tuy không ăn được thứ ấy, nhưng anh ta càng tinmấy chữ “nghìn chung thóc” là không sai, cho nên lại càng chăm đọc sách. Hômkhác bắc thang trèo lên giá sách cao, trong đám sách vở linh tinh, vớ được cái xevàng độ hai gang, anh ta mừng quá, cho rằng nghiệm với chữ “kim ốc” (nhàvàng). Đưa xe cho người ta xem thì hoá ra là vàng mạ, không phải vàng thật. Anhta có ý oán cổ nhân lừa dối mình. Không bao lâu, có người khuyên Lang cúng cáixe ấy vào việc xây dựng tháp Phật. Người bạn đồng khoa với cha Lang, đang làmquan ở đất ấy, vốn là người mộ đạo Phật liền tặng hai con ngựa, ba trăm đồngvàng. Lang mừng quá cho là ứng nghiệm với chữ “xe ngựa, nhà vàng” cho nên lạicàng khổ công dùi mài kinh sử.Tuổi đã ba mươi, người ta khuyên lấy vợ đi. Lang chỉ trả lời: “Đã có câu Trongsách có nàng mặt như ngọc, ta lo gì không có vợ đẹp.” Rồi lại miệt mài đọc sách,hai ba năm nữa vẫn không thấy kiến hiệu gì. Người ta chế giễu quá. Lúc ấytrong dân gian có thành ngữ: “Chức Nữ trên trời đã trốn rồi”, người ta dựa vào đómà đùa Lang rằng: “Cháu Trời (2) đi mất là vì anh đấy”. Lang cho là chuyện đùa,bỏ ngoài tai.Một tối, đọc sách Hán thư đến quyển thứ 8, bỗng thấy hình một mĩ nhân cắtbằng lụa mỏng ép giữa hai trang giấy, Lang kinh ngạc tự nhủ: “Câu Trong sáchcó nàng mặt như ngọc ứng ở đây chăng?”. Nhìn kĩ mĩ nhân thì đầu mày cuối mặty như người sống, sau lưng mờ mờ có chữ “Chức Nữ”, anh ta càng lấy làm lạlắm. Từ đó, Lang thường đặt hình mĩ nhân lên trên sách, trở đi lật lại ngắm nghíađến quên ăn quên ngủ.Một hôm, Lang đang bần thần ngắm nghía thì mĩ nhân bỗng nhỏm dậy, ngồi trênsách mà hé môi cười mỉm. Lang hãi quá, phục lạy trước bàn. Mĩ nhân đứng dậyđã cao tới hai gang. Lang càng sợ, cứ lạy như tế sao. Mĩ nhân thong dong bướcxuống đất, đứng thẳng lên nghiễm nhiên trở thành một trang giai nhân tuyệt thế.Lang vừa vái vừa đánh bạo hỏi:- Bẩm, Người là vị thần gì?Mĩ nhân cười đáp:- Thiếp họ Nhan tên Như Ngọc mà chàng đã biết từ lâu (3). Hàng ngày đượcchàng rủ mắt xanh tới, thiếp mà không đến sợ nghìn năm sau sẽ không còn ai tinở cổ nhân.Lang mừng quá, để ở cùng phòng chung chăn chung gối bội phần thân ái. Songkhổ nỗi chàng ta ngú ngớ quá, không biết cách thể hiện bản lĩnh của trang namtử như thế nào. Từ đó, mỗi khi đọc sách, thế nào anh ta cũng kéo cô gái ngồi kề.Cô gái bảo thôi đừng học cách như thế nữa, nhưng anh ta nhất định không nghe.Cô rành rọt khuyên bảo:- Chàng sở dĩ không thành đạt được chính vì đọc sách nhiều quá mê muội đi đấy.Thử xem những ông nghè ông cống, hỏi mấy người đọc được như chàng? Canchàng chẳng nghe, em bỏ đi đấy!Lang nể lời nghe theo, nhưng chốc lát quên mất, lại cất tiếng sang sảng ngâmđọc, lúc sau nhớ ra ngoái tìm cô gái thì cô đã biến đâu mất. Thần hồn hoảng hốt,chàng ta vội vã quỳ xuống cầu khấn song nàng vẫn biệt tăm. Sực nhớ ra nơi ẩncũ của người đẹp, chàng ta vội mở lại sách Hán thư, kiểm kĩ đến chỗ cũ thì thấyhình mĩ nhân. Gọi mãi vẫn không động tĩnh, chàng phải phục xuống khóc lóc, vanxin, cô gái mới hiện ra và doạ ngay:- Còn không nghe, nhất định sẽ vĩnh biệt!Rồi nàng lấy bộ quân cờ, cỗ bài để hàng ngày cùng chơi. Nhưng Lang chẳng đểý gì lắm, hễ nàng vắng lại giở trộm sách. Vẫn sợ nàng biết nên anh ta ngầm cấtquyển 8 sách Hán thư vào một chỗ khác, hòng để nàng không còn tìm thấy chốnẩn cũ.Hôm khác, đang say đọc thì nàng tới. Chợt thấy bóng, Lang vội gấp sách, songnàng lại đã biến đâu mất. Lang cả sợ, tra soát khắp các sách không thấy đâu cả,đến giữa quyển 8 sách Hán thư lại thấ ...