“Lỗ thủng” nhân cách không có trong tự điển, không có trong kinh điển chỉ có nơi cái “cười ra nước mắt” của dân gian. Nó tầm thường, đơn lẻ, đê tiện bởi chỉ là một “lỗ thủng”. Song lại là phổ biến và cực kỳ vĩ đại về mức độ đổi trắng thay đen.“Con vua không biết làm vua Con sãi ở chùa hỗn chúa lấn ngôi” Tháng 9-1976 Tôn Thất Phi - giảng viên danh giá của trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội được điều vào Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường cho trường Đại học...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lỗ thủng nhân cách Lỗ thủng nhân cách TRUYỆN NGẮN CỦA LẠI VĂN LONG“Lỗ thủng” nhân cách không có trong tự điển, không có trong kinh điển chỉ có nơi cái“cười ra nước mắt” của dân gian. Nó tầm thường, đơn lẻ, đê tiện bởi chỉ là một “lỗthủng”. Song lại là phổ biến và cực kỳ vĩ đại về mức độ đổi trắng thay đen.“Con vua không biết làm vuaCon sãi ở chùa hỗn chúa lấn ngôi”Tháng 9-1976 Tôn Thất Phi - giảng viên danh giá của trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nộiđược điều vào Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường cho trường Đại học K vừa thành lập.Vợ con ông cũng sụt sịt giã biệt khu tập thể có vòi nước công cộng và cống nước bẩn hayđọng nghẹt ở thủ đô để “tòng phu, tòng phụ”Đến nhiệm sở mới, gia đình được phân một ngôi nhà hai tầng sang trọng, xứng đáng vớichức vụ giảng viên và dòng dõi Tôn Thất của ông. Nhà có tường bao quanh, trong làvườn, sát tường là căn nhà kho bỏ trống, bên ngoài bức tường cao lút đầu người này làmột đại lộ sầm uất. Mỗi khi đứng trên lầu giương mắt nhìn cái chợ đời hỗn độn ầm ĩ ởngoài thế giới trí thức suy tư, Phi nhún vai khinh miệt đua chen và kiêu hãnh với vị trí xãhội dành cho mình.Mấy tháng sau ngày Phi đến, mụ Hợi - một mụ goá kéo bốn đứa con đẻ năm một lít nhítvào tạm trú trong nhà kho. Mụ là vợ một binh nhì chế độ cũ. Binh nhì chết trận để lạibầy con hỗn hợp sắc nét làm thiên hạ phải nghĩ đến quá khứ không yên tĩnh của mụ vợ.Mẹ con mụ Hợi chui rúc co ro trong cái kho thiếu ánh sáng, lở lói và hôi hám (vì lâu naygia đình Phi vẫn dùng chứa rác). Mụ nuôi bầy con lít nhít, lem luốc, đói rách này bằngthu nhập lao công vệ sinh của trường. Thỉnh thoảng mụ lại sang “thông” giúp cái hố xínhà giáo sư Tôn Thất để nhận thêm vài ký gạo thừa về nuôi bầy con háu ăn.Vợ Phi là giáo viên cấp 3, vợ chồng nhà sư phạm đẻ được hai con. Trai đặt Tôn ThấtQuang Vinh, gái là Tôn Nữ Đoan Trinh, chúng cùng lứa với bốn đứa con gái nhà mụ Hợi.Mụ Hợi vốn dốt nát, đẻ con theo quán tính, đặt tên con theo cửa miệng: Tèo, Tẻo, Teo,Chút… Khu vực mênh mông phía tây của trường này chỉ có hai nhà, con nít vốn thèmbạn nên Quang Vinh và Đoan Trinh thích sang bò lê, bò càng cùng đám con mụ Hợi. Cólần vợ chồng nhà giáo đi làm về thấy những “hạt giống” Tôn Thất say mê làm bò chomấy đứa con mụ quét hố xí cưỡi, Phi giận tím mặt, còn vợ Phi vất cả giáo án gào lên nhưcháy nhà:- Trời hỡi, xuống đây chứng kiến…Vợ Phi lôi con về, giáo dục bằng thước kẻ đến đỏ mông, thế mà hai đứa chẳng sợ. Mùahè làm cô cậu Tôn Thất mình mẩy nổi u, mưng mủ, đóng mày, ngứa ngáy đau nhức khócsuốt đêm. Phi gọi hai đứa đến, bắt lấy tay quệt máu mủ ngửi. Thằng anh nhăn mặt ghêtởm, con em nôn thốc tháo, Phi hỏi:- Sợ ghẻ chưa?- Thưa rồi ạ!- Biết sao các con có ghẻ không?- Thưa không!- Tại chơi với con mụ rửa hố xí ấy!- Nhưng bố ơi! Tẻo, Teo… đâu có ghẻ?- Ghẻ của chúng chạy qua các con hết rồi. Con ghẻ nhà nó có chân, có lông lá, bé xíu, nóăn vào xương là các con chết, chết thối!- Eo ôi tởm quá!Lúc ấy ngoài sân đám con mụ Hợi léo nhéo: “ Trinh, Vinh ơi! Xuống đây chơi”… BéTrinh chạy ra lan can nhổ nước bọt xuống:- Mẹ chúng mày quét hố xí, nhà chúng mày có con ghẻ có chân, có lông ghê lắm… tao ứchơi!Thằng Vinh cũng hùa theo “ghê lắm, tao ứ chơi…” rồi nhặt vỏ cam trong nhà, ném tớitấp vào đám con gái dưới sân. Vợ Phi vỗ tay khen chồng:- Anh đúng là nhà giáo dục lỗi lạc!Phi ưỡn ngực kiêu hãnh:- Ta dạy cho cả thiên hạ còn được nữa là… Tuần sau bắt đầu dạy con học tiếng Pháp.Chúng biết kinh tởm hạng cùng đinh là ý thức được gốc qúy phái rồi đấy!***Cây me bên gốc đường trốc gốc, cành cụt trong tường đâm thẳng vào bức tường nhà kho,thế là tường nhà mụ Hợi thủng một lỗ như tấm chiếu. Cái thân to lớn chứa bao nhiêu làcủi của cây me được thiên hạ giải quyết trong chớp nhoáng. Còn cái lỗ thủng toang hoangnơi tường nhà nhân viên vệ sinh Bùi Thị Hợi chẳng ai dòm ngó. Mụ Hợi một mặt kiếmnilon, bao bố rách trám giả cầy che sương nắng, mặt khác chạy chọt lung tung xin nhànước “vá lỗ”. Quản trị nhà trường một mực đổ về sở nhà đất. Đến sở nhà đất lại eo sèothủ tục. Mụ Hợi thuộc loại “dai” nên cứ kêu…kêu đến lúc sở nhà đất bực bội mới quyếtđịnh không bao cấp nhà cho mụ nữa. Công văn gởi về trường báo là: “Nhân viên vệ sinhBùi Thị Hợi không đủ tiêu chuẩn nhận bao cấp nhà, sở nhà đất quyết định hoá giá cái nhàkho đó. Theo chế độ hiện hành, lương tháng sẽ tính ra trả lần vào tiền nhà…”. Thế làxong! Không chức vụ, không địa vị, không huân chương đừng hòng làm phiền chế độbao cấp!Mụ Hợi khóc thầm nhiều tuần lễ, sau đó để khắc phục tình trạng lương bị khấu trừ khôngđủ nuôi con, mụ đặt xô trà đá và hộp thuốc lá lẻ vào cái lỗ thủng. Đồng thời cắt luôn tiêuchuẩn “tự do” của con Tèo (đã 16 tuổi)…Mẹ con có thêm thu nhập lai rai nhờ cái lỗthủng không được bao cấp sữa chữa. Khách hàng của “dịch vụ giải khát” này đa số sinhviên, dân xích lô. Ghế bàn chẳng có cứ đứng mà uống, uống no thôi vì gọ ...