Loạn thần do thuốc

Loạn thần là một tác dụng phụ không mong muốn trong khi sử dụng thuốc. Nguy cơ bị rối loạn tâm thần do thuốc tăng ở các trường hợp như: uống nhiều loại thuốc, uống liều cao, bệnh nhân có tiền sử hoặc đang bị bệnh về tâm thần, bệnh nhân suy gan, chuyển hóa chậm, bệnh nhân quá nhỏ tuổi hay quá cao tuổi... Việc chẩn đoán các rối loạn này rất khó khăn vì triệu chứng rất giống với rối loạn tâm thần nguyên phát.Ảnh minh họa - Internet.Một số loại thuốc gây nguy cơ loạn thần Seduxen:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Loạn thần do thuốc Loạn thần do thuốcLoạn thần là một tác dụng phụ không mong muốn trong khi sửdụng thuốc. Nguy cơ bị rối loạn tâm thần do thuốc tăng ở cáctrường hợp như: uống nhiều loại thuốc, uống liều cao, bệnh nhân cótiền sử hoặc đang bị bệnh về tâm thần, bệnh nhân suy gan, chuyểnhóa chậm, bệnh nhân quá nhỏ tuổi hay quá cao tuổi...Việc chẩn đoán các rối loạn này rất khó khăn vì triệu chứng rất giốngvới rối loạn tâm thần nguyên phát. Ảnh minh họa - Internet.Một số loại thuốc gây nguy cơ loạn thầnSeduxen: Là thuốc giải lo âu, được chỉ định chính trong điều trị cáctrường hợp rối loạn lo âu. Một đặc điểm của rối loạn lo âu là bệnh nhânthường mất ngủ, khi dùng seduxen bệnh nhân ngủ được. Chính vì vậynhiều người vẫn cho rằng, seduxen là một loại thuốc ngủ, điều này làkhông chính xác.Đối với bệnh nhân có rối loạn lo âu, trước tiên nên sử dụng nhóm thuốcgiải lo âu không gây nghiện như buspirone, stresam…Khi cần phải chỉ định dùng seduxen, cần cân nhắc cẩn thận. Không nênsử dụng seduxen ở những bệnh nhân có xu hướng phụ thuộc thuốc, đặcbiệt ở những người không có sự nâng đỡ của gia đình, xã hội; bệnh nhâncó sử dụng nhiều loại thuốc kèm theo; bệnh nhân có sự lạm dụng cácchất gây nghiện khác như rượu, heroin….Việc sử dụng seduxen không hợp lý sẽ dẫn đến tình trạng phụ thuộcthuốc và khi không sử dụng có thể dẫn đến trạng thái cai thuốc với cácbiểu hiện:- Bệnh nhân có biểu hiện căng thẳng, bồn chồn, có thể có kích động vànhững cơn hoảng sợ, giảm sút về trí nhớ, độ tập trung và rối loạn về ýthức; tăng nhạy cảm với ánh sáng, tiếng động; có thể có trầm cảm, mấtngủ trở lại. Ở mức độ nặng, bệnh nhân có thể có ảo giác, hoang tưởng.- Bệnh nhân có biểu hiện khô miệng, vã mồ hôi, run tay chân, đau đầu,buồn nôn, mạch nhanh, nặng có thể dẫn đến co giật.Thông thường, liều dùng trong khoảng dưới 15mg/ngày thì nguy cơ gâynghiện thấp, nhưng khi sử dụng trên 30mg/ngày và sử dụng kéo dài hơnmột tháng thì nguy cơ gây nghiện cao. Vì vậy, thời gian sử dụng thuốccho bệnh nhân không nên kéo dài quá một tháng, nên dùng gián đoạn vàliều lượng thuốc nên thay đổi, không nên cố định liều và khi giảm thuốcthì phải giảm liều một cách từ từ, không nên dừng thuốc một cách độtngột. Trước khi dừng thuốc cho bệnh nhân cần phải kết hợp thêm cácliệu pháp điều trị hỗ trợ như tâm lý liệu pháp, thư giãn luyện tập, điều trịcác bệnh lý đi kèm với tình trạng này.Corticoid: Glucocorticoid (GC) tự nhiên là hormon do tuyến vỏ thượngthận sản xuất, gồm hai chất là hydrocortison và cortison. Ở nồng độ sinhlý, chúng có vai trò quan trọng duy trì chuyển hóa năng lượng, duy trìhuyết áp, giúp cân bằng nội môi, tăng sức chống đỡ của cơ thể với stressvà duy trì các chức năng khác của cơ thể. Sự thiếu GC sẽ dẫn đến các rốiloạn nghiêm trọng như suy nhược, hạ đường huyết, sốc và có thể tửvong nếu không điều trị tích cực.Mặc dù đem lại những lợi ích lớn lao trong điều trị nhưng các thuốcnhóm corticoid thường có khá nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như gâyviêm loét dạ dày - tá tràng, suy giảm miễn dịch, loãng xương, đục thủytinh thể, rối loạn tâm thần...Theo nghiên cứu của nhiều tác giả, 20-63% số người trưởng thành và50% số trẻ em có sử dụng glucocorticoid đường uống hoặc tiêm truyềngặp phải các bất thường về tâm lý, hành vi hoặc rối loạn tâm thần thựcsự, 6% trong đó là các biểu hiện loạn thần mức độ nặng. Khoảng 10-30% số bệnh nhân loạn thần do glucocorticoid có ý tưởng tự sát.Các rối loạn tâm thần kinh do glucocorticoid có hai dạng cơ bản là rốiloạn tâm thần và rối loạn nhận thức. Các biểu hiện rối loạn tâm thầnthường gặp nhất là thay đổi tính tình, lo lắng, sợ hãi, kích thích, cáu bẳn,hưng phấn hoặc lãnh đạm, thờ ơ, mất ngủ, li bì, trầm cảm. Các biểu hiệnnày có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc phối hợp và dễ xảy ra hơn ở nhữngngười có nhân cách tiền bệnh lý. Ở trẻ em, biểu hiện thường gặp nhất làcác rối loạn hành vi như nói lắp hoặc quấy khóc. Nói chung, những bệnhnhân dùng glucocorticoid ngắn ngày thường có biểu hiện hưng cảm,kích thích, trong khi đó, những bệnh nhân điều trị kéo dài thường có xuhướng bị các triệu chứng trầm cảm. Bên cạnh các rối loạn tâm thần, cácrối loạn về nhận thức được ghi nhận trong cả điều trị ngắn hạn và dàihạn với glucocorticoid còn gây ra các thiếu hụt trí nhớ về ngôn ngữ hoặclời nói, có thể xuất hiện chỉ sau dùng thuốc 4-5 ngày, phụ thuộc vào liềudùng và thường hồi phục sau khi ngưng thuốc.Biện pháp đầu tiên trong điều trị các rối loạn tâm thần kinh doglucocorticoid là ngưng dùng hoặc giảm liều glucocorticoid đến mứcthấp nhất có thể. Trường hợp bệnh nhân có biểu hiện loạn thần nặng doglucocorticoid nhưng không thể ngưng dùng hoặc giảm liềuglucocorticoid, cần phối hợp điều trị với các thuốc tâm thần, việc lựachọn thuốc tùy thuộc vào biểu hiện của loạn thần.Thuốc trị sốt rét (mefloquin và chloroquin): Mefloquin có thể gây loạnthần, hoang tưởng, lú lẫn, ảo giác và thậm chí có ý tưởng t ...