Loãng Xương là gì?

Tham khảo tài liệu loãng xương là gì?, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Loãng Xương là gì? Loãng Xương là gì?Loãng xương (LX) là bệnh lý của toàn hệ thống xương làm suy yếu sức mạnh củatoàn khung xương, ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của số đông người cótuổi, đặc biệt là phụ nữ. Mức độnặng nề của biến chứng gãy xương trong bệnh. LXđược xếp tương đương với tay biến mạch vành ( nhồi máu cơ tim ) trong bệnhthiếu máu cơ tim cục bộ và tai biến mạch máu não ( đột qụy ) trong bệnh caohuyết áp. Hiện nay, LX đang được coi là một bệnh dịch âm thầm (Osteoporosis:The Silent Epidemic Disease ) lan rộng khắp thế giới, ngày càng có xu hướng giatăng và trở thành gánh nặng cho y tế cộng đồng.Dự báo tới năm 2050, toàn thế giới sẽ có tới 6,3 triệu trường hợp gãy cổ xương đùido LX, và 51% số này sẽ ở các nước châu Á nơi mà khẩu phần ăn hàng ngày cònrất thiếu calci, nơi mà việc chẩn đoán sớm và điều trị tích cực bệnh LX còn gặp rấtnhiều khó khăn.ĐẠI CƯƠNGĐịnh nghĩa:LX là một rối loạn chuyển hóa của bộ xương làm tổn thương sức mạnh của xươngđưa đến tăng nguy cơ gãy xương cho con người. Sức mạnh của xương bao gồm sựtoàn vẹn cả về khối lượng của xương.Khối lượng xương được thể hiện bằng:- Mật độ khoáng chất của xương (Bone Mineral Density –BMD)- Khối lượng xương (Bone Mass Content –BMC)Chất lượng xương phụ thuộc vào:- Thể tích xương- Vi cấu trúc của xươngThành phần chất nền- Thành phần chất khoáng của xương- Chu chuyển xương (Tình hình sửa chửa và tình trạng tổn thương vi cấu trúc củaxương)Cấu trúc xương hình thái:- Vỏ xương (xương cứng) chiếm 80% toàn khung xương.- Bè xương (xương xốp) cấu trúc mạng lưới 3 chiều, giúp xương phát huy chứcnăng cơ học tối đa.Cấu trúc hóa học:- Protein chiếm 1/3, trong đó 90% là các collagen, cấu trúc dạng mạng lưới, bắtchéo giúp xương có sức chịu lực.- Chất khoáng chiếm 2/3, là những tinh thể, cấu trúc dạng đĩagắn vào mạng lướicollagen.Thành phần chính là Calcium, Phsporus,Magnhe…Chu chuyển xương- Quá trình xây dựng (Modeling )• Xảy ra ở trẻ em• Tạo xương >> Hủy xương• Ở vị trí gần đầu xương• Làm xương thay đổi kích thước và tăng trưởng- Quá trình tái tạo ( Remodeling), tốc độ 2- 10% xương hàng năm• Xảy ra ở người lớn• Tạo xương = Hủy xương, tạoxương - Chức năng của xương• Chức năng giá đỡ của cơ thể• Chức năng bảo vệ các cơ quan nội tạng của cơ thể: Bộ não, Tim, Phổi, Tủy sống, Ngũ quan, các cơ quan trong ổ bụng…• Chức năng vận động• Chức năng dự trữ Calcium (ngân hàng)• Chức năng điều hòa Ca +máuPHÂN LOẠI LX1. LX người già (LX tiên phát):Đặc điểm: tăng quá trình hủy xươngGiảm quá trình tạo xươngNguyên nhân:- Các tế bào sinh xương (Osteoblast) bị lão hoá.- Sự hấp thụ calci và vitamin D ở ruột bị hạn chế.- Sự suy giảm tất yếu các hormonsinh dục (Nữ và Nam)LX tiên phát thường xuất hiện trễ, diễn biến chậm, tăng từ từ và ít có những biếnchứngnặng nề như gãy xương hay lún xẹp các đốt sống.2. LX sau mãn kinhĐặc điểm: Tăng hóa trình hủy xươngQuá trình tạo xương bình thường3. LX thứ phát khi có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ sau đây:CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA BỆNH LOÃNG XƯƠNGBệnh LX sẽ trở nên nặng nề hơn, sớm hơn, nhiều biến chứng hơn… nếu ngườibệnh có thêm một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ dưới đây :1. Kém phát triển thể chất từ khi còn nhỏ, đặc biệt là Còi xương, Suy dinh dưỡng,chế độ ăn thiếu Protid, thiếu Calci hoặc tỷ lệ Calci /Phospho trong chế độ ănkhông hợp lý, thiếu vitamin D hoặc cơ thể không hấp thu được vitamin D… vì vậykhối lượng khoáng chất đỉnh của xương ở tuổi trưởng thành thấp, đây được coi làyếu tố nguy cơ quan trọng nhất của bệnh LX.2. Ít hoạt động thể lực (hoạt động thể lực th ường xuyên sẽ giúp cho cơ thể đạtđược khối lượng xương cao nhất lúc trưởng thành), ít hoạt động ngoài trời (cáctiền vita min D nên ảnh hưởng tói việc hấp thu calci).3. Sinh đẻ nhiều lần, nuôi con bằng sữa mẹ mà không ăn uống đủ chất đặc biệt l àProtid cà Calci để bù đắp lại.4. Bị các bệnh mãn tính đường tiêu hoá (dạ dầy, ruột…) làm hạn chế hấp thu calci,vitamin D, protid…5. Có thói quen s ử dụng nhiều rượu, bia, cà phê, thuốc lá… làm tăng thải calci quađường thậnvà giảm hấp thu calci ở đường tiêu hóa.6. Thiểu năng các tuyến sinh dục nam và nữ (suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm,cắt buồng trứng, thiểu năng tinh hoàn…).7. Bất động quá lâu ngày do bệnh tật (chấn thương cột sống, phải bất đông), donghề nghiệp (những người du hành vũ trụ khi tàu vũ trụ đi ra ngoài không gian) vìkhi bất động lâu ngày các tế bào huỷ xương tăng hoạt tính.8. Bị các bệnh nội tiết : cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, cường tuyến vỏcường thận, tiểu đường…9. Bị bệnh suy thận mãn hoặc phải chạy thận nhân tạo lâu ngàygây rối loạn chuyểnhóa và mất calci qua đường tiết niệu.10. Mắc các bệnh xương khớp mãn tính khác đặc biệt là Viêm khớp dạng thấp vàThoái hoá khớp11. Phải sử dụng dài hạn một số thuốc: chống động kinh (Dihydan), thuốc chữabệnh tiểu đường (Insulin),thuốc chống đông (Heparin) và đặc biệt là các thuốckháng viêm nhóm Cortiosteroid (cortiosteroid một mặt ức chế trực tiếp quá trìnhtạo xương, mặt khác làm giảm hấp thu calci ở ruột, tăng bài xuất calcỉõ thận vàlàm tăng quá trình huỷ xương).CHẨN ĐOÁN LOÃNG XƯƠNG1. Lâm sàng:a. Biểu hiện lâm sàng:a. Biểu hiện lâm sàng:- Đau mỏi mơ hồ ở cột sống, đau dọc các xương dài (đặc biệt xương cẳng chân),đau mỏi cơ bắp, ớn lạnh, hay bị chuột rút (vọp bẻ) các cơ…- Đau thực sự cột sống, đau lan theo khoanh liên sườn, đau khi ngồi lâu, khi thayđổi tư thế. Có thể đau mãn tính hoặc cấp tính sau chấn thương (gãy xương cổ tay,gãy lún đốt sống, gãy cổ xương đùi…- Đầy bụng chậm tiêu, nặng ngực khó thở- Gù lưng, giảm chiều caoTuy nhiên, LX là bệnh diễn biến âm thầm, người ta thường ví bệnh giống như mộttên ăn cắp thầm lặng, hằng ngày cứ lấy dần calci trong ngân hàng dự trữ xươngcủa cơ thể con người. Khi có dấu hiệu lâm ...