Lợi ích và các định hướng sự phát triển du lịch cộng đồng tại Quảng Nam

Bài viết trình bày sự thay đổi cách nhìn nhận về hướng phát triển du lịch, về cách làm du lịch tạo ra thu nhập bền vững từ các cấp quản lí đến người dân trong cộng đồng, sự thay đổi trong nhậnthức về bảo tồn những giá trị văn hóa và tài nguyên môi trường của tỉnh Quảng Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lợi ích và các định hướng sự phát triển du lịch cộng đồng tại Quảng NamThái Thảo NgọcTẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM_____________________________________________________________________________________________________________LỢI ÍCH VÀ CÁC ĐỊNH HƯỚNGSỰ PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI QUẢNG NAMTHÁI THẢO NGỌC*TÓM TẮTTỉnh Quảng Nam có nhiều tiềm năng để phát triển loại hình du lịch cộng đồng, đặcbiệt tại các khu vực làng quê, miền núi, nơi đời sống văn hóa tạo được nét đặc trưng vàmới mẻ đối với du khách. Du lịch cộng đồng tại tỉnh Quảng Nam dù vẫn ở bước đầu khaiphá nhưng đã mang lại nhiều lợi ích của sự phát triển du lịch bền vững. Bài viết trình bàysự thay đổi cách nhìn nhận về hướng phát triển du lịch, về cách làm du lịch tạo ra thunhập bền vững từ các cấp quản lí đến người dân trong cộng đồng, sự thay đổi trong nhậnthức về bảo tồn những giá trị văn hóa và tài nguyên môi trường của tỉnh Quảng Nam.Từ khóa: du lịch cộng đồng, lợi ích.ABSTRACTBenefits of and directions for developing tourism in Quang NamQuang Nam has potentials to develop community tourism, especially in its villagesand mountainous areas whose local culture is special and strange to tourists. Althoughstill in its early stages of development, community tourism has brought about some benefitsof sustainable tourism development. The article presents the changes in the view ofdirections for developing tourism, ways of operating tourism to create stable incomes frommanagerial levels to community members, changes in the awareness of preserving culturalvalues and environmental resources of Quang Nam province.Keywords: community tourism, benefit.1.Mở đầuTrong những năm qua, ngành dulịch tỉnh Quảng Nam đã có những đónggóp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xãhội, và đang khẳng định vị trí vai trò củamình vào thu nhập GDP của Tỉnh. Bêncạnh đó, việc đầu tư xây dựng và pháttriển nhiều loại hình du lịch, lựa chọnphương hướng phát triển du lịch phù hợpvới tiềm năng tạo ra các sản phẩm du lịchcó khả năng cạnh tranh để có thể thu hútkhách du lịch là hết sức cần thiết và cấpbách. Trong đó, loại hình du lịch cộngđồng là một thế mạnh của ngành du lịchViệt Nam nói chung và du lịch tại tỉnhQuảng Nam nói riêng. Đây là loại hìnhdu lịch mới lạ, có khả năng thu hút dukhách trong và ngoài nước.Tỉnh Quảng Nam có nhiều tiềmnăng để phát triển loại hình du lịch cộngđồng, đặc biệt là tại các khu vực làngquê, miền núi, nơi đời sống văn hóa tạođược nét riêng, nét mới mẻ đối với dukhách. Những hoạt động của du lịch cộng*ThS, Trung tâm Nghiên cứu chuyển giao Khoa học công nghệ và Dịch vụ;Email: thaithaongoc@yahoo.com191Tư liệu tham khảoSố 2(80) năm 2016_____________________________________________________________________________________________________________đồng đã góp phần tạo ra những lợi ích vềkinh tế và làm thay đổi ý thức của ngườidân trong việc bảo vệ môi trường sinhthái, giữ gìn cảnh quan tự nhiên cũng nhưnhững giá trị vật chất và văn hóa truyềnthống của địa phương.Qua tổng hợp và phân tích, với bàiviết “Lợi ích và các định hướng sự pháttriển du lịch cộng đồng tại Quảng Nam”,chúng tôi sẽ trình bày ba nội dung chínhsau đây:(i) Khái niệm về du lịch cộng đồng;(ii) Lợi ích của sự phát triển cộngđồng;(iii) Định hướng của sự phát triển dulịch cộng đồng tại tỉnh Quảng Nam.2.Khái niệm về phát triển du lịchcộng đồngThuật ngữ Du lịch cộng đồng đượcxuất phát từ hình thức khách du lịch thamquan những làng bản, tìm hiểu về cuộcsống hàng ngày của người dân từ các nềnvăn hóa khác nhau. Một số du khách tìmđến những nơi có dân cư thưa thớt, điềukiện sinh hoạt đi lại và hỗ trợ rất khókhăn, vì vậy họ rất cần sự trợ giúp củangười dân bản địa như dẫn đường đểtránh lạc, nơi ở qua đêm, ăn uống… Họđược người dân địa phương giúp đỡ,cung cấp các dịch vụ; khi đó, du kháchgọi đây là chuyến du lịch có sự hỗ trợ củangười bản xứ – đây là tiền đề để pháttriển loại hình du lịch dựa vào cộng đồng.Trong quá trình phát triển, du lịchcộng đồng được định nghĩa theo nhiềucách khác nhau. Mỗi cách định nghĩa nêubật lên một khía cạnh của hình thức dulịch cộng đồng.192Nhà nghiên cứu Nicole Hausle vàWollfgang Strasdas đưa ra khái niệm dulịch cộng đồng: “Du lịch cộng đồng làmột hình thái du lịch trong đó chủ yếu làngười dân địa phương đứng ra phát triểnvà quản lí. Lợi ích kinh tế có được từ dulịch sẽ đọng lại nền kinh tế địa phương”[4]. Theo định nghĩa này, cộng đồngđược nêu bật lên với vai trò chính trongvấn đề phát triển du lịch ngay trên địabàn họ quản lí. Họ cũng chính là chủ thểthu lợi trực tiếp từ hoạt động này.Tổ chức mạng lưới du lịch cộngđồng vì người nghèo đã nêu: “Du lịch cộngđồng là một loại hình du lịch bền vữngthúc đẩy các chiến lược vì người nghèotrong môi trường cộng đồng. Các sáng kiếncủa Du lịch cộng đồng nhằm vào mục tiêuthu hút sự tham gia của người dân địaphương vào việc vận hành và quản lí cácdự án du lịch nhỏ như một phương tiệngiảm nghèo và mang lại thu nhập thay thếcho cộng đồng. Các sáng kiến của Du lịchcộng đồng còn khuyến khích tôn trọng cáctruyền thống và văn hóa địa phương cũngnhư các di sản thiên nhiên” [6].Từ việc nghiên cứu các khái niệmvề du lịch dựa vào cộng đồng, Võ Quế đãđưa khái niệm Phát triển du lịch dựa vàocộng đồng vào trong sách của mình: “Dulịch dựa vào cộng đồng là phương thứcphát triển du lịch trong đó cộng đồng dâncư tổ chức cung cấp các dịch vụ để pháttriển du lịch, đồng thời tham gia bảo tồntài nguyên thiên nhiên và môi trường,đồng thời cộng đồng được hưởng quyềnlợi về vật chất và tinh thần từ phát triểndu lịch và bảo tồn tự nhiên” [1].TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCMThái Thảo Ngọc_____________________________________________________________________________________________________________Nói tóm lại, du lịch cộng đồng làloại hình du lịch mà trong đó cộng đồngsẽ trực tiếp tham gia các hoạt động dulịch như khai thác, quản lí và bảo tồn tàinguyên du lịch t ...